Eurasia Group: Η έκπληξη του ΔΝΤ για το ελληνικό πρόγραμμα

Σε μια μη αναμενόμενη εξέλιξη,  το ΔΝΤ εκδηλώνει τώρα την προθυμία του να συμμετάσχει επίσημα στην ελληνική διάσωση μαζί με τους Ευρωπαίους και να παράσχει στην Ελλάδα ένα νέο πρόγραμμα (Standby Agreement).

Αυτό τουλάχιστον σημειώνει το think tank Eurasia Group, το οποίο εξηγεί και τους λόγους για την αλλαγή στάσης του ΔΝΤ, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους δεν έχουν καμία σχέση με την Ελλάδα.

Ο πιο σημαντικός λόγος, όπως αναφέρεται, έχει να κάνει με το ότι παρατηρείται μια αυξανόμενη αναγνώριση μεταξύ της ηγεσίας του ΔΝΤ ότι το «σύμπαν δεν περιστρέφεται γύρω από την Ελλάδα» και ότι ο θεσμός κινδυνεύει να απομονωθεί εάν βρεθεί εκτός του ελληνικού προγράμματος. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό λόγω των δύσκολων σχέσεων με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ. Μια ανταγωνιστική σχέση με την ΕΕ θα άφηνε το ταμείο αποξενωμένο από τους δύο κύριους μετόχους του – ενώ αν ληφθεί υπόψιν και το χειρότερο σενάριο, θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο ακόμη και η χρηματοδότησή του.

Όπως σημειώνει το Eurasia Group, εάν εξετάσει κανείς το θέμα πιο ρεαλιστικά, το ένστικτο του ΔΝΤ για αυτοσυντήρηση οδηγεί σε μια διαφορετική προσέγγιση. Το προσωπικό του ΔΝΤ έχει αρχίσει να δίνει δείγματα ευθυγράμμισης με τους ομολόγους του στην ΕΕ και εξετάζει σοβαρά την ενεργοποίηση του προγράμματός τους. Αυτό, ωστόσο, απέχει πολύ από μια ολοκληρωμένη συμφωνία. Κι αυτό γιατί το Eurogroup δεν θα χορηγήσει ελάφρυνση χρέους στην Ελλάδα, η οποία δεν θα πληροί τις παραμέτρους της συμφωνίας της 15ης Ιουνίου 2017.

Το ΔΝΤ θα μπορούσε να παρέχει ένα νέο πρόγραμμα που θα τελείωνε περίπου την ίδια χρονική στιγμή με το πρόγραμμα διάσωσης του ευρωπαϊκού μηχανισμού σταθερότητας γύρω στις 20 Αυγούστου. Ωστόσο, η εκταμίευση μιας δόσης από το ΔΝΤ θα ήταν πίσης απίθανη, αν και στο πλαίσιο του Standby Agreement θα δεσμεύονταν χρήματα για την Ελλάδα, τα οποία ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να αντλήσει μόλις αυτό ενεργοποιηθεί (κάτι που είναι απίθανο).

Συνεπώς, από τη στιγμή που τα χρήματα δεν είναι πιθανό να χρησιμοποιηθούν και να μην υπάρξει κάποιος αντίκτυπος στην ελάφρυνση του χρέους, το μόνο πραγματικό όφελος από τη συμμετοχή του ΔΝΤ θα είναι το θετικό μήνυμα που θα στείλει στις κεφαλαιαγορές.

Και τούτο γιατί θα δώσει το μήνυμα ότι είναι πρόθυμο να υπογράψει την επιτυχή ολοκλήρωση της διάσωσης και την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεών του και δεύτερον, τη βιωσιμότητα του χρέους της Ελλάδας. Παράλληλα, διατηρώντας ανοιχτό τον δίαυλο με την ΕΕ, θα δημιουργούσε επίσης καλύτερες συνθήκες για συνεχή συνεργασία σε τομείς οικονομικού ενδιαφέροντος στο μέλλον.

Ενισχυμένη επιτήρηση και από τον Αύγουστο του 2018
Η θέση του Eurasia είναι ότι η Ελλάδα θα ολοκληρώσει επιτυχώς το πρόγραμμα προσαρμογής τον Αύγουστο και θα τεθεί σε καθεστώς «ενισχυμένης επιτήρησης» από τους πιστωτές.

Αυτό, όπως σημειώνει, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «καθαρή έξοδος», αφού η Ελλάδα δεν θα λάβει κάποια χρηματοδότηση απ’ τους Ευρωπαίους εταίρους της. Την ίδια στιγμή όμως η Ελλάδα δεν θα επιστρέψει αυτόματα στο «Ευρωπαϊκό Εξάμηνο» (European Semester), το σύστημα οικονομικής επιτήρησης στο οποίο υπάγονται όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ σχετικά με την δημοσιονομική τους πολιτική (μέσω του «Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης») και την μακροοικονομικής τους πολιτική (μέσω της «Διαδικασίας των Μακροοικονομικών Ανισορροπιών». Θα υπάρξει ένας βαθμός εμπλοκής του Eurogroup που θα είναι περισσότερο ουσιώδης, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η έξοδος δεν θα είναι «καθαρή».

Όπως σημειώνει το Eurasia, αυτή τη στιγμή τρεις επιλογές συζητώνται στους διαδρόμους των Βρυξελλών.

Η πρώτη, και η πιο αυστηρή, είναι το πρόγραμμα προληπτικής γραμμής πίστωσης από τον ESM (Enhanced Conditional Credit Line – ECCL).