Είναι η συνάντηση Τραμπ-Πούτιν ένδειξη μιας νέας παγκόσμιας τάξης;

Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ χαρακτήρισε την συνάντηση που είχε χθες με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν ως ένα βήμα «για ένα καλύτερο μέλλον». Ωστόσο, η διεθνής κοινότητα έχει μία διαφορετική εκτίμηση σύμφωνα με την οποία, η συνάντηση μεταξύ των δύο προέδρων στο Ελσίνκι, σηματοδοτεί μία νέα παγκόσμια τάξη.

Καθώς ο πρόεδρος Τραμπ ολοκλήρωνε την εβδομαδιαία επίσκεψή του στην Ευρώπη, χαρακτήρισε ως «εχθρούς» τους παραδοσιακούς συμμάχους της Ουάσινγκτον, ενώ παρουσίασε την Ρωσία ως αρκετά σημαντική, ώστε να είναι ανταγωνιστική απέναντι στις ΗΠΑ.

Από την άλλη μεριά, ο προκάτοχος του στον Λευκό Οίκο Μπαράκ Ομπάμα είχε χαρακτηρίσει την Ρωσία ως μία περιφερειακή δύναμη, η οποία εξαφανίζεται σταδιακά.

Ο Τραμπ από την πλευρά του κατά την σουρεαλιστική συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε την προσωπική συνάντησή του με τον Πούτιν απέφυγε την άσκηση κριτικής προς τον Ρώσο πρόεδρο δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους επικριτές του να του καταλογίσουν ακόμη και υποταγή.

Σε μία διαφορετική περίπτωση ο Τραμπ παρενέβη προκειμένου να απαντήσει σε μία στοχευμένη ερώτηση που είχε γίνει στον Πούτιν, ενώ πριν από λίγες ημέρες προηγήθηκε η απαγγελία κατηγοριών κατά 12 Ρώσων πρακτόρων από τον ειδικό ανακριτή με εισαγγελικά καθήκοντα Ρόμπερτ Μάλερ.

Οι Ρώσοι πράκτορες κατηγορούνται για την ηλεκτρονική υποκλοπή στοιχείων από την Εθνική Επιτροπή του Δημοκρατικού Κόμματος, το 2016, ώστε ο Τραμπ να βοηθηθεί απέναντι στην Χίλαρι Κλίντον.

Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι παρά το γεγονός «της μεγάλης εμπιστοσύνης» που έχει στα στελέχη των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών και ασφάλειας, «ο πρόεδρος Πούτιν υποστήριξε με δυναμισμό την άρνησή του» αναφορικά με την εμπλοκή των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών στον προεκλογικό αγώνα, πριν από δύο χρόνια.

Από την πλευρά του, εκπρόσωπος του Μάλερ αρνήθηκε να σχολιάσει.

Ωστόσο, ο Ρώσος πρόεδρος παραδέχτηκε την προτίμησή του στην προεδρική υποψηφιότητα του Τραμπ, το 2016, ενώ από την πλευρά του Τραμπ, η συμπεριφορά του απέναντι στον Πούτιν ήρθε σε πλήρη αντίθεση με την σκληρή γλώσσα που χρησιμοποίησε κατά των ηγετών της Ευρώπης.

Η σκληρή αυτή γλώσσα θεωρείται ότι υποσκάπτει τις υφιστάμενες ισορροπίες στο σημερινό διεθνές σύστημα, ενώ οι συνέπειές της χαρακτηρίζονται ως απρόβλεπτες.

Η ίδια δυναμική καταγράφηκε τον προηγούμενο μήνα στην διάσκεψη των κρατών-μελών της ομάδας G7, όταν ο Τραμπ αναχώρησε βιαστικά από τον Καναδά για την Σιγκαπούρη, όπου και συνάντησε τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν. Ο Αμερικανός πρόεδρος χαρακτήρισε τον Κιμ ως «σκληρό» και «πολύ έξυπνο».

«Είναι πραγματικά εντυπωσιακό», σχολιάζει ο Τόμας Ράιτ διευθυντής του Κέντρου για τις ΗΠΑ και την Ευρώπη στο ινστιτούτο (Brookings Institution). «Νομίζω ότι δείχνει πως ο ίδιος αισθάνεται πολύ πιο άνετα με δυνατούς αντιπάλους, παρά με δημοκρατικούς συμμάχους», εξήγησε ο ίδιος.

Για τον πρόεδρο Τραμπ, τα φιλικά του ή μη αισθήματα για μία χώρα ή περιοχή καθορίζονται από το αν αυτή μπορεί να θεωρηθεί ως οικονομική απειλή απέναντι στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αναλυτών. Υπό την λογική αυτή, η Ευρώπη κι ο Καναδάς αποτελούν μεγαλύτερες απειλές από την Ρωσία, παρά το γεγονός ότι το Κρεμλίνο βρίσκεται για χρόνια στο επίκεντρο της άσκησης κριτικής από Ρεπουμπλικάνους και Δημοκρατικούς για θέματα ασφάλειας.

