Το Ισραήλ θέλει να βάλει «τέλος» στο ελληνικό brain drain

Η τριμερής Σύνοδος Κορυφής Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ στη Θεσσαλονίκη, πριν λίγες ημέρες, έδωσε «νέα ώθηση» στις σχέσεις των τριών χωρών, «διεύρυνε τα πεδία της συνεργασίας» μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ και επιβεβαίωσε έναν «εξαιρετικό και εντατικό πολιτικό διάλογο» στο επίπεδο των πρωθυπουργών, των υπουργών Εξωτερικών και των υπουργείων που εμπλέκονται στην πολυδιάσταση συνεργασία, τονίζει η πρέσβης του Ισραήλ, Ιρίτ Μπεν-Αμπα, σε συνέντευξή της στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, αποτιμώντας τη σύνοδο της Θεσσαλονίκης και περιγράφοντας τα επόμενα βήματα στις διμερείς σχέσεις.

Η κ. Μπεν-Αμπα θεωρώντας σημαντική τη σύσφιξη των σχέσεων με την κοινωνία, μεταβαίνει την ερχόμενη Τρίτη στην Χίο για την παράδοση ιατρικού εξοπλισμού, δωρεά του κράτους του Ισραήλ, στο νοσοκομείο του νησιού.

Με το βλέμμα στο μέλλον, η ισραηλινή πρεσβεία οργανώνει για τρίτη χρονιά εφέτος, στις 5 Ιουλίου, τον Διαγωνισμό Start Tel Aviv 2017 στο Impact Hub Athens για την ανάδειξη ενός Έλληνα νικητή startupper που θα επισκεφθεί το Ισραήλ και θα “αισθανθεί” το πρωτοπόρο οικοσύστημα καινοτομίας της χώρας.

Η Ισραηλινή πρέσβης επιθυμεί η Ελλάδα να επιστρέψει στην ανάπτυξη «μέσω της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας», όπως ήταν και ο τίτλος του συνεδρίου της Θεσσαλονίκης, αξιοποιώντας «το εξαιρετικό και εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό της» για την ανόρθωση της οικονομίας της.

Η ενέργεια παραμένει πάντα “το ισχυρό χαρτί” της συνεργασίας. Στο τέλος του 2017, αναμένεται η παρουσίαση των τελικών συμπερασμάτων για τη βιωσιμότητα του East Med, του οποίου η υλοποίηση θα εγκαθιδρύσει «μακροπρόθεσμες εταιρικές σχέσεις» στην Α. Μεσόγειο μεταξύ των χωρών όδευσης.

Η ισραηλινή πρέσβης εκφράζεται με ενθουσιασμό για το “άνοιγμα” νέων πεδίων συνεργασίας, στους τομείς της υγείας, όπου μπορούμε να μοιραστούμε ιατρικά και φαρμακευτικά μέσα, της ψηφιακής πολιτικής, όπου μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα ψηφιακό κράτος και να αξιοποιήσουμε τα Μεγάλα Δεδομένα που θα αναδείξουν έξυπνες τεχνολογικές εφαρμογές και της αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών, όπου συζητείται η δημιουργία μιας αεροπορικής task force.

Ως προς την πορεία του Κυπριακού εκφράζει αισιοδοξία «γιατί δεν γίνεται αλλιώς», ενώ για τις σχέσεις Τουρκίας -Ισραήλ τονίζει ότι προχωρούν με πιο αργούς ρυθμούς από το προσδοκώμενο, διατυπώνοντας «ανησυχία για τις τελευταίες δηλώσεις Ερντογάν».

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης της Ισραηλινής πρέσβεως Ιρίτ Μπεν-Αμπα στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο και τη Νίνα Μελισόβα.

ΕΡ: Πώς αποτιμάτε την τριμερή συνάντηση κορυφής στη Θεσσαλονίκη Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ, με τη συμμετοχή των πρωθυπουργών Αλέξη Τσίπρα, Μπένιαμιν Νετανιάχου και του Κύπριου Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη;

ΑΠ: Ήταν η τρίτη τριμερής συνάντηση υψηλού επιπέδου από την αρχή του 2016. Υπάρχει ένας εξαιρετικός και εντατικός πολιτικός διάλογος, σε επίπεδο πρωθυπουργών, υπουργών Εξωτερικών, αλλά και άλλων υπουργείων σε πολλούς τομείς και σε μεγάλο εύρος θεμάτων και οι διμερείς σχέσεις προχωρούν με ταχύ βηματισμό. Ο Νετανιάχου στη δήλωσή του στη Θεσσαλονίκη, είπε ότι θέλει να μιλήσει για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Αναφερόμενος στο παρόν, είπε ότι δεν μπορεί να πιστέψει ότι οι σχέσεις με την Ελλάδα και την Κύπρο έχουν προχωρήσει σε τέτοιο επίπεδο σε τόσο λίγο διάστημα.

