Ένας χρόνος προεδρία Τραμπ: Οι υποσχέσεις, τα ευτράπελα και οι αστοχίες

Ένα χρόνο μετά την εκλογή του στις 8 Νοεμβρίου 2016, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει σπάσει όλους τους κώδικες της αμερικανικής προεδρίας.

Η εκλογική βάση του χαίρεται, οι επικριτές του απελπίζονται, ενώ ο υπόλοιπος κόσμος παρατηρεί αυτό το πρωτοφανές πολιτικό πείραμα με αισθήματα που εναλλάσσονται από την περιέργεια, στην αμηχανία και την απογοήτευση.

Είτε βρίσκεται στο Οβάλ Γραφείο, στον ουρανοξύστη Trump Tower της Νέας Υόρκης ή μέσα στο προεδρικό αεροπλάνο Air Force One, οι λέξεις και οι χειρονομίες του 71χρονου επιχειρηματία μεταφέρουν μια απογοήτευση από την άσκηση της εξουσίας.

Έχοντας τεθεί επικεφαλής της πρώτης παγκόσμιας δύναμης αρθρώνοντας έναν λόγο «κατά των ελίτ», αυτός που υποσχόταν στην Αμερική να αποκαταστήσει το μεγαλείο της, δυσκολεύεται να προχωρήσει και να ολοκληρώσει τις μεταρρυθμίσεις που έχει ανακοινώσει, αν και μπορεί να προβάλει τους καλούς οικονομικούς δείκτες (ανάπτυξη και απασχόληση).

Στην πιο εκτεθειμένη στους προβολείς της δημοσιότητας θέση στον κόσμο, ο 45ος πρόεδρος της αμερικανικής ιστορίας μοιράζει ασυγκράτητος χτυπήματα δεξιά κι αριστερά και παρακολουθεί διαρκώς μόνο ένα τηλεοπτικό δίκτυο, το Fox News, στο οποίο δίνει πλέον σχεδόν όλες τις συνεντεύξεις του.

Ο Ντόναλντ Τζ. Τραμπ, για τον οποίο η προεδρία είναι το πρώτο αιρετό αξίωμα που είχε ποτέ στη ζωή του, δίνει συχνά την εντύπωση ότι αρνείται να αλλάξει το κοστούμι του υποψηφίου με αυτό του προέδρου.

Ο άνδρας που διαβεβαίωνε ότι μπορεί να είναι «περισσοτερο προεδρικός» απ’ όλους τους προκατόχους του (με εξαίρεση τον Αβραάμ Λίνκολν), εξαπολύει κάθε πρωί μια ομοβροντία μηνυμάτων στο Twitter με τόνο συχνά εκδικητικό. Στη διεθνή σκηνή, οι αντίπαλοι όπως και οι σύμμαχοί του αναρωτιούνται για την αξία που πρέπει να δίνουν στα μηνύματα του @realDonaldTrump.

Η έρευνα του ειδικού εισαγγελέα Ρόμπερτ Μιούλερ για τη ρωσική ανάμιξη στην προεκλογική εκστρατεία για την προεδρία δηλητηριάζει την προεδρία του και δημιουργεί ένα κλίμα αγωνίας στον Λευκό Οίκο.

Πιστός στις υποσχέσεις του

Για τους υποστηρικτές του, ο εργολάβος ακινήτων της Νέας Υόρκης είναι πιστός στην υπόσχεσή του να προκαλέσει σεισμό στην Ουάσινγκτον και να βάλει στο κέντρο της δράσης του «πρώτα την Αμερική». Αντιστέκεται «στα μέσα ενημέρωσης και στους γραφειοκράτες που το παρατραβάνε», υπογραμμίζει ο Έρικ Μπιτς, από τους διαμορφωτές στρατηγικής στο στρατόπεδο των Ρεπουμπλικάνων.

Όμως έναν χρόνο μετά την εκλογή του και δέκα μήνες αφότου ανέλαβε καθήκοντα, είναι ο λιγότερο αγαπητός πρόεδρος της σύγχρονης ιστορίας των ΗΠΑ.

Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση του ινστιτούτου Gallup, η δημοτικότητά του είναι στο χαμηλότερο σημείο αφότου ανέλαβε τα προεδρικά καθήκοντα, στο 33%. Το ποσοστό αυτό είναι ήδη πολύ χαμηλότερο απ’ αυτό που είχαν στο ίδιο στάδιο της προεδρίας τους οι πέντε προκάτοχοί του, δημοκρατικοί και ρεπουμπλικανοί.

