Τσίπρας στους FT: H Ελλάδα έχει αρκετά να κάνει

Ο Αλέξης Τσίπρας σχεδόν έβγαλε τη χώρα του εκτός ευρωζώνης, διαμαρτυρόμενος για τη γερμανική ηγεμονία στην Ευρώπη και το νεοφιλελεύθερο consensus. Σήμερα, ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας ανησυχεί για τις λαϊκίστικες πολιτικές δυνάμεις που ναρκοθετούν το πλοίο της Ευρώπης.

Μιλώντας στους Financial Times, αφότου η Αθήνα εξασφάλισε ιστορική συμφωνία ελάφρυνσης του χρέους από τις άλλες κυβερνήσεις της ευρωζώνης, ο κ. Τσίπρας είπε ότι η χώρα του ήταν «πυλώνας σταθερότητας» σε μία ταραγμένη περιοχή και μία σταθερά φιλοευρωπαϊκή δύναμη σε μία ευμετάβλητη εποχή για τη χάραξη πολιτικής στην ΕΕ.

«Νομίζω ότι το πιο σημαντικό επίτευγμα είναι ότι η Ελλάδα που ήταν για περισσότερα από πέντε χρόνια μέρος του προβλήματος στην Ευρώπη, ενώ σήμερα είναι μέρος της λύσης», λέει.

Πρόκειται για έναν εκπληκτικά τολμηρό ισχυρισμό από έναν Πρωθυπουργό, του οποίου οι πολιτικές τους επόμενους έξι μήνες από την εκλογή του τον Ιανουάριο του 2015, επιτάχυναν τη μεγαλύτερη πολιτική κρίση της ΕΕ από την ίδρυσή της και σχεδόν προκάλεσαν τη μερική διάλυση της ευρωζώνης. Με την Ελλάδα να ετοιμάζεται να ζήσει χωρίς προγράμματα διάσωσης, ο Πρωθυπουργός χρειάζεται να στείλει ένα καθησυχαστικό μήνυμα στους εταίρους της ΕΕ.

Τα σχόλια του κ. Τσίπρα αντανακλούν επίσης πώς έχει ανασχηματιστεί δραστικά το ευρωπαϊκό πολιτικό τοπίο, από την εποχή που η ριζοσπαστική αριστερά και το κόμμα του, ο ΣΥΡΙΖΑ, σάρωσε την εξουσία πάνω σε ένα κύμα κατά της λιτότητας, υποσχόμενη τη διασφάλιση καλύτερων όρων για τη χώρα, μετά από περίπου πέντε χρόνια προγραμμάτων διάσωσης.

Η εκλογή μίας ευρωσκεπτικιστικής, αντισυστημικής κυβέρνησης στην Ιταλία, σε συνδυασμό με τις επίμονες εντάσεις μεταξύ των μελών της ΕΕ στην Ανατολή και τη Δύση για τα δημοκρατικά πρότυπα και τη μεταναστευτική πολιτική, σημαίνουν ότι ο κ. Τσίπρας βρίσκει τον εαυτό του σύμμαχο με ηγέτες όπως ο κεντρώος Πρόεδρος της Γαλλίας Εμμανουέλ Μακρόν, στις προσπάθειες τους να δώσουν ώθηση στην ευρωπαϊκή σύγκλιση. Η Ελλάδα, της οποίας οι δομές υποδοχής κατακλύστηκαν στην προσφυγική κρίση του 2015, είναι επίσης το κέντρο των συζητήσεων για τις μεταρρυθμίσεις όσον αφορά το άσυλο της ΕΕ και τη μεταναστευτική πολιτική.

Είναι μία τάση που ο κ. Τσίπρας επιθυμεί να υπογραμμίσει: «Η απειλή στην Ευρώπη είναι αυτές οι λαϊκίστικες, ακροδεξιές δυνάμεις που αναδύονται σήμερα», λέει. «Νομίζω ότι αυτή είναι η πραγματική απειλή που αντιμετωπίζουμε σήμερα με την προσφυγική κρίση. Αυτό το μοντέλο ή φράξια που λέει, ότι αν ένα πρόβλημα δεν είναι στην αυλή του σπιτιού μου δεν θέλω να συνεισφέρω στο πώς θα βρω λύσεις».

Αυτός και η κυβέρνηση του είναι σταθερά μέσα στο «ευρωπαϊκό πλαίσιο», λέει. «Είμαι, ας πούμε, στην αριστερή πλευρά του πλαισίου. Κάποιος άλλος είναι στο κέντρο, στα δεξιά, αλλά είμαστε στο ίδιο πλαίσιο».

Ο κ. Τσίπρας μίλησε έπειτα από κάποιες πολύ σημαντικές ημέρες για την Ελλάδα. Η συμφωνία ελάφρυνσης του χρέους που εγκρίθηκε από τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης την περασμένη εβδομάδα ανοίγει τον δρόμο για να βγει η χώρα από το πρόγραμμα τον Αύγουστο, βάζοντας τέλος σε οκτώ χρόνια προγραμμάτων διάσωσης.

