Αυτές οι διαγραφές χρεών έμειναν στην ιστορία
- 21/05/2017, 13:02
- SHARE
Ποιες χώρες κατάφεραν να «αναδιαρθρώσουν» μεγάλο μέρος του χρέους τους. Η Ελλάδα αλλά και η Γερμανία στη λίστα.
Κατά την τρέχουσα συζήτηση μεταξύ των Ευρωπαίων πολιτικών για την Ελλάδα, φαίνεται η ελάφρυνση του χρέους να αποτελεί το απόλυτο ταμπού.
Όμως η διαγραφή χρεών των πολιτών από την κυβέρνηση μιας χώρας ή η διαγραφή του χρέους μιας χώρας από τους πιστωτές της δεν αποτελούν πρωτοφανή γεγονότα.
Στην ελληνική περίπτωση δεν μιλάμε για «κούρεμα» χρέους, καθώς κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται από τη νομοθεσία της Ευρωζώνης, αλλά για αναδιάρθρωσή του με διάφορες μεθόδους, όπως επαναγορά ομολόγων ή επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής.
Από το 1956 και μετά έχουν υπογραφεί περισσότερες από 400 διεθνείς συμφωνίες αναδιάρθρωσης χρεών για 85 χώρες.
Ακολουθούν μερικές από τις μεγαλύτερες αναδιαρθρώσεις χρέους.
Τζαμάικα
7,9 δισ. δολάρια, Φεβρουάριος 2010
Οι υπερβολικές δαπάνες του κράτους και η γρήγορη άνοδος του πληθωρισμού οδήγησαν την Τζαμάικα σε πολύ δύσκολη θέση πριν επτά χρόνια. Πάνω από 40% του κρατικού προυπολογισμού πήγαινε για αποπληρωμή χρεών.
Aργεντινή
95 δισ. δολάρια, Νοέμβριο 2001
Το 2001, η χώρα είχε κηρύξει στάση πληρωμών για χρέος ύψους 95 δισ δολαρίων, ενώ ακολούθησαν δύο αναδιαρθρώσεις το 2005 και το 2010 όπου πάνω από 9 στους 10 πιστωτές συμφώνησαν σε κούρεμα ύψους περίπου 70%. Ωστόσο, ένα ποσοστό αρνήθηκε και απευθύνθηκε στα δικαστήρια απαιτώντας να πληρωθεί η οφειλή στο σύνολό της.
Γερμανία
30 δισ. μάρκα, 1953
Η Συμφωνία Χρέους του Λονδίνου (LDA) του 1953 σηματοδότησε το τέλος μιας μακράς περιόδου γερμανικής αθέτησης πληρωμών στο εξωτερικό της χρέος που οφειλόταν τόσο στις κυβερνήσεις όσο και σε ιδιωτικούς φορείς. Η LDA μείωσε το χρέος σχεδόν στο μισό, αναδόμησε ό,τι απέμεινε, και συνέδεσε τις αποπληρωμές με τα έσοδα από τις εξαγωγές. Η Ελλάδα, σε μία από τις μεγαλύτερες ειρωνείες της ιστορίας, υπέγραψε την LDA ως πιστώτρια χώρα. Το διεκδικούμενο χρέος της Γερμανίας πριν από τον πόλεμο ανερχόταν σε 22,6 δισεκατομμύρια μάρκα με εκτοκισμό. Το χρέος μετά τον πόλεμο εκτιμήθηκε σε 16,2 δισ. μάρκα. Στη διάρκεια της συμφωνίας του Λονδίνου στις 27 Φεβρουαρίου 1953 (3) τα ποσά μειώθηκαν σε 7,500 δισ. μάρκα για την πρώτη περίοδο και σε 7 δισ. μάρκα για τη δεύτερη (4). Σε ποσοστό, αυτό αντιπροσωπεύει μείωση κατά 62,6%.
Ιράκ
95 – 100 δισ. δολάρια, 2010
Μια ακόμη τεράστια διαγραφή κρατικού χρέους που έλαβε χώρα στον 21 πρώτο αιώνα. Έπειτα από την αμερικανική επέμβαση του 2003 και την πτώση του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσεΐν, οι ΗΠΑ κατέστρωσαν ένα σχέδιο μαζικής διαγραφής χρέους με σκοπό να επανεκκινήσουν την ιρακινή οικονομία, χωρίς τα βάρη του παρελθόντος.
Τα αποτελέσματα –όσον αφορά τους αριθμούς- ήταν εντυπωσιακά. Το εξωτερικό χρέος του Ιράκ το 2003 υπολογιζόταν στα 130-140 δισ. δολάρια. Σύμφωνα με τις διαπραγματεύσεις που ξεκίνησαν το 2004, στόχος ήταν μια εξαιρετικά γενναία απομείωσή του.
Ως αποτέλεσμα των ενεργειών αυτών, και σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας του Ιράκ, το κρατικό χρέος της χώρας μειώθηκε στα 45 δισ. δολάρια το 2010.
