Τα «χρυσά» συμβόλαια των συμβουλευτικών της τρόικας
Πως εταιρείες χρηματοοικονομικών συμβούλων αναλαμβάνουν με χρήματα των Ευρωπαίων φορολογουμένων τη διαχείριση των πακέτων διάσωσης.
Όλοι μας γνωρίζουμε την τρόικα, το ΔΝΤ, την ΕΚΤ, την Κομισιόν, το Eurogroup, τους οίκους αξιολόγησης, φορείς επιφορτισμένους με την κατάρτιση και επίβλεψη της εφαρμογής των μνημονίων για τη διάσωση των προβληματικών οικονομιών της ευρωζώνης. Ελάχιστοι όμως γνωρίζουμε την ύπαρξη εταιρειών χρηματοοικονομικών συμβούλων που αναλαμβάνουν τη διαχείριση των προγραμμάτων διάσωσης των ευρωπαϊκών κρατών.
Την ύπαρξη αυτών των συμβουλευτικών εταιρειών φέρνει σήμερα στο «φως» δημοσίευμα του euobserver.com, με τίτλο «Εταιρείες συμβούλων της τρόικας: μια επιχείρηση εκατομμυρίων που δεν υφίσταται ελέγχους».
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η τρόικα χρησιμοποιεί στο έπακρο την «ανεξάρτητη» τεχνογνωσία των συμβουλευτικών εταιρειών, προκειμένου να αποφασιστούν πόσα χρήματα χρειάζονται οι χώρες για να αποφύγουν τη χρεοκοπία. Οι εταιρείες αυτές προσλαμβάνονται χωρίς να έχει προηγηθεί κάποιος δημόσιος διαγωνισμός, χωρίς να έχουν τεθεί ερωτήματα περί διαφάνειας και ευθυνών, ενώ ο «ακριβός» λογαριασμός που υπολογίζεται σε περισσότερα από 80 εκατ. ευρώ στέλνεται στους φορολογούμενους σε Κύπρο, Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία και Ισπανία.
Το δημοσίευμα αναφέρει πως έχουν υπάρξει φορές που οι συμβουλευτικές αυτές εταιρείες έχουν αναλάβει κάποιο «πρότζεκτ» παρά την ενδεχόμενη σύγκρουση συμφερόντων, η οποία προκύπτει από τη σύνδεση των επενδυτικών κεφαλαίων με άλλους παρόχους χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.
Διαβάστε ακόμη: Όργιο σπατάλης με τη «βούλα» της ΕΚΤ
Οι εταιρείες συμβούλων προσλαμβάνουν με τη σειρά τους «υποεργολάβους», προβληματίζοντας για το «ποιος έχει πρόσβαση σε εσωτερική πληροφόρηση και πώς την αξιοποιεί». Οι υποεργολάβοι, αναφέρει το euobserver.com, σχεδόν πάντα συνεργάζονται με μια τουλάχιστον από τις τέσσερις μεγάλες εταιρείες ορκωτών ελεγκτών: τη Deloitte, την Ernst&Young, την KPMG ή την PriceWaterhouseCoopers (PwC).
«Το αποτέλεσμα; Ένας “χρυσός κύκλος” μεγάλων εταιρειών που διαθέτουν de facto το μονοπώλιο στη διαχείριση των ευρωπαϊκών διασώσεων», σχολιάζει το άρθρο.
Το ίδιο δημοσίευμα αναφέρει, ως παράδειγμα, τη νεοϋρκέζικη Alvarez and Marsal που κέρδισε 2 εκατ. ευρώ από την ίδρυση και διαχείριση της «κακής ισπανικής τράπεζας» το 2012, συνεργαζόμενη με την ισπανική εταιρεία νομικών συμβούλων Cuatrecasas, την ιαπωνική εταιρεία χρηματοοικονομικών συμβούλων Nomura και την PwC. Εξάλλου, το euobserver αναφέρει ότι η ίδια εταιρεία κέρδισε 6,6 εκατ. ευρώ από την κυπριακή διάσωση, προκαλώντας σκάνδαλο στην Κύπρο.
Σύμφωνα με τον εσωτερικό έλεγχο από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, στο πόρισμα του οποίου είχε πρόσβαση η ιστοσελίδα euobserver, η αμοιβή της Alvarez and Marsal ήταν 1,1 εκατ. ευρώ συν ΦΠΑ για την αξιολόγηση της Τράπεζας της Κύπρου ως τον Δεκέμβριο του 2012, ενώ η παράταση των εργασιών της για το έτος 2013 κόστισε 250 χιλιάδες ευρώ.
