Εμπορική συμφωνία ΕΕ-ΗΠΑ με πολλά αγκάθια

Μετά από δυο χρόνια προετοιμασιών, Αμερικανοί και Ευρωπαίοι θεωρούν ότι μπορούν  μέχρι τα τέλη του 2014 να έχουν ολοκληρώσει τις συνομιλίες για την επίτευξη της μεγαλύτερης ίσως εμπορικής συμφωνίας στην ιστορία. Ο πρώτος γύρος των διαπραγματεύσεων για τη λεγόμενη «Διατλαντική Συνεργασία Εμπορίου και Επενδύσεων» (TTIP) ολοκληρώθηκε στις 12 Ιουλίου, όμως, ήδη φαίνεται ότι ο στόχος είναι υπερβολικά φιλόδοξος, με τα βέλη να προέρχονται και εκ των έσω.

Η Γαλλία έθεσε επίσημα θέμα χθες για τον ρόλο των Βρυξελλών και κάνοντας λόγο για «ατμόσφαιρα δυσπιστίας», ζήτησε από την Κομισιόν να δημοσιοποίησει το πληρεξούσιο που έχει για να εκπροσωπεί την Ε.Ε. στις διαπραγματεύσεις με τους Αμερικανούς.

Με το σκάνδαλο παρακολουθήσεων από την NSA ήδη να σκιάζει τις σχέσεις μεταξύ των δυο μελλοντικών εταίρων, η Γαλλίδα υπουργός Εμπορίου Νικόλ Μπρικ, έγραψε στην εφημερίδα Liberation για την ανάγκη να υπάρξει διαφάνεια στην διαδικασία. Ζήτησε μάλιστα από τον Επίτροπο Εμπορίου Κάρελ ντε Γκουχτ, να ξεφύγει από τις συνήθεις διαδικασίες και να δημοσιοποιήσει το περιεχόμενο της εντολής που έχει δοθεί στην Κομισιόν.

«Δεν κρύβει μυστικά, είναι απλώς μια πολιτική ανακοίνωση που ζητά την επίτευξη μιας συμφωνίας, η οποία να σέβεται τις αξίες και τα συμφέροντά μας», έγραψε η Μπρικ, «γι’ αυτό και αξίζει να συζητηθεί».

 Η Κίνα ξεκινά λογιστικό έλεγχο του χρέους

Οι εντολές που δίνονται στην Κομισιόν για να διαπραγματευτεί διεθνείς εμπορικές συμφωνίες συνήθως δεν δημοσιοποιούνται, με την λογική ότι η αποκάλυψη τους θα αποδυναμώσει την διαπραγματευτική ισχύ, αποκαλύπτοντας τα όρια των θέσεων της στην Ουάσιγκτον και τα αμερικανικά λόμπι.

Έτσι, λοιπόν, η μάχη συνεχίζεται σε όλα τα επίπεδα. Η Γαλλία έχει ήδη παλέψει με τους εταίρους της, για να αποσπάσει «πολιτιστική εξαίρεση» σε ό,τι αφορά την κατάργηση δασμών σε προϊόντα κινηματογράφου και τηλεόρασης.

Σε κάθε περίπτωση το πεδίο δράσης της TTIP είναι τεράστιο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει πλέον 28 κράτη-μέλη και το καθένα υπερασπίζεται τα δικά του συμφέροντα, ζητώντας είτε απελευθέρωση σε ορισμενους τομείς του εμπορίου είτε προστασία.

Εξίσου τεράστιο είναι και το επιθυμητό πεδίο που θα καλύπτει η συμφωνία, περιπλέκοντας περαιτέρω τις διαπραγματεύσεις. Η TTIP, μεταξύ άλλων, θα καταργεί όλους τους εμπορικούς δασμούς, θα περιορίζει για παράδειγμα τα εμπόδια στις αγροτικές εξαγωγές, ενώ θα διευρύνει την πρόσβαση στον τομέα των υπηρεσιών, θα ενδυναμώνει την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων και θα εναρμονίσει περισσότερο τους ισχύοντες κανονισμούς.

Γιατί χαμογελούν πλέον οι Ευρωπαίοι CEO;

Οι  περιφερειακές συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου (FTAs), όπως η TTIP, πιστεύεται ότι θα αυξήσουν κατά μέσο όρο το εισόδημα σε όλες τις χώρες που συνυπογράφουν, αν και μερικές μπορεί να κερδίζουν περισσότερα από άλλες. Σύμφωνα με ορισμένους υπολογισμούς τα ετήσια κέρδη από μια ολοκληρωμένη TTIP θα κυμαίνονται περίπου στα 160 δισ. δολάρια για την Ε.Ε. και στα 128 δισ. δολάρια για τις ΗΠΑ. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέϊβιντ Κάμερον, μάλιστα, έχει προβλέψει τη δημιουργία δύο εκατομμυρίων νέων θέσεων εργασίας.

Ο διάβολος, ωστόσο, πάντα κρύβεται στις λεπτομέρειες. Για παράδειγμα, οι δασμοί είναι ήδη σε γενικές γραμμές μέτριοι, επομένως το κέρδος από την κατάργηση τους θα είναι το ίδιο μέτριο, ενώ οι ζωτικής σημασίας περιορισμοί στις εξαγωγές θα είναι δύσκολο να καταργηθούν αποτελεσματικά, λόγω των πολιτικών πιέσεων.

Τέλος στην εμπορική διένεξη Κίνας-Ε.Ε.

Η TTIP είναι μοιρασμένη σε 15 ομάδες εργασίας. Παρότι οι διαπραγματεύσεις τώρα άρχισαν, τα θέματα που διχάζουν τις δυο πλευρές είναι παλιά και πολύ γνωστά.

Ένα από τα πλέον ακανθώδη είναι οι περιορισμοί που θέτει η Ε.Ε. στα γενετικά μεταλλαγμένα προϊόντα, πράγμα που αποτελεί μεγάλο πρόβλημα για την αμερικανική γεωργία.

Ένα άλλο είναι οι ρυθμίσεις στον χρηματοπιστωτικό τομέα, με τις αμερικανικές τράπεζες να προτιμούν το πιο χαλαρό ευρωπαϊκό σύστημα από το αυστηρότερο που έχει υιοθετήσει η Ουάσιγκτον, ενώ διαφωνίες είναι βέβαιο ότι θα προκύψουν για μια σειρά άλλων θεμάτων, όπως οι πατέντες στις φαρμακοβιομηχανίες, η προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων -κυρίως από τις online «υποκλοπές»- ακόμα κι ένας αμερικανικός νόμος του 1920, που προβλέπει ότι φορτία στα λιμάνια των ΗΠΑ μεταφέρονται μόνο από αμερικανικά πλοία.