Όταν το Facebook απέρριψε πρόταση εξαγοράς 1 δισ. δολαρίων

του Μάικ Χέφλινγκερ

Το παρόν είναι απόσπασμα από το βιβλίο ‘Becoming Facebook’ του Μάικ Χέφλινγκερ. Πρόκειται για την ιστορία της Facebook όπως την αφηγείται ο πρώην επικεφαλής Παγκόσμιου Επιχειρηματικού Μάρκετινγκ της εταιρείας. Η ενότητα που ακολουθεί περιγράφει πώς ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ απέρριψε μια γενναιόδωρη πρόταση εξαγοράς.

Το καλοκαίρι του 2009, το παρελθόν της Silicon Valley συνάντησε το μέλλον της.

Είχα δουλέψει στην Intel από το 1992 μέχρι το 2008 και άμεσα για τον πρώην CEO Άντι Γκρόουβ από το 1999 μέχρι το 2001. Τον Ιανουάριο του 2009, μεταπήδησα στο Facebook αφότου πέρασα από συνεντεύξεις με τους ηγέτες της εταιρείας, συμπεριλαμβανομένων της Σάντμπεργκ και του Ζούκερμπεργκ. Όταν πρότεινα στον Γκρόουβ και στον Ζούκερμπεργκ να γνωριστούν στα πλαίσια επιχειρηματικού γεύματος, συμφώνησαν και οι δύο.

Βρεθήκαμε να καθόμαστε σ’ ένα τραπέζι στο μικρό μονοπάτι πίσω από το κτίριο του Facebook, σε μια γειτονιά του Πάλο Άλτο στην κορυφή της Λεωφόρου South California. (Το κτίριο, γνωστό ως 1601, δεν υπάρχει πλέον, καθώς γκρεμίστηκε για να κάνει χώρο για μεγαλύτερα κτίρια, παίρνοντας μαζί του τις μνήμες μας από την υπέρβαση παλαιότερων κρίσεων, την οικοδόμηση σχέσεων με τους πελάτες, την επίτευξη άνευ προηγουμένου ανάπτυξης, και τον ανταγωνισμό με τη Google.

Ο Grove ήταν ο 72χρονος θρύλος της Silicon Valley. Συνιδρυτής, διευθύνων σύμβουλος και πρόεδρος της Intel, της εταιρείας που περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ταυτίστηκε με τη Silicon Valley και προσέφερε τους μικρο-επεξεργαστές που έφεραν το personal computing, τους διακομιστές και – μαζί τους – το διαδίκτυο. Όταν η Silicon Valley αναφέρεται σε ιστορίες οικοδόμησης εταιρειών πάνω στους ώμους γιγάντων, εννοεί τους ώμους ανθρώπων όπως ο Γκρόουβ. Ο θάνατός του τον Μάρτιο του 2016 σήμανε το τέλος μιας ολόκληρης εποχής κοσμοϊστορικών αλλαγών.

Ο Ζούκερμπεργκ ήταν ο 25χρονος ανερχόμενος επιχειρηματίας που έχτιζε υπηρεσίες σε κλίμακα και ταχύτητα εντυπωσιακή – χάρη και στην κληρονομιά του Γκρόουβ.

Επρόκειτο για μια συνάντηση μεταξύ του βετεράνου που είχε καταστήσει δυνατή τη διασύνδεση ενός δισεκατομμυρίου υπολογιστών και του νεοσσού που κινείτο ταχύτατα για να διασυνδέσει το 1 δισεκατομμύριο ανθρώπων στους υπολογιστές αυτούς. Στα πρώιμα στάδια της συζήτησης, οι δυο τους κινήθηκαν αναγνωριστικά, με αμοιβαίο σεβασμό. Ο Γκρόουβ προσπαθούσε να προσδιορίσει την αξιοπιστία του συνομιλητή του, κάτι που τον είχα δει να κάνει σε δεκάδες άλλες συναντήσεις με ανθρώπους όπως ο Τζεφ Μπέζος της Amazon, ο Τζέρι Γιανγκ της Yahoo, οι Λάρι Πέιτζ και Σεργκέι Μπριν της Google, η Μεγκ Γουίτμαν της eBay και οι Μαρκ Αντρίσεν και Μπεν Χόροβιτς της LoudCloud. Ο Ζούκερμπεργκ, από την άλλη, αναζητούσε κοινό έδαφος με τον Γκρόουβ, τον ηγέτη της τεχνολογίας που καθόταν μπροστά του.

Μερικά λεπτά αργότερα, ο Γκρόουβ έκανε την κίνησή του, με μια ευθεία ερώτηση: «Πώς απέρριψες την πρόταση 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων της Yahoo;»

Πολλά έχουν ειπωθεί για τις προσφορές εξαγοράς του Facebook που κατατέθηκαν τα πρώτα χρόνια της εταιρείας.

Από το 2004 μέχρι το 2007, φημολογείται ότι μια σειρά μνηστήρων (όπως οι Friendster, Google, The Washington Post, Viacom, MySpace, News Corp, NBC, Yahoo, AOL, και Microsoft) αποπειράθηκαν να εξαγοράσουν την εταιρεία.

Η γνωστότερη εξ’ αυτών είναι η προσφορά της Yahoo τον Ιούνιο του 2006, η οποία έχει λεχθεί ότι ήταν ύψους 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων.