Τον Δεκέμβριο του 2012, και ενώ η Κύπρος αγωνιζόταν να διασφαλίσει τη διάσωσή της, ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Πανίκος Δημητριάδης επέλεξε την ίδια εταιρεία για νέα συμβόλαια παρά το γεγονός ότι το συμβούλιο είχε «αποκλείσει» την εταιρεία λόγω της «ενδεχόμενης ορατής σύγκρουσης συμφερόντων» σε σχέση με την αξιολόγηση της Τράπεζας της Κύπρου. Στη συνέχεια, έδωσε στην εταιρεία δυο νέα συμβόλαια, παρά τις επιφυλάξεις του ΔΣ της Τράπεζας. Στις αρχές του 2013, η εταιρεία έλαβε 960 χιλιάδες ευρώ συν ΦΠΑ και 270 χιλιάδες ευρώ για την ανάλυση των σχεδίων ανακεφαλαιοποίησης των κυπριακών τραπεζών. Επιπλέον, έλαβε 2,7 εκατ. ευρώ συν ΦΠΑ και 540 χιλιάδες για την παροχή βοήθειας στην επιχείρηση αναδιάρθρωσης της Τράπεζας της Κύπρου και της Λαϊκής Τράπεζας.
Διαβάστε ακόμη: H τρόικα στο… «εδώλιο»
Συνεχίζοντας, το δημοσίευμα του euobserver επισημαίνει ότι είχε συμφωνηθεί να δοθεί στην ίδια εταιρεία ένα «μυστικό μπόνους» (15 εκατ. ευρώ, αμοιβή η οποία αντιπροσώπευε το 0,1% της συνολικής εκκαθάρισης). Το γεγονός αυτό εγείρει ερωτήματα για την αντικειμενικότητα της Alvarez and Marsal κατά την αξιολόγηση των κυπριακών τραπεζών, εφόσον είχε συμφωνηθεί ότι θα πληρωθεί με άξονα το ύψος της εκκαθάρισης των τραπεζών, σχολιάζει το δημοσίευμα.
Ωστόσο, η Alvarez and Marsal δεν είναι η μοναδική εταιρεία που έχει αναλάβει συμβόλαια της τρόικας χωρίς δημόσιο διαγωνισμό. Τον Ιανουάριο του 2012, η Ιρλανδική Κεντρική Τράπεζα προσέλαβε την ανταγωνιστική αμερικανική επίσης εταιρεία BlackRock Solutions, η οποία έλαβε 30 εκατ. ευρώ για τις υπηρεσίες που προσέφερε. Το θέμα της απευθείας ανάθεσης στην εν λόγω εταιρεία απασχόλησε τα ιρλανδικά μέσα ενημέρωσης και τον πολιτικό κόσμο. Ο υπουργός Οικονομικών της Ιρλανδίας ομολόγησε ότι δεν έγινε δημόσιος διαγωνισμός, λόγω των χρονικών πιέσεων που ασκούσε η τρόικα.
Εξάλλου, η ίδια εταιρεία υπέγραψε ανάλογο συμβόλαιο ύψους 12,3 εκατ. ευρώ και με την Ελλάδα. Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, το εν λόγω συμβόλαιο περιελάμβανε και την ανάθεση υποεργολαβίας στις τέσσερις μεγάλες εταιρείες ορκωτών ελεγκτών. Σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times το 2012, η τρόικα και ο,τιδήποτε σχετιζόταν με αυτήν ήταν τόσο «μισητή» στην Ελλάδα ώστε η εταιρεία BlackRock Solutions χρησιμοποίησε διαφορετικό όνομα (“Solar“) και προσέλαβε ένοπλη φρουρά 18 ατόμων.
Όπως εξήγησε στην euobserver o ακαδημαϊκός Κόνσταντιν Γκουρντγκίεβ (Trinity College, Δουβλίνο), στις κεντρικές τράπεζες δεν υπάρχει η απαραίτητη εμπειρία. Λόγω της ανάπτυξης του τραπεζικού τομέα προ κρίσης, πολλοί επαγγελματίες υψηλών προσόντων μετακινήθηκαν από τις κεντρικές τράπεζες στις εταιρείες αυτές, ενώ το προσωπικό που παρέμεινε στις κεντρικές τράπεζες δεν είχε τη δυνατότητα να διερευνήσει ενεργά τους ισολογισμούς των τραπεζών.
Τέλος, ο Ιρλανδός ευρωβουλευτής Richard Boyd Barrett εμφανίζεται πιο κυνικός. Σε δηλώσεις του στην euobserver υποστήριξε ότι οι μεγάλες εταιρείες συμβούλων και ελεγκτών είναι «μέρος του ίδιου χρυσού κύκλου τραπεζιτών και κυβερνητικών αξιωματούχων που προκάλεσαν την κρίση εξ’ αρχής».
