Το χρέος των ΗΠΑ εκτοξεύτηκε αλλά οι Αμερικανοί δεν ανησυχούν
Το αμερικανικό χρέος ξεπερνάει τα επίπεδα της χρηματοπιστωτικής κρίσης.
της Αναλίν Κουρτζ
Οι Αμερικάνοι είναι υπερχρεωμένοι – για την ακρίβεια, τρεις φορές περισσότερο απ’ ό,τι ήταν στην κορύφωση της χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2008. Εκ πρώτης όψεως, το γεγονός αυτό φαντάζει πολύ ανησυχητικό, ακόμα και επικίνδυνο. Αλλά ίσως και να μην υπάρχει λόγος ανησυχίας.
Ιδού τρεις λόγοι για τους οποίους τα επίπεδα ιδιωτικού καταναλωτικού χρέους στις ΗΠΑ είναι υγιή, ιδιαίτερα σε σύγκριση με την περίοδο προ της κρίσης.
Όλη η οικονομία αναπτύσσεται
Στο τέλος του 2016, τα αμερικανικά νοικοκυριά κατείχαν χρέος 12,58 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με δεδομένα που δημοσιοποίησε η Ομοσπονδιακή Τράπεζα της Νέας Υόρκης. Αυτό είναι το υψηλότερο επίπεδο από το 2008, και ελάχιστα κάτω από το ιστορικό υψηλό που σημειώθηκε κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι μέσα στο 2017 το χρέος των νοικοκυριών θα ξεπεράσει αυτό το ιστορικό υψηλό.
Τα νούμερα αυτά, όμως, δεν ενσωματώνουν την αύξηση του πληθυσμού μέσα στα τελευταία οχτώ χρόνια, καθώς σε αυτόν έχουν προστεθεί 20 εκατομμύρια άνθρωποι. Επίσης, δεν λαμβάνουν υπόψη τα αυξανόμενα εισοδήματα, τον πληθωρισμό, ή την ανάπτυξη της οικονομίας από το 2008.
Εάν εξετάσουμε το χρέος των νοικοκυριών ως ποσοστό του ΑΕΠ, το χρέος κινείται στα χαμηλότερα επίπεδα από το 2002 – περίπου στο 79%. Και η εικόνα είναι ακόμα καλύτερη εάν συγκρίνουμε το χρέος με το εισόδημα των νοικοκυριών. Οι Αμερικανοί δαπανούν σχεδόν το 10% του διαθέσιμου εισοδήματός τους σε πληρωμές χρέους, ενώ πριν την κρίση το ποσοστό αυτό ξεπερνούσε το 13%.
Οι τύποι του χρέους είναι διαφορετικοί
Τα νοικοκυριά συσσώρευσαν χρέος ταχύτερα τον περασμένο χρόνο, αλλά οι οικονομολόγοι θεωρούν ότι αυτό είναι μια φυσιολογική εξέλιξη, καθώς η οικονομία αναπτύσσεται και βελτιώνονται οι πιστωτικές συνθήκες.
Εντωμεταξύ, η σύνθεση της πίστης έχει αλλάξει. Η πιο πρόσφατη συσσώρευση χρέους αφορά κυρίως φοιτητικά δάνεια και δάνεια αυτοκινήτου, και όχι τόσο στεγαστικά δάνεια. Ενώ το 2008 τα στεγαστικά αποτελούσαν το 79% του χρέους των νοικοκυριών, πλέον το ποσοστό είναι μόνο 71%.
Αυτή η εξέλιξη είναι μάλλον απρόσμενη, καθώς το στεγαστικό χρέος τείνει να ακολουθεί τον κύκλο των τιμών των ακινήτων, οι οποίες έχουν φτάσει σε επίπεδα προ κρίσης. Αλλά καθώς «τσουρουφλίστηκαν» στην προηγούμενη ύφεση, οι Αμερικανοί είναι πλέον πιο διστακτικοί να συσσωρεύσουν αυτό τον τύπο χρέους.
Οι κάτοχοι του χρέους έχουν διαφοροποιηθεί
Οι οικονομολόγοι της Fed της Νέας Υόρκης κάνουν αναφορά σε αυτό που αποκαλούν «γκριζάρισμα του αμερικανικού χρέους».
Ο όγκος του χρέους που συσσωρεύεται από νεότερους πολίτες μειώνεται, ενώ αντίστοιχα αυξάνεται το χρέος των μεγαλύτερων σε ηλικία. Αυτή η εξέλιξη είναι σημαντική επειδή οι γηραιότεροι κάτοχοι δανείων τείνουν να έχουν πιο σταθερά εισοδήματα, περισσότερες αποταμιεύσεις, και μεγαλύτερη εμπειρία με δανεισμό.
Και σε περίπτωση ενός χρηματοπιστωτικού σοκ στο νοικοκυριό ή απώλειας της θέσης εργασίας, ο μεγαλύτερος σε ηλικία έχει ένα «μαξιλαράκι ασφαλείας» που συνήθως δεν διαθέτει ο νεότερος.
