Αυτό είναι το «σωσίβιο» για την Ελλάδα μετά το Μνημόνιο

Το αφήγημα που θέλει την Ελλάδα να προχωρά σε «καθαρή έξοδο» από το Μνημόνιο και δανεισμό από τις αγορές, μπορεί να προβάλλεται ως η επικρατέστερη λύση, τόσο από την κυβέρνηση όσο και από τους Ευρωπαίους, ωστόσο η πραγματικότητα οδηγεί σε άλλες πιο «ρεαλιστικές» λύσεις.

Όσοι παρακολουθούν από κοντά την πορεία του τρίτου Μνημονίου γνωρίζουν πως η Ελλάδα δεν θα μπορεί να βγει μόνη της στις αγορές, εάν δεν συντρέχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως η δημιουργία ενός «μαξιλαριού ασφαλείας», μια σειρά εξόδων στις αγορές με βιώσιμα επιτόκια, μαζικές αναβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας, αλλά και απτές αποδείξεις μετασχηματισμού της οικονομίας και υλοποίησης όλων των μεταρρυθμίσεων του Μνημονίου.

Επειδή τίποτα από τα ανωτέρω δεν φαίνεται ορατό για τους επόμενους μήνες, η λύση που εξετάζεται είναι η «προληπτική πιστοληπτική γραμμή, η οποία δεν θα ονομάζεται προληπτική πιστοληπτική γραμμή». Ο επικεφαλής του EWG ήταν σαφής. Καμία χώρα της Ευρωζώνης δεν θέλει να συζητήσει ένα νέο δανειακό πρόγραμμα προς την Ελλάδα ακόμη και εάν αυτό δεν εκταμιευθεί ποτέ.

Το σενάριο το οποίο προκρίνεται, είναι πολύ κοντά στα όσα είχε περιγράψει το Μάρτιο στο Delphi Economic Forum, ανώτερος παράγων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ονομάζοντάς το «σωσίβιο». Θα πρόκειται ουσιαστικά για ένα νέο «συμβόλαιο» με την Ελλάδα, το οποίο θα διασφαλίζει ότι η χώρα θα έχει την κάλυψη των Ευρωπαίων σε περίπτωση αδυναμίας της να δανειστεί από τις αγορές. Το «συμβόλαιο» αυτό θα περιέχει όρους και προϋποθέσεις, ενώ για να προκύψει η συμφωνία θα πρέπει η Ελλάδα να έχει ολοκληρώσει επιτυχώς όλες τις δράσεις του τρίτου Μνημονίου.

Η κυβέρνηση, η οποία αναφέρει σε κάθε ευκαιρία ότι δεν συζητά τίποτε άλλο παρά την καθαρή έξοδο, στο παρασκήνιο αναζητεί τους τρόπους για την μετονομασία της ECCL και το ειδικό πλαίσιο το οποίο θα ισχύσει την επόμενη ημέρα. Άλλωστε, ο κ. Βίζερ ξεκαθάρισε πως η εποπτεία για την Ελλάδα θα είναι αυξημένη για πολλά ακόμη χρόνια και θα είναι αυστηρότερη από εκείνη που εφαρμόστηκε κατά τη μεταμνημονιακή περίοδο άλλων χωρών.

Επί της ουσίας, Ευρωπαίοι και Αθήνα συζητούν τις λεπτομέρειες ενός «δανειακού πακέτου» που δεν θα εκταμιευθεί ποτέ, με μέτρα, τα οποία θα εφαρμόζονται σε αντάλλαγμα της προστασίας, που θα παρέχεται από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς.

Μία βασική παράμετρος, που θα κρίνει το αποτέλεσμα του εγχειρήματος είναι και το θέμα των ελληνικών τραπεζών. Εφόσον η Ελλάδα δεν είναι ενταγμένη σε κάποιου είδους πρόγραμμα, τα ελληνικά ομόλογα δεν θα μπορούν να γίνονται κατ’ εξαίρεση αποδεκτά από την ΕΚΤ για να δανείζει τις ελληνικές τράπεζες. Η ΕΚΤ, δηλαδή, θα είναι υποχρεωμένη να άρει το waiver, εφόσον τα ελληνικά ομόλογα θα έχουν χαμηλή πιστοληπτική αξιολόγηση και οι ελληνικές τράπεζες θα είναι υποχρεωμένες να επιστρέψουν στον πανάκριβο δανεισμό του ELA. Κάτι τέτοιο θα επέφερε μεγάλο πλήγμα σε μια περίοδο που θα βρίσκονται σε εξέλιξη τα ευρωπαϊκά stress tests και το εγχώριο τραπεζικό σύστημα αρχίζει να ανακάμπτει και να επιστρέφει σε κερδοφορία.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, όλα θα εξαρτηθούν από το χρόνο ολοκλήρωσης της τρίτης αξιολόγησης, καθώς όσο καθυστερεί, τόσο δυσκολότερη θα γίνεται η επιχείρηση εξόδου στις αγορές, ενώ η εκτίμηση των δανειστών ότι ίσως χρειαστούν πρόσθετα μέτρα ακόμη και το 2018 θα επιβαρύνει περαιτέρω τις συζητήσεις.