Άλλο ένα βήμα για να γυρίσει σελίδα στο παρελθόν ήρθε νωρίτερα αυτόν τον μήνα με τη συμφωνία μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και της πΓΔΜ για να τερματίσουν μία σχεδόν τριαντάχρονη διαμάχη για το όνομα της χώρας των δυτικών Βαλκανίων. Η συμφωνία χαιρετίστηκε από τους ηγέτες της ΕΕ, ακόμη και αν άλλες πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα την χαρακτήρισαν ως μία προσπάθεια να κερδίσει την εύνοια των ΗΠΑ και να τροφοδοτήσει τον διχασμό στο βασικό, εθνικιστικό, αντιπολιτευτικό κόμμα της χώρας.

Ο κ. Τσίπρας λέει ότι το ρεκόρ της κυβέρνησης του περιλαμβάνει την ενίσχυση του «γεωπολιτικού ρόλου» της Ελλάδας. «Καταφέραμε να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας με στρατηγικούς εταίρους και να δημιουργήσουμε νέους στην περιοχή», είπε.

Αλλά ενώ η Ελλάδα επιδιώκει να προχωρήσει σε καλύτερες οικονομικές εποχές, οι πολιτικοί αντίπαλοι του κ. Τσίπρας και άλλοι στη χώρα υποστηρίζουν ότι στον ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει να επιτρέπεται να ξεχνά και άλλα κομμάτια της ιστορίας του.

Πολλοί οικονομολόγοι σημειώνουν το πώς η Ελλάδα ήταν κοντά στην ολοκλήρωση του δεύτερου προγράμματος διάσωσης στα τέλη του 2014 και στην επιστροφή στις αγορές για χρηματοδότηση των χρεών της, για να έρθει η εκλογή του ΣΥΡΙΖΑ όμως τον Ιανουάριο του 2015 και να ξεκινήσει μία ξέφρενη περίοδος που τελείωσε με τη χώρα να παίρνει ένα τρίτο πακέτο διάσωσης ύψους 86 δισ. δολαρίων. Οι αξιωματούχοι της ΕΕ εκτιμούν ότι αυτοί οι χαοτικοί μήνες, και οι συνέπειες τους, μπορεί να κοστίσουν μακροπρόθεσμα στην Ελλάδα 100-200 δισ. ευρώ, σε επίπεδο οικονομικής παραγωγής.

«Όλοι γνωρίζουν ότι η Ελλάδα έχει αρκετά να κάνει», είπε ο κ. Τσίπρας, κάνοντας λόγο για τα χρέη της χώρας – που συνολικά είναι περισσότερο από το 170% του ΑΕΠ.

Οι επικριτές επίσης σημειώνουν τις ευρύτερες ανησυχίες για την υγεία των θεσμών της χώρας, εν μέσω φόβων ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αποτύχει να διαχειριστεί και ίσως έχει επιδεινώσει τα προβλήματα, όπως αυτό της πολιτικοποίησης της δικαστικής εξουσίας. Μία συγκεκριμένη ανησυχία για τις Βρυξέλλες είναι η δίωξη του πρώην επικεφαλής της εθνικής στατιστικής αρχής, του Ανδρέα Γεωργίου, με κατηγορίες που έχουν συνολικά απορριφθεί από τις αρχές της ΕΕ. Οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης, την περασμένη εβδομάδα, είπαν ότι οι συνεχιζόμενες δίκες ήταν πηγή ανησυχίας.

Ο κ. Τσίπρας λέει ότι οι αδυναμίες στη δημόσια διοίκηση της χώρας ήταν μία «σημαντική παθογένεια» που είχε συνεισφέρει στην κρίση και είναι θέμα που η κυβέρνηση του εργάζεται για να αποκαταστήσει.

Ακόμη και αν αυτές οι εγχώριες ανησυχίες παραμένουν, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί η μετατροπή του ρόλου του κ. Τσίπρα στην ευρωπαϊκή σκηνή. Μετά από αρκετά χρόνια που ο ίδιος ζητούσε, η Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ ζητά τώρα την υποστήριξή του κ. Τσίπρα, καθώς είναι απελπισμένη να επιτύχει συμφωνίες με τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου, που θα έκαναν πιο εύκολο για τις γερμανικές αρχές να απομακρύνουν όσους ζητούν άσυλο.

Αυτό που τονίζει ο Έλληνας Πρωθυπουργός σήμερα είναι ότι η αντιπαράθεση του με τους άλλους ηγέτες της ΕΕ το 2015 ήταν υπερβολική. «Ποτέ δεν είπα ότι θέλω να φύγουμε από την ευρωζώνη. Ποτέ δεν το είπα», λέει. Αντ’ αυτού, σημειώνει ότι οι άλλες χώρες της ευρωζώνης «έβαλαν την Ελλάδα στη γωνία χωρίς διέξοδο», ασκώντας πίεση στη νεοεκλεγμένη κυβέρνηση του για να κάνει μεταρρυθμίσεις χωρίς να της δίνουν αρκετό χρόνο.

«Αυτή ήταν μια κακή απόφαση, ο κακός τρόπος που ενήργησαν εκείνη την εποχή», λέει. «Οπότε, δεν είχα επιλογή».