Ο εμπορικός πόλεμος παίρνει μορφή: Αντίποινα ΕΕ για τους δασμούς των ΗΠΑ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξαπέλυσε σήμερα την αντεπίθεσή της στη σύγκρουση για το εμπόριο στην οποία έχει βρεθεί αντιμέτωπη με τον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και την κυβέρνησή του, επιβάλλοντας πρόσθετους τελωνειακούς δεσμούς σε δεκάδες προϊόντα που παράγονται στις ΗΠΑ, από τα παντελόνια τζιν ως το μπέρμπον και τις μοτοσικλέτες.

Οι νέοι δασμοί, οι οποίοι τέθηκαν σε ισχύ στις 00:00 ώρα Βρυξελλών (01:00 ώρα Ελλάδας) αποτελούν τα αντίποινα των Ευρωπαίων στους δασμούς 25% στον χάλυβα και 10% στο αλουμίνιο που επέβαλε η κυβέρνηση των ΗΠΑ στις περισσότερες χώρες του κόσμου, μη εξαιρουμένων στενών συμμάχων τους.

«Η μονομερής και αδικαιολόγητη απόφαση των ΗΠΑ» να επιβάλλουν αυτούς τους τελωνειακούς δασμούς «δεν μας άφησε καμία άλλη επιλογή», επέμεινε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα η ευρωπαία επίτροπος Εμπορίου Σεσίλια Μάλμστρεμ.

«Οι κανόνες που διέπουν το διεθνές εμπόριο δεν μπορεί να παραβιάζονται χωρίς να υπάρχει αντίδραση από την πλευρά μας», συνέχισε η Μάλμστρεμ, διευκρινίζοντας ότι «εάν οι ΗΠΑ ακυρώσουν τους δικούς τους τελωνειακούς δασμούς» τότε και τα ευρωπαϊκά μέτρα θα «ακυρωθούν επίσης».

Πριν από την ΕΕ, το Μεξικό, που επίσης πλήττεται, έθεσε σε εφαρμογή μέτρα αντιποίνων εναντίον της Ουάσινγκτον. Ο Καναδάς αναμένεται να ακολουθήσει στις αρχές Ιουλίου.

Σε αυτό το φόντο, όπου εξάλλου δεσπόζουν οι εντάσεις ανάμεσα στην Κίνα και τις ΗΠΑ, αρχίζει να παίρνει μορφή το φάσμα ενός παγκόσμιου εμπορικού πολέμου.

Ο κίνδυνος προβάλλει ακόμη μεγαλύτερος, καθώς ο Τραμπ σχεδιάζει να επιβάλλει επιπρόσθετους τελωνειακούς δασμούς στα εισαγόμενα αυτοκίνητα–ιδίως ιαπωνικών και γερμανικών εταιρειών.

Ο φόβος περί κλιμάκωσης της σύγκρουσης ήδη θορύβησε τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, που έκλεισαν στο κόκκινο την Πέμπτη.

«Έχουμε (ήδη) έναν εμπορικό πόλεμο–και είναι ένας εμπορικός πόλεμος ο οποίος εντείνεται», επισήμανε ο Ρόμπερτ Μπέργκβιστ, οικονομολόγος της σουηδικής τράπεζας SEB, μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο.

Για τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, η ευρωπαϊκή αντίδραση είναι «ξεκάθαρη και μετρημένη» έναντι μιας αμερικανικής απόφασης που «αψηφά κάθε λογική».

Οι πρόσθετοι τελωνειακοί δασμοί της ΕΕ εφαρμόζονται σε έναν ευρύ κατάλογο αγαθών που παράγονται στις ΗΠΑ, από τα αγροδιατροφικά προϊόντα (ρύζι, καλαμπόκι, καπνός…), ως τον χάλυβα, τα οχήματα (μοτοσικλέτες, πλεούμενα) και τα υφάσματα.

«Επιλέξαμε προϊόντα όπως οι (μοτοσικλέτες) Χάρλεϊ Ντέιβιντσον, το φυστικοβούτυρο, το μπέρμπον, διότι υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις στην (ευρωπαϊκή) αγορά. Δεν θέλουμε να κάνουμε κάτι που θα βλάψει τους καταναλωτές», εξήγησε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Γιούρκι Κατάινεν. «Επιπλέον, τα προϊόντα αυτά έχουν από πολιτική άποψη ισχυρό συμβολισμό», πρόσθεσε.

Οι Ευρωπαίοι ήλπιζαν για καιρό ότι θα εξαιρούνταν από τους τιμωρητικούς τελωνειακούς δασμούς που αναγγέλθηκαν τον Μάρτιο από τον Ντόναλντ Τραμπ. Αλλά, έπειτα από δύο προσωρινές εξαιρέσεις και απόπειρες διαπραγματεύσεων με την Ουάσινγκτον για τις διμερείς διαφωνίες ως προς το εμπόριο, η ΕΕ είδε εντέλει τους δασμούς να τίθενται σε εφαρμογή και σε βάρος της την 1η Ιουνίου.

Οι Ευρωπαίοι αντέδρασαν καταθέτοντας μια προσφυγή ενώπιον του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ). Σκοπεύουν επίσης να εφαρμόσουν μέτρα «προφύλαξης», όπως τα αποκαλούν, για να προστατεύσουν τις αγορές χάλυβα και αλουμινίου από ξένους που μπορεί να επιλέξουν να διοχετεύσουν την πλεονάζουσα παραγωγή τους στην ΕΕ, αφού δεν θα βρίσκουν πλέον δίοδο προς αυτές των ΗΠΑ.

Τα μέτρα ανταπόδοσης που εφαρμόζονται από σήμερα στα αμερικανικά προϊόντα αντιστοιχούν σε αξία στις ζημίες που υπολογίζεται ότι θα προκαλέσει η αμερικανική απόφαση στις ευρωπαϊκές εξαγωγές χάλυβα και αλουμινίου προς τις ΗΠΑ, που ανήλθαν συνολικά σε 6,4 δισεκ. ευρώ το 2017.

Η ΕΕ θα εφαρμόσει αρχικά τους επιπρόσθετους δασμούς σε προϊόντα αμερικανικής προέλευσης αξίας 2,8 δισεκ. ευρώ.

Η απόφαση για την επιβολή ή μη των τελωνειακών δασμών για το ποσό που απομένει (3,6 δισεκ.) θα γίνει εντός τριών ετών, αφού υπάρξει απόφαση–ενδεχομένως νικηφόρα για αυτήν–για την προσφυγή της ΕΕ στον ΠΟΕ.

Οι διατλαντικοί δεσμοί έχουν τρωθεί μετά την εκλογή του Τραμπ, εξαιτίας διαφωνιών για διάφορα ζητήματα, από τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα ως την Ιερουσαλήμ και τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, μεταξύ άλλων. Η ένταση στις διατλαντικές σχέσεις έγινε προφανής στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής της Ομάδας των Επτά (G7), όταν ο αμερικανός πρόεδρος απροσδόκητα απέρριψε το κοινό ανακοινωθέν και προσέβαλε τον οικοδεσπότη, τον καναδό πρωθυπουργό Τζάστιν Τριντό.