Ο Πίτερ Τιλ, venture capitalist και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Facebook και με προηγούμενη εμπλοκή στην PayPal, θυμάται τη συνάντηση τον Ιούλιο του 2006 μεταξύ αυτού, του επενδυτή Τζιμ Μπράιερ και του τότε 22χρονου Ζούκερμπεργκ. Αντικείμενο της συζήτησης ήταν φυσικά η προσφορά της Yahoo, σε μια εποχή που η Facebook ήταν μόλις δύο ετών και είχε οχτώ εκατομμύρια χρήστες και 20 εκατομμύρια δολάρια σε έσοδα:

«Τόσο ο Μπράιερ όσο κι εγώ πιστεύαμε ότι έπρεπε βασικά να δεχτούμε την προσφορά, να πάρουμε τα λεφτά και να φύγουμε. Όμως, ο Ζούκερμπεργκ άρχισε τη συνάντηση περίπου ως εξής, ‘Εντάξει, αυτή είναι μια τυπική συνάντηση, δεν χρειάζεται να διαρκέσει πάνω από 10 λεπτά. Προφανώς, δεν πρόκειται να πουλήσουμε την εταιρεία σε αυτό το σημείο’. Το επιχείρημα του Ζούκερμπεργκ ήταν ότι επρόκειτο να προσθέσουμε πολλά πράγματα στην πλατφόρμα της Facebook και ο ίδιος ήθελε να έχει την ευκαιρία να φτιάξει αυτά τα προϊόντα. Η Yahoo δεν είχε ιδέα για το μέλλον, και άρα δεν μπορούσε να αποτιμήσει ορθά την εταιρεία».

Ύστερα από μια δεκαετία επιτυχίας της Facebook, μπορούμε πλέον να αναγνωρίσουμε ότι η απόφαση του Ζούκερμπεργκ ήταν σωστή (βάσει στοιχείων για το 2016, η Yahoo είχε αποτιμήσει την αξία της Facebook 300 φορές χαμηλότερα από τη σημερινή). Όμως, την περίοδο εκείνη, ο νέος CEO και το διοικητικό του συμβούλιο είχαν επικριθεί και αμφισβητηθεί δημοσίως.

Αυτό ώθησε τον Γκρόουβ να θέσει το ερώτημα: «Πώς απέρριψες την πρόταση της Yahoo ύψους 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων;».

Ακόμα και το 2009, τρία χρόνια μετά την απόρριψη της προσφοράς, το ζήτημα συνέχιζε να απασχολεί τους παρατηρητές εφόσον η απόφαση του Ζούκερμπεργκ δεν είχε δικαιωθεί ακόμα. Η αποτίμηση της Facebook, η οποία είχε φτάσει στα 15 δισεκατομμύρια το 2008 με την επένδυση ύψους 120 εκατομμυρίων δολαρίων του Κινέζου επενδυτή Λι Κα-Σινγκ, είχε μειωθεί κατά περίπου 80%, στα 3,1 δισεκατομμύρια δολάρια. Η Facebook είχε μόλις περάσει το όριο των 200 εκατομμυρίων μηνιαίων χρηστών παγκοσμίως και ανταγωνιζόταν τη MySpace στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η αρχική δημόσια εγγραφή ύψους 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων που επρόκειτο να συμβεί τρία χρόνια μετά δεν φαινόταν πουθενά στον ορίζοντα.

Ο Ζούκερμπεργκ κατάλαβε αμέσως ότι ο Γκρόουβ ρωτούσε από πραγματικό ενδιαφέρον και όχι με επικριτική διάθεση. Και απάντησε με το ίδιο πνεύμα.

«Απλώς πίστεψα ότι μπορούσαμε να τα καταφέρουμε», είπε, αναφερόμενος στη δυνατότητα ανάπτυξης της εταιρείας. Μπορεί η απάντηση εκ πρώτης όψεως να φαντάζει αλαζονική, αλλά ο Γκρόουβ κατάλαβε ότι δεν υπήρχε καμία υπεροψία και καμία έλλειψη κατανόησης των δυσκολιών που διαφαίνονταν. Με την απάντηση αυτή, ένας οραματιστής CEO αναγνώρισε έναν συνεχιστή του – δυο γενιές μεγαλύτερο – και η σκυτάλη πέρασε από μία εποχή της Silicon Valley σε μια άλλη.

Την επόμενη χρονιά, ο Ζούκερμπεργκ ονομάστηκε Άνθρωπος της Χρονιάς από το περιοδικό Time – μια διάκριση που ο Γκρόουβ είχε λάβει το 1997 – και το 2016 η αποτίμηση της Facebook επρόκειτο να ξεπεράσει την υψηλότερη αποτίμηση που είχε επιτευχθεί ποτέ – εκείνη της Intel του Γκρόουβ το 2000.

Ο Γκρόουβ θέλησε να εμβαθύνει: «Από πού προέκυψε όλη αυτή η δύναμη της βούλησης;»

Ο Ζούκερμπεργκ σκέφτηκε την ερώτηση – που μάλλον συναντούσε για πρώτη φορά – και απάντησε απλά: «Εβραία μαμά».

Απόσπασμα από το βιβλίο ‘Becoming Facebook’ του Μάικ Χέφλινγκερ. Copyright © 2017.