Η πρώτη ημέρα ήταν αφιερωμένη στις σχέσεις Ελλάδας-Ισραήλ. Οι δύο πρωθυπουργοί αντάλλαξαν απόψεις για τη Μ. Ανατολή, την Α. Μεσόγειο, την κατάσταση στον Κόλπο, την ένταση μεταξύ του Κατάρ και των χωρών του Κόλπου, τη Συρία. Οι υπουργοί συζήτησαν για πρώτη φορά οικονομικά θέματα, επενδύσεις, εμπόριο και την ψηφιακή πολιτική και τις τηλεπικοινωνίες. Συζητήθηκαν, επίσης, θέματα που αφορούν το περιβάλλον, την ενέργεια, η οποία είναι πάντα ενδιαφέρουσα, την καινοτομία, τη συνεργασία σε καταστάσεις ανάγκης, τη διαχείριση υδάτων. Θέλουμε να συνεργαστούμε στενά με την Ελλάδα στην καινοτομία και την επιχειρηματικότητα. Η συνεργασία στον τομέα της υγείας συζητήθηκε για πρώτη φορά στις 20 Ιουνίου στη Λευκωσία σε υπουργικό επίπεδο.

Η συνεδρίαση της δεύτερης ημέρας ήταν τριμερής με την παρουσία του Κύπριου Προέδρου. Ήταν μια πολύ σημαντική συνάντηση, καθώς υπήρξαν μακρές συνομιλίες μόνον μεταξύ των τριών ηγετών κατ’ ιδίαν. Υπήρχαν στο δωμάτιο μόνον έξι μάτια. Συζήτησαν το Κυπριακό, την κατάσταση στην Α. Μεσόγειο, την ενέργεια.

ΕΡ: Είστε αισιόδοξη για την πορεία της διαδικασίας στο Κυπριακό;

ΑΠ: Πάντα πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι, αλλιώς δεν πάμε πουθενά. Όσο είμαστε αισιόδοξοι και με το Παλαιστινιακό. Ωστόσο, στο Κυπριακό δεν είμαστε συμμέτοχοι, παρακολουθούμε τις διαπραγματεύσεις και πρέπει να πω ότι ο κ. Νετανιάχου ανέφερε πολλές φορές ότι στηρίζουμε ολόψυχα τις πρωτοβουλίες και τις προσπάθειες του Κύπριου Προέδρου για συμφωνία.

ΕΡ: Είστε αισιόδοξη για τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία;

ΑΠ: Δεν θέλω να αξιολογήσω την κατάσταση. Δεν είμαστε μέσα στη διαπραγμάτευση, αλλά θέλουμε να δούμε τα προβλήματα να λύνονται, γιατί θα λυθούν μαζί και πολλά άλλα προβλήματα έντασης στην περιοχή, μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας, Τουρκίας και Ελλάδας, Τουρκίας και Ισραήλ. Μπορεί, δηλαδή, να φέρει λύσεις στην ένταση της περιοχής.

ΕΡ: Πώς είναι οι σχέσεις του Ισραήλ με την Τουρκία αυτή την εποχή;

AΠ: Είναι ακριβώς ένας χρόνος που εξομαλύναμε τις σχέσεις μας. Νομίζω ότι υπήρξε μια προσπάθεια να γίνει κάτι περισσότερο στις διμερείς μας σχέσεις. Υπήρξαν ομάδες διαλόγου, εκατέρωθεν, σε διάφορους τομείς. Τον Φεβρουάριο υπήρξε συνάντηση των γ.γ. των υπουργείων Εξωτερικών για την αναθέρμανση των ομάδων εργασίας που υπήρχαν στο παρελθόν. Κάποιες δουλεύουν, κάποιες όχι. Η πορεία είναι πολύ αργή. Ανησυχούμε για τις δηλώσεις που έκανε ο Ερντογάν πριν δύο εβδομάδες. Στην τελευταία καλούσε όλους τους μουσουλμάνους του κόσμου να πάνε στην Ιερουσαλήμ. Υπήρξε πολύ έντονη αντίδραση από τον Νετανιάχου. Μπορώ να πω ότι τουλάχιστον αποκαταστήσαμε διπλωματικές σχέσεις και αυτό είναι σημαντικό.

