Οι μεταρρυθμίσεις του «Κλεισθένη»: Πώς αλλάζει ο εκλογικός χάρτης

Σημαντικές μεταβολές στον εκλογικό χάρτη της χώρας φέρνει  το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών με την ονομασία «Κλεισθένης», που κατατέθηκε στη Βουλή στις 5 Ιουλίου και αναμένεται να ψηφιστεί  την ερχόμενη Παρασκευή 13 Ιουλίου την τελευταία ημέρα των φετινών συνεδριάσεων της Ολομέλειας της Βουλής.

Την αντίθεσή της στο πρόγραμμα «Κλεισθένης Ι» του υπουργείου Εσωτερικών, που συζητείται αυτές τις μέρες στη Βουλή, εξέφρασε η πλειοψηφία του Διοικητικού Συμβουλίου (ΔΣ) της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ). Επικεφαλής παρατάξεων έκαναν λόγο για «τερατούργημα», ζήτησαν να διεξαχθεί ονομαστική ψηφοφορία στην Ολομέλεια της Βουλής και κάλεσαν τους βουλευτές «να αντιληφθούν ότι η ψήφιση του νομοσχεδίου δεν διαλύει μόνο τους δήμους αλλά καταστρέφει τη χώρα».

Με απόφασή του, το ΔΣ της ΚΕΔΕ καλεί τους αιρετούς των δήμων να προσέλθουν στη Βουλή, την προσεχή Δευτέρα 9 Ιουλίου, στις 9.30 το πρωί κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου στην αρμόδια επιτροπή αλλά και την ημέρα ψήφισής του στην Ολομέλεια, για να εκφράσουν την αντίθεσή τους σε αυτό.

Όπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, στην απόφαση αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι το νομοσχέδιο προκαλεί απορρύθμιση στη λειτουργία των δήμων, δεν προωθεί την αποκέντρωση, διογκώνει τα προβλήματα της αυτοδιοίκησης και τη γραφειοκρατία, ενθαρρύνει και τροφοδοτεί τη συναλλαγή, προσβάλλει τη συνταγματικά κατοχυρωμένη αυτοτέλεια κι ανεξαρτησία της αυτοδιοίκησης, οδηγεί τους δήμους σε ακυβερνησία και τις δημοτικές υπηρεσίες σε διάλυση και δεν έχει καμία αναπτυξιακή διάσταση.

Αποφασίστηκε, επίσης, η δρομολόγηση νέων πρωτοβουλιών προκειμένου να ενημερωθούν οι τοπικές κοινωνίες «για τις επιπτώσεις που θα έχει στην καθημερινότητα των πολιτών, η εφαρμογή των όσων προβλέπει το νομοσχέδιο».

Οι μεταρρυθμίσεις

1. Αποσύνδεση από τις ευρωεκλογές

Με τον  «Κλεισθένη» οι αυτοδιοικητικές εκλογές αποσυνδέονται από τις ευρωεκλογές και θα διεξάγονται τη δεύτερη Κυριακή του Οκτωβρίου (οι προσεχείς θα διεξαχθούν στις 13 Οκτωβρίου), ενώ η διάρκεια της δημοτικής και περιφερειακής περιόδου επανέρχεται στην τετραετία από πενταετία που ήταν με το πρόγραμμα «Καλλικράτης». Η εγκατάσταση των νέων αρχών γίνεται την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους από τη διεξαγωγή των εκλογών και η θητεία τους λήγει την 31η Δεκεμβρίου του τέταρτου έτους.

Ο αριθμός των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσος με τον αριθμό των εδρών κάθε εκλογικής περιφέρειας με δυνατότητα προσαύξησης έως και 30%, αντί του 10% που προέβλεπε το αρχικό κείμενο που είχε δοθεί προς διαβούλευση.

Την Παρασκευή το μεσημέρι (6/7) κατατέθηκε επίσης στη Βουλή η τροπολογία του υπουργείου Εσωτερικών για την κατάτμηση της Β’ Αθηνών και της Περιφέρειας Αττικής.

Σύμφωνα με αυτήν,  η Β’ Αθηνών «σπάει» σε μικρότερες περιφέρειες και η Περιφέρεια Αττικής σε δύο. Επανακαθορίζονται επίσης, οι δήμοι που αποτελούν την Α’ και Β’ Αθηνών, ενώ (επειδή η κατάτμηση των πολύ μεγάλων εκλογικών περιφερειών στερεί από τα κόμματα, ιδίως τα μικρότερα, τη δυνατότητα να προβλέψουν σε ποιες εκλογικές περιφέρειες αναμένεται να καταλάβουν έδρα) δίνεται η δυνατότητα στους αρχηγούς κομμάτων να κατεβαίνουν ως υποψήφιοι σε τρεις εκλογικές περιφέρειες αντί για δύο που ισχύει.

