Το Brexit, η επόμενη μέρα και ο λογαριασμός των 60 δισ. ευρώ

Οι 27 ηγέτες της ΕΕ θα υπογραμμίσουν την «ενότητά» τους με την ευκαιρία της συνόδου κορυφής χωρίς τη Βρετανία που θα πραγματοποιήσουν σήμερα στις Βρυξέλλες και κατά την οποία θα υιοθετηθούν οι μεγάλες κατευθυντήριες αρχές του ευρωπαϊκού στρατοπέδου στις διαπραγματεύσεις για το Brexit.

«Υπάρχουν θέματα στα οποία τα κράτη μέλη δεν συμφωνούν. Προφανώς στο Brexit οι 27 έχουν την ίδια θέση», επισημαίνει χαμογελώντας ένας υψηλόβαθμος ευρωπαίος αξιωματούχος ο οποίος ομολογεί πως οι προετοιμασίες για τη σημερινή σύνοδο κορυφής διέψευσαν τα προγνωστικά του και διεξήχθησαν χωρίς προβλήματα.

Το ευρωπαϊκό μέτωπο απηχεί την προειδοποίηση της γερμανίδας καγκελαρίου Άγγελα Μέρκελ, η οποία έχει καταγγείλει τις «ψευδαισθήσει» ορισμένων βρετανών αξιωματούχων, ξεκινώντας μια λεκτική κονταρομαχία με την Τερέζα Μέι.

Από το Λονδίνο, η βρετανή πρωθυπουργός κατηγόρησε την υπόλοιπη ΕΕ ότι «ενώνεται εναντίον» του Ηνωμένου Βασιλείου.

«Έχει δίκιο», απαντά ζητώντας να μην κατονομαστεί ένας ευρωπαίος διπλωμάτης, ο οποίος συμβουλεύει την Μέι «να μην υποτιμά τη δέσμευση για ενότητα» που έχουν αναλάβει οι 27.

Οι «κατευθυντήριες γραμμές των διαπραγματεύσεων» που πρόκειται να υιοθετηθούν σήμερα από τους 27 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων αφορούν τις μεγάλες αρχές που θα κατευθύνουν τη δράση των διαπραγματευτών της ΕΕ, επικεφαλής των οποίων είναι ο Γάλλος Μισέλ Μπαρνιέ.

Λογαριασμός 60 δισεκατομμυρίων ευρώ

«Το Ηνωμένο Βασίλειο χρειάσθηκε εννέα μήνες για να ετοιμάσει την ανακοίνωση της αποχώρησής του», υπογραμμίζει όχι χωρίς ειρωνία ο υψηλόβαθμος ευρωπαίος αξιωματούχος.

«Οι 27 θα έχουν μια κοινή θέση για το Brexit έναν μήνα αφότου» το Λονδίνο έθεσε επισήμως σε κίνηση, στις 29 Μαρτίου, τη διαδικασία της εξόδου του από την ΕΕ.

Αυτές οι «κατευθύνσεις» θα προσδιορίσουν τη «σταδιακή» προσέγγιση που προκρίνεται από τους Ευρωπαίους καθώς και την αρχή της «επαρκούς προόδου» που πρέπει να έχει πραγματοποιηθεί στις διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία αποχώρησης πριν αρχίσουν οι συνομιλίες για τη «μελλοντική σχέση» ανάμεσα στην ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο.

«Πριν μιλήσουμε για το μέλλον μας, οφείλουμε να διευθετήσουμε τα ζητήματα του παρελθόντος», προειδοποίησε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ στην πρόσκληση την οποία απηύθυνε στους 27 ηγέτες για τη σημερινή σύνοδο κορυφής.

Σύμφωνα με τον Τουσκ, δεν είναι μόνο ένα «ζήτημα τακτικής»: «Δεδομένου του περιορισμένου χρόνου (δύο χρόνια σύμφωνα με το άρθρο 50 που αφορά την αποχώρηση ενός κράτους μέλους), είναι η μόνη δυνατή προσέγγιση».

Η ΕΕ των 27 θεωρεί ότι στη συμφωνία αποχώρησης πρέπει να λυθούν τρία σημαντικά και αλληλένδετα προβλήματα.

