The… Beer Project!
Πώς το Άμστερνταμ προσπαθεί να βοηθήσει την κοινωνική επανένταξη των αλκοολικών και άνεργων κατοίκων του.
Έπειτα από δέκα χρόνια στην ανεργία -εξαιτίας ενός τραυματισμού στην πλάτη, αλλά και του προβλήματος χρόνιου αλκοολισμού που τον ταλανίζει- ο 60χρονος Ολλανδός Φρεντ Σίπχορστ πηγαίνει ορεξάτος στη νέα του δουλειά. Εφεξής, θα εργάζεται ως οδοκαθαριστής στις ανατολικές συνοικίες του Άμστερνταμ. Η βάρδια του αρχίζει στις 9.30 το πρωί, με… «προκαταβολή» δύο κουτάκια μπύρες. Έτσι άλλωστε πληρώνεται μέρος του μισθού του.. «Δεν περηφανεύομαι που είμαι αλκοολικός, αλλά είμαι περήφανος που έχω ξανά δουλειά», λέει ο πρώην οικοδόμος, καθώς στο μεσημεριανό του διάλειμμα «κατεβάζει» άλλα δύο κουτιά μπύρας, «κερασμένα» από τον εργοδότη.
Εμμέως πλην σαφώς, αυτός δεν είναι άλλος από το ίδιο το ολλανδικό κράτος, που χρηματοδοτεί το 80% ενός ασυνήθιστου, όσο κι αμφιλεγόμενου κοινωνικού προγράμματος, που έχει αναλάβει να «τρέξει» ο ιδιωτικός οργανισμός Rainbow Foundation.
Εκτός από κουτάκια μπύρας -που δια… ροπάλου καταναλώνονται εκτός υπηρεσίας- κάθε αλκοολικός που προσλαμβάνεται ως οδοκαθαριστής ανταμείβεται με ένα πακέτο καπνό, ένα δωρεάν μεσημεριανό και 10 ευρώ την ημέρα.
Στόχος είναι οι δρόμοι του Άμστερνταμ να «καθαρίσουν» από άστεγους και περιφερόμενους σαν την… «μαύρη κατάρα» πότες, που -όπως περίπου συμβαίνει και με τα προγράμματα παροχής δωρεάν μεθαδόνης σε νακρωμανείς- έτσι κι εδώ οι συμμετέχοντας απεξαρτώνται σταδιακά από τα σκληρά ποτά και υποβοηθούνται να ξανασταθούν σιγά σιγά στα πόδια τους.
Ο Ραμόν Σμίτς, για παράδειγμα, μετανάστης από το Σαουρινάμ και τώρα συνάδελφος του Φρεντ Σίπχορστ, λέει ότι έχει σημειώσει μεγάλη πρόοδο. Ενώ παλιότερα -λέει- έπινε παραπάνω από ένα μπουκάλι ουίσκι ή ρούμι την ημέρα, σήμερα του αρκούν τα πέντε κουτάκια μπύρας που του παρέχονται στη διάρκεια της βάρδιας του κι άλλα πέντε που καταναλώνει όταν γυρνά στο σπίτι…
Από τα πλέον παράδοξα στην όλη ιστορία είναι ότι στην ανατολική περιφέρεια του Άμστερνταμ -όπου δουλεύουν ο Φρεντ και ο Ραμόν- δήμαρχος είναι η… μαντηλοφορούσα μουσουλμάνα Φατιμά Ελάτικ! Αν και προσωπικά δηλώνει αντίθετη στην κατανάλωση αλκοόλ -αφού το απαγορεύει ρητά η ισλαμική θρησκεία- είναι σήμερα από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της πρωτοβουλίας. Από το να γυρνούν στους δρόμους πίνοντας, λέει στους New York Times, καλύτερα να τους δώσουμε κάτι να απασχολούνται…
Έχοντας συμπληρώσει ήδη έναν χρόνο εφαρμογής, το πρόγραμμα -λέει ο πρόεδρος του Rainbow Foundation, Χανς Βίγναντς- έχει πια τόσο μεγάλη απήχηση, ώστε η λίστα αναμονής των υπό ένταξη αλκοολικών ολοένα και μακραίνει! Ήδη, έχουν δημιουργηθεί τρεις ζώνες στην ολλανδική μεγαλούπολη όπου οι αλκοολικοί οδοκαθαριστές αναλαμβάνουν δράση. Και τώρα υπάρχουν κι άλλες ολλανδικές πόλεις, που δηλώνουν πρόθυμες να ακολουθήσουν τον ίδιο «δρόμο».
Φυσικά, δεν λείπουν και οι οργισμένες αντιδράσεις, κυρίως από το συντηρητικό «στρατόπεδο» των δημοτικών συμβουλίων. Οι επικριτές της προσπάθειας κάνουν λόγο για παρερμηνεία της ολλανδικής παράδοσης στην «πολιτική ανοχής», που -όπως υποστηρίζουν- έχει ήδη μετατρέψει το Άμστερνταμ σε «Μέκκα» της μαριχουάνας και της πορνείας. Με ειρωνική μάλιστα διάθεση έχουν δώσει και παρατσούκλι στο πρόγραμμα κοινωνικής επανένταξης των αλκοολικών: το αποκαλούν «The Beer Project»!