2. Η ανατομία της Β’ Αθηνών και της περιφέρειας Αττικής

Το Σύνταγμα προβλέπει ότι για να ισχύσει η ρύθμιση στις αμέσως επόμενες εκλογές, όποτε κι αν γίνουν, θα πρέπει αυτή να υπερψηφιστεί από τουλάχιστον 200 βουλευτές. Αν δεν συγκεντρωθούν οι 200 ψήφοι, η Β’ Αθηνών και η Περιφέρεια Αττικής θα «σπάσουν» στη μεθεπόμενη εκλογική αναμέτρηση.

Με την προτεινόμενη ρύθμιση ο Νομός Αττικής διαιρείται σε 8 εκλογικές περιφέρειες και συγκεκριμένα:

1. Α’ Αθηνών που αποτελείται από τον Δήμο Αθηναίων
2. Β1 Βορείου Τομέα Αθηνών που αποτελείται από τους Δήμους: Αγ. Παρασκευής, Αμαρουσίου, Βριλησσίων, Γαλατσίου, Ηρακλείου, Κηφισιάς, Λυκόβρυσης – Πεύκης, Μεταμόρφωσης, Ν. Ιωνίας, Παπάγου – Χολαργού, Πεντέλης, Φιλαδέλφειας – Χαλκηδόνας, Φιλοθέης – Ψυχικού και Χαλανδρίου
3. Β2 Δυτικού Τομέα Αθηνών που αποτελείται από τους Δήμους: Αγ. Βαρβάρας, Αγ. Αναργύρων – Καματερού, Αιγάλεω, Ιλίου, Περιστερίου, Πετρούπολης και Χαϊδαρίου
4. Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών που αποτελείται από τους Δήμους: Αγ. Δημητρίου, Αλίμου, Βύρωνα, Γλυφάδας, Δάφνης – Υμηττού, Ελληνικού – Αργυρούπολης, Ζωγράφου, Ηλιούπολης, Καισαριανής, Καλλιθέας, Μοσχάτου – Ταύρου, Ν. Σμύρνης και Π. Φαλήρου
5. Α’ Πειραιά που αποτελείται από τους Δήμους: Αίγινας, Αγκιστριού, Κηθύρων, Πειραιώς, Πόρου, Σπετσών, Τροιζηνίας – Μεθάνων και Υδρας
6. Β’ Πειραιώς που αποτελείται από τους Δήμους: Κερατσινίου – Δραπετσώνας, Κορυδαλλού, Νίκαιας – Αγ. Ιωάννη Ρέντη, Περάματος και Σαλαμίνας
7. Α’ Ανατολικής Αττικής που αποτελείται από τους Δήμους: Αχαρνών, Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης, Διονυσίου, Κρωπίας, Λαυρεωτικής, Μαραθώνα, Μαρκόπουλου – Μεσογαίας, Παιανίας, Παλλήνης, Ραφήνας – Πικερμίου, Σαρωνικού, Σπατών – Αρτέμιδος και Ωρωπού
8. Β’ Δυτικής Αττικής που αποτελείται από τους Δήμους: Ασπροπύργου, Ελευσίνας, Μάνδρας – Ειδυλλίας, Μεγαρέων και Φυλής.

3. Στη Θεσσαλονίκη

Αναφορικά με τις δύο εκλογικές περιφέρειες της Θεσσαλονίκης η ανακατανομή των δήμων έχει ως εξής:

1. Α Θεσσαλονίκης αποτελείται από τους Δήμους: Αμπελοκήπων – Μενεμένης, Θεσσαλονίκης, Καλαμαριάς, Κορδελιού – Ευόσμου, Νεάπολης – Συκεών και Παύλου Μελά.
2. Β’ Θεσσαλονίκης που αποτελείται από τους Δήμους: Βόλβης, Δέλτα, Θέρμης, Θερμαϊκού, Λαγκαδά, Πυλαίας – Χορτιάτη, Χαλκηδόνος και Ωραιοκάστρου.

4. Η «μάχη» για την απλή αναλογική

Γύρω από την εισαγωγή της απλής αναλογικής  στο εκλογικό σύστημα της αυτοδιοίκησης, έχουν επικεντρωθεί οι περισσότερες αντιδράσεις εκπροσώπων των ΟΤΑ, με πιο δυνατές φωνές της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας ( ΚΕΔΕ)  και της Ένωσης  Περιφερειών Ελλάδας ( ΕΝΠΕ).