Ο πρόεδρος Τραμπ έχει εδώ και καιρό εκφραστεί θετικά για αυταρχικούς ηγέτες στο πρακτικό επίπεδο άσκησης της παρούσας αμερικανικής εξωτερικής και οικονομικής πολιτικής, προκαλώντας ζημιά στις σχέσεις μεταξύ των ΗΠΑ κι άλλων χωρών. Το γεγονός αυτό, οδηγεί αρκετούς να ζητούν την παραίτηση των υψηλόβαθμων συμβούλων του, μετά την απορριπτική συμπεριφορά του Τραμπ έναντι ηγετών χωρών, που είναι παραδοσιακοί σύμμαχοι των ΗΠΑ.

Ο Αμερικανός πρόεδρος την προηγούμενη εβδομάδα επιτέθηκε κατά των Ευρωπαίων ηγετών, προτείνοντας στις χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ τον διπλασιασμό των αμυντικών δαπανών τους, ως ποσοστού επί του ΑΕΠ τους, άσκησε κριτική σε Γερμανούς αξιωματούχους για την αποδοχή του αγωγού φυσικού αερίου με την Ρωσία, αρνήθηκε λανθασμένα την άσκηση κριτικής κατά της πρωθυπουργού της Βρετανίας Τερέζα Μέι, ενώ απάντησε σε ερώτηση του CBS αναφορικά με το ποιον θεωρεί ως τον μεγαλύτερο εχθρό του προσδιορίζοντας την ΕΕ.

Ο Τραμπ θεωρεί την Ευρώπη ως τον μεγαλύτερο εχθρό των ΗΠΑ, έχοντας στο επίκεντρο της κριτικής του, την εμπορική συμπεριφορά των ευρωπαϊκών χωρών και τις συνέπειες της για την αμερικανική οικονομία.

«Τώρα, δεν το νομίζετε για την ΕΕ, αλλά είναι εχθρός μας. Η Ρωσία είναι εχθρός σε συγκεκριμένες διαστάσεις. Η Κίνα είναι ένας οικονομικός εχθρός, είναι σίγουρα ένας εχθρός», πρόσθεσε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος Τραμπ.

Οι ειδικοί που σχολίασαν θετικά τους μακροπρόθεσμους στόχους βελτίωσης του διμερούς πλαισίου σχέσεων μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας, εμφανίστηκαν επιφυλακτικοί για την μακροπρόθεσμη επίτευξή τους σε πρακτικό επίπεδο. Τα ρεαλιστικά εμπόδια για μία τέτοια εξέλιξη εντοπίζονται στην απαγγελία κατηγοριών κατά των 12 Ρώσων πρακτόρων, στο αρνητικό κλίμα που καλλιεργήθηκε στην διάσκεψη του ΝΑΤΟ την προηγούμενη εβδομάδα, αλλά και στην επίσης αρνητική δυναμική που προηγήθηκε στη διάσκεψη της ομάδας των χωρών G7 τον προηγούμενο μήνα.

Μάλιστα, δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, χαρακτηρίστηκαν «προδοτικές» από έναν πρώην διευθυντή της CIA και καταδικάστηκαν ως «επαίσχυντες» από έναν Ρεπουμπλικανό γερουσιαστή, αν και άλλοι Ρεπουμπλικανοί πολιτικοί ήταν πιο επιφυλακτικοί στις αντιδράσεις τους.

Ο πρώην διευθυντής της CIA επί Μπαράκ Ομπάμα Τζον Μπρέναν έκανε ένα βήμα παραπέρα, αφήνοντας να εννοηθεί ότι ο Τραμπ θα πρέπει να καθαιρεθεί από το αξίωμά του γιατί διέπραξε «προδοσία». «Η απόδοση του Ντόναλντ Τραμπ στη συνέντευξη Τύπου στο Ελσίνκι φτάνει και ξεπερνάει το κατώφλι της παράβασης καθήκοντος. Αγγίζει την προδοσία. Όχι μόνο ήταν ηλίθια τα σχόλιά του, αλλά τον έχει στο τσεπάκι του ο Πούτιν. Ρεπουμπλικανοί πατριώτες, πού είστε;» έγραψε ο Μπρέναν στο Twitter.

Πολλοί Δημοκρατικοί εξαπέλυσαν επίσης μύδρους εναντίον του Τραμπ. «Ο Ντόναλντ Τραμπ είχε την ευκαιρία να εναντιωθεί στον Πούτιν. Σήμερα, λιγότερες από 72 ώρες μετά την παραπομπή 12 νέων Ρώσων από το υπουργείο Δικαιοσύνης για την επίθεση στις εκλογές του 2016, κατηγορεί… τις δύο χώρες», σχολίασε η επικεφαλής των Δημοκρατικών στη Βουλή των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόζι.

Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ-Reuters-AFP-Politico