Όλα έτοιμα για το κρίσιμο δημοψήφισμα στην ΠΓΔΜ – «Κλειδί» η συμμετοχή των πολιτών
«Ναι» και επικύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών ή αποχή και παύση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων σε ΕΕ και ΝΑΤΟ το μεγάλο δίλημμα για τους πολίτες.
Λίγες ώρες απομένουν για να ανοίξουν οι κάλπες στην ΠΓΔΜ για το κρίσιμο δημοψήφισμα στο οποίο οι πολίτες θα ψηφίσουν «ναι» ή «όχι» στην Συμφωνία των Πρεσπών μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων, μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Στη χώρα δεσπόζει η κόντρα ανάμεσα στον πρωθυπουργό Ζόραν Ζάεφ και τον πρόεδρο της χώρας Γκεόργκι Ιβάνοφ. Μεγάλο στοίχημα είναι η συμμετοχή στο δημοψήφισμα, αφού για να θεωρηθεί έγκυρο πρέπει να ξεπεράσει το 50% των πολιτών, με τον Ζάεφ να λέει ότι ακόμη και με μικρή συμμετοχή υπάρχει η δυνατότητα να επικυρωθεί η Συμφωνία στη Βουλή, ενώ ο πρόεδρος της ΠΓΔΜ καλεί τους σκοπιανούς σε αποχή και μποϊκοτάζ του δημοψηφίσματος.
Αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ «παρέλασαν» από τα Σκόπια για να δώσουν ώθηση στο «ναι», ενώ προέτρεψαν ανοιχτά τον Ιβάνοφ, μετά τις τελευταίες εθνικές εκλογές του 2016 να συμμορφωθεί με το Σύνταγμα της χώρας και να επιτρέψει τη δημιουργία κυβέρνησης υπό την αντιπολίτευση, καθώς η χώρα αντιμετώπισε μια κρίσιμη δοκιμασία των δημοκρατικών κανόνων.
Η πΓΔΜ, μια φτωχή χώρα με πληθυσμό 2 εκατομμυρίων, ίσως δεν είναι τόσο σημαντική σε γεωπολιτικό επίπεδο, ώστε να χαρακτηρίζεται ιστορική η συμφωνία των Πρεσπών. Ωστόσο, ο χαρακτηρισμός δεν είναι υπερβολικός, ανέφερε το πρακτορείο Bloomberg. «Είμαστε οι πρώτοι που επιλύουμε μια διαμάχη περί ταυτότητας με ειρηνικά και διπλωματικά μέσα», δήλωσε ο Λιούμπομιρ Φερκόσκι, καθηγητής Νομικής, που συμμετείχε στην κατάρτιση του Συντάγματος και πρώην υπουργός. «Όντως κάτι τέτοιο ποτέ δεν συνέβη στα εκρηκτικά Βαλκάνια», σημειώνει το πρακτορείο.
Ένα θετικό αποτέλεσμα στο δημοψήφισμα της Κυριακής στην ΠΓΔΜ θα άρει τις μακροχρόνιες αντιρρήσεις της Ελλάδας για ένταξη της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, γράφουν οι New York Times, προσθέτοντας ότι «τo δημοψήφισμα στην πΓΔΜ προβλέπει αλλαγή του ονόματος της χώρας σε “Βόρεια Μακεδονία“. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πιθανή νίκη για το «ναι», αν και δεν είναι σαφές εάν η προσέλευση ψηφοφόρων θα φτάσει στο απαιτούμενο όριο του 50% που απαιτείται για να είναι έγκυρο το αποτέλεσμα. Ακόμα κι αν η προσέλευση είναι κάτω από το απαιτούμενο 50%, εάν οι περισσότεροι άνθρωποι ψηφίσουν “ναι”, θα δώσει εντολή στο κοινοβούλιο και την κυβέρνηση να προχωρήσουν».
Η απόφαση είναι ανάμεσα στην «ενσωμάτωση και την απομόνωση», δήλωσε ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Ωστόσο, ο πρόεδρος Γκ.Ιβάνοφ δήλωσε ότι δεν θα ψηφίσει στο δημοψήφισμα και ενθάρρυνε άλλους εκλογείς να πράξουν το ίδιο – μια κίνηση που θεωρείται ως έκκληση για μποϊκοτάζ.