Υιοθετώντας συστηματικά θέσεις και στάσεις αντίθετες απ’ αυτές του Μπαράκ Ομπάμα, υποστηρίζει ότι συνομιλεί απ’ ευθείας με την «ξεχασμένη» Αμερική, η οποία τον έφερε στην εξουσία. Πρόκειται κυρίως για την Αμερική των λευκών που πλήττονται από τη θύελλα της παγκοσμιοποίησης και των οποίων τους φόβους και τα άγχη εξέφρασε στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας.

«Κληρονόμησα ένα τεράστιο χάος», επαναλαμβάνει προσπαθώντας να υπογραμμίσει την αντίθεση με τους προκατόχους του, στους οποίους σπάνια αναφέρεται.

Πότε αφελής, πότε πονηρός, ο Ντόναλντ Τραμπ ομολόγησε στους μήνες που πέρασαν πως ανακάλυψε πόσο δύσκολη είναι η αποστολή του.

Αυτός που είχε αυτοανακηρυχθεί, σ’ ένα βιβλίο που έγινε μπεστ-σέλερ, μετρ της «Τέχνης της συμφωνίας», δυσκολεύεται να βρει τον σωστό τόνο με το Κογκρέσο, τα δύο σώματα του οποίου ελέγχονται εντούτοις από το κόμμα του.

Πολλαπλασιάζοντας τις αδεξιότητες, τις καυχησιολογίες και τους καβγάδες με παντός είδους αιρετούς αξιωματούχους τους οποίους «στολίζει» με κοροϊδευτικά προσωνύμια, οι ενέργειές του έχουν μπλοκαριστεί, από τη μετανάστευση μέχρι την υγειονομική ασφάλιση.

«Ζιγκ-ζαγκ»

«Αυτός ο πρόεδρος κάνει διαρκώς ζιγκ-ζαγκ, είναι αδύνατο να κυβερνήσει», θρηνολογεί ο δημοκρατικός γερουσιαστής Τσακ Σούμερ.

Ο Ντόναλντ Τραμπ βρίσκεται διαρκώς στην επίθεση εναντίον διαφόρων, είτε πρόκειται για τον επικεφαλής των ρεπουμπλικάνων στη Γερουσία είτε για έναν δικαστή της Χαβάης, τις υπηρεσίες πληροφοριών, την δήμαρχο της πρωτεύουσας του Πουέρτο Ρίκο ή τα «fake news» των μέσων ενημέρωσης.

«Είναι σε πόλεμο σχεδόν με όλους (…) Παρουσιάζει στους Αμερικανούς έναν καινούριο εχθρό κάθε εβδομάδα», υπογραμμίζει ο Τζούλιαν Ζιλάιζερ, καθηγητής του πανεπιστημίου του Πρίνστον.

Η εκπρόσωπος του προέδρου, η Σάρα Χάκαμπι-Σάντερς, υπερασπίζεται αυτό το εικονοκλαστικό στυλ: «Οι κάτοικοι αυτής της χώρας δεν εξέλεξαν κάποιον αδύναμο. Θέλησαν κάποιον ισχυρό που, όταν του επιτίθενται, ξέρει να απαντά».

Πέραν του απολογισμού του, που μένει ακόμη να γραφεί -με φόντο την απορρύθμιση των πάντων και υποσχέσεις για μειώσεις φόρων που συμβάλλουν στην εκτίναξη του χρηματιστηρίου- πολλές φωνές υψώνονται για να εκφράσουν ζωηρή ανησυχία σχετικά με την εξέλιξη του προεδρικού αξιώματος.

Ο πρώην πρόεδρος Τζορτζ Μπους (ο νεώτερος) προειδοποίησε για μια αναδίπλωση στον απομονωτισμό και για αύξηση των θεωριών συνωμοσίας. Δύο ρεπουμπλικανοί γερουσιαστές κατήγγειλαν έναν πρόεδρο «επικίνδυνο για τη δημοκρατία».

«Οι πράξεις και οι λέξεις του Τραμπ μπορεί να έχουν τεράστια επίδραση σ’ έναν από τους σημαντικότερους για τη δημοκρατία μας θεσμούς», εκτιμά ο Τζούλιαν Ζιλάιζερ. «Ο πιο μεγάλος κίνδυνος είναι ίσως το να μην μας σοκάρει τίποτε πλέον».