ΕΡ: Πότε θα γίνει η επόμενη τριμερής συνάντηση κορυφής;

AΠ: Η τέταρτη τριμερής αναμένεται να γίνει στο τέλος του χρόνου στη Λευκωσία. Υπάρχει πολύ εντατικός πολιτικός διάλογος μεταξύ των ηγετών και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Ο Νετανιάχου στη δήλωσή του στη Θεσσαλονίκη, είπε ότι «θέλει να μιλήσει για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον». Αναφερόμενος στο παρόν, είπε ότι δεν μπορεί να πιστέψει ότι οι σχέσεις με την Ελλάδα και την Κύπρο έχουν προχωρήσει σε τέτοιο επίπεδο σε τόσο λίγο διάστημα.

ΕΡ: Ποια είναι η συμβολή της Ελλάδας για την προσέγγιση ΕΕ-Ισραήλ;

ΑΠ: Η Ελλάδα και η Κύπρος προσπαθούν να βοηθήσουν το Ισραήλ. Η Ελλάδα κάνει θαρραλέες κινήσεις και τις κάνει όταν πιστεύει ότι είναι προς το εθνικό της συμφέρον, μη υπακούοντας πάντα στο consensus της ΕΕ. Το είδαμε να το κάνει τώρα με την Κίνα, το είδαμε με την Ουκρανία παλαιότερα, με τη Ρωσία, το έχει κάνει και με το Ισραήλ, όχι μόνον στο πλαίσιο της ΕΕ αλλά και σε διεθνείς οργανισμούς.

ΕΡ: Πού βρίσκεται η συνεργασία μας στον τομέα της ενέργειας.

ΑΠ: Η ενέργεια αποτελεί πάντα σημαντικό μέρος της συνεργασίας. Δύο θέματα είναι στο τραπέζι. Το ένα είναι ο EastMed και το άλλο το ηλεκτρικό καλώδιο (EuroAsia Interconnector). Και τα δύο είναι στρατηγικής σημασίας, γιατί αν συνδεθεί το Iσραήλ μέσω της Ελλάδας και της Κύπρου με την Ευρώπη, δημιουργείται μια ειδική μακροπρόθεσμου χαρακτήρα σχέση μεταξύ των χωρών από τις οποίες περνάει. Είναι δύο βαριά projects, όχι απλά για να πουλήσουν προϊόντα από τη μια χώρα στην άλλη. Δημιουργούν μακροπρόθεσμη εταιρική σχέση. Γι’ αυτό πολλοί αναλυτές βλέπουν αυτά τα projects ως το πιο σημαντικό μέρος αυτής της τριμερούς σχέσης.

EΡ: Πόσο βιώσιμα είναι αυτά τα σχέδια; Yπάρχει κάποιο χρονοδιάγραμμα;

AΠ: Χρονοδιάγραμμα υπάρχει. Τον Απρίλιο οι τέσσερις υπουργοί Ενέργειας (και της Ιταλίας) που συναντήθηκαν στο Ισραήλ, παρουσία και του αρμόδιου Επιτρόπου της ΕΕ, συμφώνησαν ότι ως το τέλος του 2017 θα έχει ολοκληρωθεί η μελέτη βιωσιμότητας, η οποία διεξάγεται από την IGI Poseidon (κοινοπραξία μεταξύ της ΔΕΠΑ και της ιταλικής EDISON) με χρήματα της ΕΕ. Αυτό το χρονοδιάγραμμα επιβεβαιώθηκε στη Θεσσαλονίκη. Στο τέλος του χρόνου η εταιρία θα παρουσιάσει στους 4 υπουργούς Εξωτερικών, στη Λευκωσία, αν το σχέδιο του East Med είναι βιώσιμο οικονομικά και τεχνικά. Αν είναι, θα υπογράψουν συμφωνία για την έναρξη των εργασιών και σύμφωνα με τις προβλέψεις των Βρυξελλών θα έχουμε το project ως το 2025. Στο μεταξύ οι γ.γ. των υπουργών θα συναντηθούν στην Ρώμη τον Ιούλιο προκειμένου να αξιολογήσουν τα ενδιάμεσα αποτελέσματα της μελέτης.