Ετοιμάζεται να υπερασπιστεί τα δικαιώματα των πολιτών, κυρίως των 3 εκατομμυρίων ευρωπαίων υπηκόων που ζουν ή εργάζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο (αλλά και του ενός εκατομμυρίου Βρετανών που έχουν εγκατασταθεί στην υπόλοιπη ΕΕ).

Τα δύο μέρη πρέπει επίσης να βρουν ένα πεδίο συνεννόησης για την εξόφληση των λογαριασμών, ένα θέμα που είναι πιθανόν το πιο ευαίσθητο πολιτικά. Ο λογαριασμός αναμένεται αλμυρός για το Λονδίνο, καθώς υπολογίζεται σε περίπου 60 δισεκ. ευρώ.

Το ιρλανδικό ζήτημα

«Θα είναι μια δύσκολη συζήτηση, για να δούμε ποια στοιχεία του παθητικού πρέπει να περιληφθούν και ποια θα εξαιρεθούν», προλέγει ένας ευρωπαίος διπλωμάτης.

Οι 27 θα κρίνουν οι ίδιοι την πρόοδο πριν περάσουν στην επόμενη φάση, ίσως πριν από το τέλος της χρονιάς, «αν τα πράγματα πάνε καλά», λέει ο υψηλόβαθμος ευρωπαίος αξιωματούχος.

Το τρίτο σημείο αφορά «το ιρλανδικό ζήτημα». Ουδείς επιθυμεί να δει να αποκαθίσταται ένα φυσικό σύνορο ανάμεσα στην Ιρλανδία και τη βρετανική επαρχία της Βόρειας Ιρλανδίας ούτε να αμφισβητηθούν οι ειρηνευτικές συμφωνίες που με κόπο επιτεύχθηκαν έπειτα από 30 χρόνια «Ταραχών» και περισσότερους από 3.000 νεκρούς.

Οι 27 θα πρέπει επίσης να αρχίσουν να εξετάζουν το ζήτημα των δύο ευρωπαϊκών υπηρεσιών που έχουν σήμερα την έδρα τους στο Λονδίνο, της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (ΕΑΤ, EBA) και του Ευρωπαϊκου Οργανισμού Φαρμάκων (EMA) που θα μετακομίσουν για να παραμείνουν στην επικράτεια της ΕΕ.

Ήδη την ερχόμενη εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να δημοσιεύσει την πρότασή της για τις «κατευθυντήριες γραμμές» των διαπραγματεύσεων, οι οποίες θα είναι λεπτομερέστερες και θα βασίζονται στις κατευθύνσεις αυτές. Η υιοθέτησή τους από τους 27 προβλέπεται να γίνει στις 22 Μαΐου.

Οι Ευρωπαίοι ελπίζουν να αρχίσουν τις διαπραγματεύσεις μετά τις βρετανικές βουλευτικές εκλογές της 8ης Ιουνίου, τις οποίες προκήρυξε η Τερέζα Μέι για να ενισχύσει την πολιτική της στήριξη.

Τουσκ: Η ΕΕ των 27 πρέπει να παραμείνει ενωμένη

Η Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 «οφείλει να παραμείνει ενωμένη» σε όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με το Ηνωμένο Βασίλειο για το Brexit, δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ κατά την άφιξή του σήμερα στις Βρυξέλλες για τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ.

«Οφείλουμε να παραμείνουμε ενωμένοι ως ΕΕ των 27. Μόνο έτσι θα είμαστε ικανοί να ολοκληρώσουμε τις διαπραγματεύσεις, πράγμα που σημαίνει πως η ενότητά μας είναι επίσης προς το συμφέρον του Ηνωμένου Βασιλείου», δήλωσε.

Η πρώτη σύνοδος κορυφής της ΕΕ των 27 χωρίς τη Βρετανία, η οποία διεξάγεται σήμερα, έναν ακριβώς μήνα μετά την επίσημη ανακοίνωση του Brexit, είναι αφιερωμένη αποκλειστικά στις προετοιμασίες των επικείμενων συνομιλιών με το Λονδίνο.

Την ώρα που οι ηγέτες ετοιμάζονται να υιοθετήσουν τις μεγάλες κατευθυντήριες γραμμές που θα καθοδηγήσουν τους ευρωπαίους διαπραγματευτές στη διάρκεια των δύο προσεχών ετών, ο Τουσκ υπερηφανεύθηκε ότι υπάρχει «ισχυρή υποστήριξη απ’ όλους τους θεσμούς της ΕΕ» και τα υπόλοιπα 27 κράτη μέλη.

