«Πολυεργαλείο» στο γραφείο; Όχι, ευχαριστώ!

του Ερλ Μίλερ*

Ιδού μια χρήσιμη και πρακτική συμβουλή: Μην προσπαθείτε να κάνετε πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Το λεγόμενο multitasking διαλύει την παραγωγικότητα, ωθεί σε λάθη, και παρεμποδίζει τη δημιουργική σκέψη.

Πολλοί από σας ίσως τώρα σκέφτεστε: «Μα είμαι καλός σ’ αυτό!». Δυστυχώς, η ιδέα αυτή είναι απλώς μια αυταπάτη. Τα ανθρώπινα όντα έχουν μια ισχνή δυνατότητα παράλληλης σκέψης – κάθε στιγμή, μπορούμε να διαχειριζόμαστε στο μυαλό μας μόνο έναν ελάχιστο όγκο πληροφοριών.

Το μυαλό μας, βεβαίως, μάς κάνει να νομίζουμε ότι μπορούμε να κάνουμε περισσότερα πράγματα ταυτόχρονα. Είναι σαν την όραση – εάν δεν έχουμε κάποιο πρόβλημα όρασης αντιλαμβανόμαστε οπτικά τον εξωτερικό κόσμο σαν να τον βλέπαμε μέσα από έναν ευρυγώνιο φακό. Στην πραγματικότητα, όμως, τα μάτια μας κινούνται συνεχώς, 3-4 φορές το δευτερόλεπτο, τραβώντας «φωτογραφίες» του περιβάλλοντός μας. Το μυαλό ενώνει όλα τα «κομμάτια του παζλ» σε μια ενιαία εικόνα.

Το ίδιο συμβαίνει με το multitasking. Όταν μεταπηδούμε από το ένα καθήκον στο άλλο, η διαδικασία φαίνεται ενιαία αλλά στην πραγματικότητα απαιτεί μια σειρά μικρών αλλαγών. Ας πούμε, π.χ., ότι σταματάτε να γράφετε μια παρουσίαση για έναν πελάτη για να τσεκάρετε ένα καινούργιο μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Όταν επιστρέφετε στην παρουσίαση, το μυαλό σας είναι αναγκασμένο να ξοδέψει νοητική ενέργεια για να εστιάσει εκ νέου στο συγκεκριμένο καθήκον.

Με όλη αυτή τη διαδικασία όχι μόνο χάνετε χρόνο, αλλά υποσκάπτετε και την ικανότητά σας να είστε δημιουργικός. Η καινοτόμος σκέψη προκύπτει από την εκτεταμένη συγκέντρωση, δηλαδή την ικανότητα να εξελίξετε την ιδέα σας μέσω ενός δικτύου νέων διαδρομών. Όταν κάνετε πολλά πράγματα ταυτόχρονα, δεν πηγαίνετε αρκετά μακριά ούτε σε αρκετό βάθος ώστε να παράγετε κάτι πρωτότυπο.

Τι να κάνετε:

Καταρχήν, ορίστε χρονικές περιόδους υψηλού βαθμού συγκέντρωσης. Απομακρύνετε καθετί που μπορεί να σας αποσπάσει την προσοχή, όπως τηλέφωνα και οθόνες υπολογιστών, και βγείτε απ’ το email σας. Και αντισταθείτε στον πειρασμό της συνεχούς αναζήτησης νέων πληροφοριών. Αν δεν μπορείτε να συγκεντρωθείτε με ευκολία, κάντε μικρά διαλείμματα και συνεχίστε.

Τέλος, μην μιλάτε στο τηλέφωνο όταν οδηγείτε. Κλείστε το, ή βάλτε το κάπου ώστε να μην μπορείτε να έχετε πρόσβαση σ’ αυτό. Το hands-free δεν βοηθά – οι γνωστικές απαιτήσεις της συζήτησης προκαλούν την απόσπαση της προσοχής σας, όπου κι όπως κι αν μιλάτε. Μην έχετε την αυταπάτη ότι μπορείτε να μιλάτε στο τηλέφωνο και να ανταποκρίνεστε ταυτόχρονα στις απαιτήσεις της οδήγησης. Το multitasking στην οδήγηση είναι επικίνδυνο – τελεία και παύλα.

* Ο Ερλ Μίλερ είναι καθηγητής Νευροεπιστήμης στο MIT.