ΕΡ: Το ηλεκτρικό καλώδιο;

ΑΠ: Το ηλεκτρικό καλώδιο έχει σκοπό να παράσχει ηλεκτρισμό στην Κύπρο και την Ελλάδα από παραγωγή του Ισραήλ. Είναι πιο προβληματικό project, γιατί το Ισραήλ είναι αυτό που πρέπει να παράγει περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια. H ιδέα ήταν ότι το Ισραήλ θα παράσχει 2000 ΜW. Τώρα, για πολλούς λόγους η παραγωγή περισσότερης ηλεκτρικής ενέργειας στο Ισραήλ- που γίνεται κυρίως από φυσικό αέριο- είναι πρόβλημα. Το σχέδιο δεν έχει προχωρήσει αρκετά, επίσης, για τεχνικούς λόγους, αλλά και δεν έχει αξιολογηθεί και οικονομικά.

Στην Θεσσαλονίκη ο Ν. Παππάς, ο οποίος είχε επισκεφθεί το Ισραήλ τον Μάιο, είπε την ιδέα να χρησιμοποιηθεί η ίδια οδός που θα χαραχθεί για το καλώδιο, για να περάσει και οπτική ίνα για υψηλή ταχύτητα ίντερνετ. Είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα ιδέα.

ΕΡ: Ποιους τομείς συνεργασίας ξεχωρίζετε;

AΠ: Συζητούμε τη σύμπραξη μιας ομάδας των χωρών της Μεσογείου, (Κύπρος, Ελλάδα, Ισραήλ, Κροατία), στην οποία θα συμμετάσχουν αργότερα Γαλλία, Ισπανία, Πορτογαλία για την από κοινού αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών, με τη δημιουργία μιας αεροπορικής task force.

Όπως είπε ο Νετανιάχου στη Θεσσαλονίκη, «εμείς δεν έχουμε την πυροσβεστική δύναμη που έχει η Ελλάδα ούτε θα την αποκτήσουμε, ούτε η Κύπρος την έχει, αλλά αν ενεργήσουμε μαζί μπορεί να βοηθήσει ο ένας τον άλλο αποτελεσματικά.

ΕΡ: Στην Λευκωσία στις 20 Ιουνίου συζητήσατε για τη συνεργασία στον τομέα της υγείας.

ΑΠ: Αυτή η συνεργασία μπορεί να έχει μεγάλο εύρος. Πρώτα απ’ όλα μπορούν να υπάρξουν κοινά προγράμματα αντιμετώπισης ασθενειών που ενδημούν ειδικά στην περιοχή μας, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ο ένας τα νοσοκομεία του άλλου σε κατάσταση ανάγκης, μπορεί να υπάρξει συνεργασία στις τράπεζες αίματος, συνεργασία σε θαλάμους εντατικής, όπου το Ισραήλ είναι πολύ προχωρημένο. Ανταλλαγή φαρμακευτικών προϊόντων.

EΡ: Ως προς την ψηφιακή πολιτική;

AΠ: Υπάρχουν διαβουλεύσεις με το υπουργείο εδώ. Το πρώτο είναι να δημιουργηθεί μια κυβερνητική διαδικτυακή πύλη, μέσω της οποίας θα παρέχονται οι υπηρεσίες του κράτους προς τους πολίτες. Το δεύτερο είναι η αξιοποίηση των Μεγάλων Δεδομένων (big data) μέσα από τη δυνατότητα που παρέχει το Ισραήλ, δημοσιεύοντας όλες τις πληροφορίες που έχει σε επιμέρους τομείς, όπως η υγεία, οι μεταφορές, η εκπαίδευση. Η δημοσίευση αυτών των δεδομένων, βοηθούν τις εταιρίες να αναπτύξουν νέες τεχνολογικές εφαρμογές και να βοηθήσουν τον πολίτη, εξοικονομώντας κόστος και χρόνο. Ως προς την εφαρμογή των έξυπνων πόλεων ο κ. Παππάς έφερε το παράδειγμα της πόλης των Τρικάλων, όπου εφαρμόζεται σε προχωρημένο βαθμό η ψηφιακή πολιτική.

EΡ: Πρόκειται να ταξιδέψετε στη Χίο για να κάνετε μια προσφορά στην τοπική κοινωνία.