Ο ίδιος επανέλαβε πως η Ένωση επιθυμεί «μια ισχυρή μελλοντική σχέση» με τη γείτονά της, αλλά προειδοποίησε πως «πριν συζητηθεί το μέλλον, πρέπει να τακτοποιηθεί το παρόν».

Η υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητα των Ευρωπαίων θα είναι να υπάρξει εγγύηση των δικαιωμάτων «των πολιτών και των οικογένειών τους που θα επηρεασθούν από το Brexit και στις δύο πλευρές».

Για τον λόγο αυτό η Επιτροπή ετοίμασε μια «ακριβή και λεπτομερή» λίστα των δικαιωμάτων που η ΕΕ θέλει να προστατεύσει, διευκρίνισε ο Τουσκ.

Ολάντ: Η Βρετανία θα πληρώσει ένα τίμημα

Ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ προειδοποίησε το Λονδίνο σήμερα ότι το Brexit “θα έχει αναπόφευκτα ένα τίμημα για το Ηνωμένο Βασίλειο”, κατά την άφιξή του στη σύνοδο των “27” στις Βρυξέλλες.

“Θα υπάρξει αναπόφευκτα ένα κόστος για το Ηνωμένο Βασίλειο (…) Δεν πρέπει να είναι τιμωρία, όμως ταυτόχρονα είναι σαφές ότι η Ευρώπη θα υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα βρίσκεται σε λιγότερο καλή θέση αύριο, εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης”, τόνισε ο απερχόμενος Γάλλος πρόεδρος.

Σύμφωνα με τον Ολάντ, το μήνυμα που θα πρέπει να περάσουν σήμερα οι Ευρωπαίοι ηγέτες είναι ότι “η Ευρώπη εμπιστεύεται το μέλλον, δηλαδή δίνει λύσεις και όχι προβλήματα”.

Από την πλευρά της, η καγκελάριος της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ τόνισε: “Θέλουμε στο μέλλον να έχουμε καλές σχέσεις με τη Βρετανία αλλά επιθυμούμε επίσης να υπερασπιστούμε μαζί, εμείς οι 27, τα συμφέροντά μας. Μέχρι τώρα, τα έχουμε καταφέρει πάρα πολύ καλά”, πρόσθεσε.

Ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Σαρλ Μισέλ, προσερχόμενος στη σύνοδο, επανέλαβε και αυτός ότι το Brexit δεν θα είναι “δωρεάν” για τη Βρετανία. “Κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατόν… Δεν υπάρχει όμως κάποιο αίσθημα εκδίκησης, μνησικακίας, παρά μόνο η βούληση να διαπραγματευτούμε πιστά και με έξυπνο τρόπο για να βρούμε μια λύση προς το συμφέρον και των δύο πλευρών, αλλά με μια σαφή γραμμή ότι δεν μπορείς να βρεθεί σε καλύτερη θέση αν είσαι έξω από την Ευρωπαϊκή Ένωση”, είπε.

“Δεν πρόκειται για μια δίκη, το Ηνωμένο Βασίλειο εναντίον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι μια συζήτηση, όχι μια δικαστική υπόθεση. Θα βρούμε γέφυρες μεταξύ μας”, διαβεβαίωσε ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Ξαβιέ Μπετέλ. Οι Βρετανοί “ίσως δεν ανήκουν πλέον στην οικογένειά μας αλλά παραμένουν ακόμη γείτονες, έτσι θα πρέπει να σεβόμαστε οι μεν τους δε αλλά να παίζουμε επί ίσοις όροις και όχι να εφαρμόζουμε επιλεκτικά αυτά που θέλουμε”, κατέληξε.

Ο συντονιστής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη διαπραγμάτευση για το Brexit Γκι Φέρχοφστατ παραδέχτηκε ότι οι πρόωρες βουλευτικές εκλογές στη Βρετανία μπορεί να καθυστερήσουν τη διαδικασία, όμως αυτό δεν αλλάζει τη στάση που θα τηρήσουν οι πλευρές στη διαπραγμάτευση. “Έχουμε ομοφωνία μεταξύ των 27 και ομοφωνία στους τρεις θεσμούς”, τόνισε.