Ντιτρόιτ, ΗΠΑ
7,5 δισ. δολάρια, 2014
Τον Οκτώβριο του 2013, μια πρωτοφανής κρίση χρεοκοπίας έπληξε την κεντρική κυβέρνηση των ΗΠΑ, η οποία αποσοβήθηκε με παρέμβαση της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ. Στις 18 Ιουλίου του 2013, η πόλη του Ντιτρόιτ των ΗΠΑ, κήρυξε πτώχευση για χρέη ύψους 18,5 δις ευρώ, η οποία έγινε αποδεκτή από τις δικαστικές αρχές στις 3/12/2013. Το ίδιο έγινε και με τις πολιτείες της Φλώριδα και της Kαλιφόρνιας, όπου μάλιστα είναι συγκεντρωμένες οι έδρες των μεγαλύτερων εταιρειών τεχνολογίας και οι κατοικίες των πλουσιότερων ανθρώπων του κόσμου. Σήμερα, έχει γίνει κούρεμα χρέους από τα 18,5 δισ. δολάρια στα 11 δισ. δολάρια, ενώ η πόλη παραμένει σε κεντρικό έλεγχο όσον αφορά στον προϋπολογισμό της.
Ρωσία
85%, 2000
Η Ρωσία είδε τις εξαγωγές της να πλήττονται καίρια από τη μεγάλη βουτιά των τιμών του πετρελαίου που άρχισε στο τέλος του 1997. Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε μεγάλη «τρύπα» στα έσοδα, τη στιγμή που ο όγκος των βραχυπρόθεσμων εντόκων γραμματίων αυξανόταν ραγδαία. Το δάνειο έκτακτης ανάγκης που έλαβε η κυβέρνηση από το ΔΝΤ το καλοκαίρι του 1998 δεν κατόρθωσε να τονώσει την εμπιστοσύνη και τελικά επήλθε το μοιραίο (χρεοστάσιο). Τα δάνεια, συνολικού ύψους 72 δισ. δολ., αναδιαρθρώθηκαν την περίοδο Αυγούστου 1999 – Φεβρουαρίου 2000, με γενναίο «κούρεμα» της τάξης του 75%-80%.
Ισημερινός
1999, 2009
Το 1999 η χώρα επισήμως κήρυξε στάση πληρωμών σε μεγάλο μέρος των τόκων επί ομολόγων. Οι ΗΠΑ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στήριξαν δημοσίως τις προσπάθειες της λατινοαμερικανικής χώρας να αναδιαρθρώσει το εξωτερικό χρέος του, ύψους 13 δισ. δολ. Το ποσοστό του «κουρέματος» ήταν της τάξεως του 30%-60%. Το δεύτερο (και… πιο φαρμακερό) χρεοστάσιο ήταν αυτό του Νοεμβρίου του 2008, όταν η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι δεν θα αποπλήρωνε τα διεθνή ομόλογα που λήγουν το 2012 και το 2030 αντίστοιχα, καθώς ο λογιστικός έλεγχος που διενεργήθηκε κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα εν λόγω χρέη ήταν «παράνομα και στερούνταν νομιμοποίησης». Το Μάιο του 2009 ανακοινώθηκε σχέδιο αναδιάρθρωσης που περιελάμβανε «κούρεμα» 65% επί της ονομαστικής αξίας των ομολόγων. Εν συνεχεία, ο Ισημερινός επαναγόρασε το 91% των μη αποπληρωθέντων τίτλων.
Ουκρανία
1999, 3,3 δισ. δολάρια
Μετά από τρεις κύκλους επιλεκτικής χρεοκοπίας ιδιωτικών ομολόγων το 1998 και το 1999, η Ουκρανία προχώρησε στην ανταλλαγή ομολόγων ύψους 3,3 δισ. δολαρίων με επταετή περίοδο χάριτος. Τον Μάρτιο του 2000, το 90% των ομολογιούχων συναίνεσε στην αναδιάρθρωση και αποδέχθηκε τους νέτους τίτλους, με ονομαστική αξία 50% αυτής των ομολόγων που αντικαταστάθηκαν.
Ουρουγουάη
2003, 50%
Η Ουρουγουάη στη συμφωνία ανταλλαγής που είχε το 2003 είδε όλα τα κρατικά ομόλογα εκφρασμένα σε ξένο συνάλλαγμα να αναδιαρθρώνονται με την έκδοση νέων που αναλογούσαν στο 50% του ΑΕΠ.
Πακιστάν
1999, 50%
Η κρίση του Πακιστάν το 1999, οδήγησε σε σχέδιο ανταλλαγής ομολόγων με τους πιστωτές να λαμβάνουν νέους εξαετείς τίτλους, με κουπόνι 10% και τριετή περίοδο χάριτος, σε αντάλλαγμα για υφιστάμενα ομόλογα 608 εκατ. δολαρίων που έληγαν την περίοδο Δεκεμβρίου 1999 – Φεβρουαρίου 2002. Οι ομολογιούχοι υπέστησαν κούρεμα της τάξης του 50%.
Ελλάδα
PSI, Καθαρό όφελος 51,2 δισ. ευρώ
Από τη συνολική μείωση του χρέους κατά 137,9 δισ. ευρώ που επιτεύχθηκε με το PSI του Φεβρουαρίου του 2012 και την επαναγορά ομολόγων το Δεκέμβριο του ίδιου έτους, το καθαρό όφελος ήταν μόλις 51,2 δισ. ευρώ. Οπως αναφέρεται στο βιβλίο της ΤτΕ, το ύψος των παλαιών δανείων (ομολόγων) προς τους ιδιώτες επενδυτές μειώθηκε το Φεβρουάριο κατά 106 δισ. ευρώ περίπου. Επίσης, με την επαναγορά χρέους το Δεκέμβριο του 2012, το χρέος μειώθηκε περαιτέρω κατά 31,9 δισ. ευρώ, δηλαδή συνολικά κατά 137,9 δισ. ευρώ.