Ο συντηρητικός Ιβάνοφ δήλωσε στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη ότι η προτεινόμενη αλλαγή ονόματος που είχε διαπραγματευτεί ο Ζαέφ θα αποτελούσε «καταφανή παραβίαση της κυριαρχίας». Περισσότερα από 70 μικρά πολιτικά κόμματα και ενώσεις πολιτών αγωνίστηκαν εναντίον της συμφωνίας υπό την αιγίδα ενός συνασπισμού και η συντηρητική αντιπολίτευση της χώρας ζητάει από τους ψηφοφόρους να μείνουν στα σπίτια τους. «Την Κυριακή αυτή η γενιά βρίσκεται αντιμέτωπη με την επιλογή να υποκύψει στην ιστορική πρόκληση, να πέσει στα γόνατά της, να διπλώσει τη μέση της και να εγκαταλείψει τη δική της ταυτότητα», δήλωσε ο Ιγκόρ Γιάνουσεφ, ηγετικό μέλος του βασικού κόμματος της αντιπολίτευσης της πΓΔΜ, VMRO-DPMNE.
Παράλληλα, η εθνική αλβανική μειονότητα της πΓΔΜ, η οποία αποτελεί περίπου το ένα τέταρτο του πληθυσμού της χώρας, αναμένεται να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην έκβαση του δημοψηφίσματος. Μέλη της μειονότητας είχαν πολεμήσει εναντίον της ένοπλης εξέγερσης κατά της κυβέρνησης για περισσότερα δικαιώματα το 2001. Με μια πολύ χαλαρότερη συναισθηματική σχέση με το όνομα «Μακεδονία», οι Αλβανοί ψηφοφόροι αναμένεται να υποστηρίξουν τη συμφωνία του ονόματος. «Θα ψηφίσουν για το ΝΑΤΟ, για την Ευρωπαϊκή Ένωση, για το μέλλον, για την ειρήνη, τη σταθερότητα και την ασφάλεια», δήλωσε ο Αλί Αχμέτι, επικεφαλής του Αλβανικού κόμματος DUI της πΓΔΜ. «Νομίζω ότι δεν υπάρχει εναλλακτικό σχέδιο και δεν θέλω να το σκεφτώ, γιατί δεν θέλω να επιστρέψω στο παρελθόν. Το παρελθόν είναι επώδυνο και δεν πρέπει να επαναληφθεί», συμπλήρωσε ο Αχμέτι.
Σχολιάζοντας την εκστρατεία του εθνικιστή πρώην ηγέτη Ν.Γκρούεφσκι να συνδέσει την εθνική ταυτότητα με την κληρονομιά του Φιλίππου και του Μεγάλου Αλεξάνδρου, το Bloomberg σημειώνει ότι οι περισσότεροι «Μακεδόνες» θεωρούν την κληρονομιά τους σλαβική και ότι η μεγάλη μουσουλμανική μειονότητα αποκλείστηκε εξαρχής από το αφήγημα περί Μεγάλου Αλεξάνδρου. Αυτό που έκανε ο Γκρουέφσκι ήταν να προκαλέσει σύγχυση σχετικά με την ταυτότητα, είπε ο καθηγητής Φερκόσκι και πρόσθεσε ότι έκανε ανθρώπους, που θεωρούσαν τους εαυτούς τους Σλάβους, να υιοθετήσουν έναν ουσιαστικά ελληνικό πολιτισμό.
Η μεγαλύτερη ελπίδα του Ζόραν Ζάεφ είναι η μεγάλη προσέλευση στις κάλπες, ιδιαίτερα των νέων. Ωστόσο, η αδράνεια μιας δεκαετούς κακής διοίκησης υπονομεύει περισσότερο τις ελπίδες του από ότι η εκστρατεία μποϋκοτάζ του δημοψηφίσματος.
Δείτε ακόμη: Αεροπορική επανασύνδεση Αθήνας – Σκοπίων μετά από δέκα χρόνια