ΑΠ: Παρακολουθούμε το προσφυγικό πρόβλημα και θέλουμε, όπως λέμε, «να βοηθήσουμε αυτούς που βοηθούν», δηλαδή τους έλληνες πολίτες που βοηθούν τους πρόσφυγες. Εξοικονομώντας χρήματα της πρεσβείας που προορίζονταν για την εθνική γιορτή του Ισραήλ, αγοράσαμε ιατρικό εξοπλισμό για το νοσοκομείο της Χίου, μετά από έρευνα που κάναμε για τις ανάγκες των κατοίκων του νησιού. Την Τρίτη, θα πάω στη Χίο για να δώσουμε επίσημα τον εξοπλισμό. Θα συναντηθώ με τον δήμαρχο, θα γίνει μια μικρή τελετή στο νοσοκομείο και στη συνέχεια θα πάμε στο Πυργί, όπου θα δώσουμε κάποιον εξοπλισμό που μας ζήτησαν για τα ασθενοφόρα.
Θα επισκεφθώ, επίσης, ένα hot spot, το ΒΙΑΛ, όπου θα δώσουμε βιβλία, στα αραβικά, στα προσφυγόπουλα.

EΡ: Έχετε και τον διαγωνισμό Startup TelAviv στις αρχές Ιουλίου.

ΑΠ: Είναι η τρίτη χρονιά που γίνεται ο διαγωνισμός αυτός, κατά τον οποίο θα επιλέξουμε τον καλύτερο έλληνα Startupperτης χρονιάς. Ο νικητής θα πάει στο Ισραήλ μαζί με άλλους τριάντα νικητές από ισάριθμες χώρες, στις οποίες γίνεται ο διαγωνισμός ταυτόχρονα. Τον Σεπτέμβριο θα συμμετάσχουν σε ένα μεγάλο startup event το DLD που γίνεται κάθε χρόνο στο Τελ Αβίβ.

Αυτή τη χρονιά επικεντρώνουμε το ενδιαφέρον μας στην «κοινωνική επιχειρηματικότητα». Δηλαδή στις ελληνικές εταιρίες που ψάχνουν καινοτόμες λύσεις, με σκοπό να βοηθήσουν τον κόσμο, όπως ιατρικές, λύσεις για τους πρόσφυγες, τους ηλικιωμένους, τους ανάπηρους. Πχ μια εφαρμογή που βοηθάει τους τυφλούς.

Ο διαγωνισμός θα γίνει στις 5 Ιουλίου μαζί με τον accelerator Impact hub, με τον οποίο θα συνεργαστούν μόνον κοινωνικοί επιχειρηματίες. Η υποβολή αιτήσεων των startuppers ισχύει ως τις 26 Ιουνίου.

EΡ: Το Ισραήλ έχει όραμα στην άσκηση της πολιτικής του. Πώς βλέπει την προοπτική της Ελλάδας μέσα από τη συνεργασία που αναπτύσσει μαζί της;

AΠ: Υπάρχει όραμα σε πολλούς τομείς. Αλλά το κεντρικό είναι να επιστρέψει η Ελλάδα στην ανάπτυξη, να επενδύσει στο ανθρώπινο δυναμικό της. Το Ισραήλ πήρε μια πρωτοβουλία και επεξεργαζόμαστε τις λεπτομέρειες πώς θα προσκαλεί για 4-6 μήνες Ελληνες επιχειρηματίες που θα δουλεύουν για ισραηλινές εταιρίες υψηλής τεχνολογίας, να γνωρίζουν άλλους νέους επιχειρηματίες και να “αισθανθούν” το ισραηλινό οικοσύστημα. Είναι πιλοτικό και αν δουλέψει θα το εφαρμόσουμε. Η ιδέα δεν είναι ένα ακόμη brain drain, αλλά να δουλέψουν για μικρό διάστημα στο Ισραήλ και να γυρίσουν με περισσότερα εφόδια για τη δουλειά τους και να βοηθηθούν από τις γνωριμίες, από τους μέντορες και με τις ανταλλαγές που θα έχουν εκεί.

Ο Νετανιάχου μιλώντας για το μέλλον, είπε «μιλάω για την ενέργεια», αλλά εννοούσε την ενέργεια των εγκεφάλων και αναφέρθηκε στους νέους που θα έρθουν στο Ισραήλ από την Ελλάδα για να ενεργοποιήσουν τις ιδέες τους.

Θέλουμε να δούμε μια Ελλάδα ανεπτυγμένη, έχετε σπουδαία ταλέντα ανθρώπων, υψηλή εκπαίδευση και είναι καιρός να δώσετε μέλλον στους ανθρώπους. Το όραμα είναι να βοηθήσουμε αυτούς τους νέους ανθρώπους, να βοηθήσουν την ελληνική οικονομία.