Τι σημαίνει η συμφωνία Τσίπρα – Ιερώνυμου για το μέλλον των σχέσεων της Εκκλησίας με το Κράτος
Οι λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά και οι πρώτες σφοδρές αντιδράσεις από τον κλήρο.
Εκτός της λίστας των δημοσίων υπαλλήλων θα τεθούν όλοι οι ιερείς και οι υπάλληλοι της Εκκλησίας εφόσον προχωρήσει η συμφωνία στην οποία κατέληξαν ο Αλέξης Τσίπρας και ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος.
Η ξαφνική κοινή ανακοίνωση από το Μέγαρο Μαξίμου το βράδυ της Τρίτης σηματοδοτεί, πλέον, μια νέα εποχή στη σχέση Κράτος – Εκκλησίας, ρυθμίζοντας μια σειρά από οικονομικά ζητήματα τα οποία κρατούν εδώ και δεκαετίες.
Η απόφαση να μην περιληφθούν οι σχεδόν 10.000 ιερείς στις λίστες των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά να πληρώνονται μέσω ξεχωριστής κρατικής επιχορήγησης αυτομάτως αφήνει ένα μεγάλο κενό το οποίο μπορεί να αποβεί πολύ χρήσιμο εργαλείο στα χέρια της κυβέρνησης, ενώ ο Ιερώνυμος στην ουσία εξασφάλισε τα χρήματα που απαιτούνται για τη μισθοδοσία τους.
Στο πλαίσιο της συμφωνίας αυτής, ανακοινώθηκε η δημιουργία ενός Ταμείου Αξιοποίησης Εκκλησιαστικής Περιουσίας το οποίο θα συνεκμεταλλευτεί την εκκλησιαστική περιουσία και θα λύσει τις διαφορές πολλών δεκαετιών με το Δημόσιο.
Το κοινό ανακοινωθέν Εκκλησίας-Πολιτείας
- Το Ελληνικό Δημόσιο αναγνωρίζει ότι μέχρι το 1939 οπότε εκδόθηκε ο αναγκαστικός νόμος 1731/1939 απέκτησε εκκλησιαστική περιουσία έναντι ανταλλάγματος που υπολείπεται της αξίας της.
- Το Ελληνικό Δημόσιο αναγνωρίζει ότι ανέλαβε τη μισθοδοσία του κλήρου, ως με ευρεία έννοια, αντάλλαγμα για την εκκλησιαστική περιουσία που απέκτησε.
- Το Ελληνικό Δημόσιο και η Εκκλησία αναγνωρίζουν ότι οι κληρικοί δεν θα νοούνται στο εξής ως δημόσιοι υπάλληλοι και ως εκ τούτου διαγράφονται από την Ενιαία Αρχή Πληρωμών.
- Το Ελληνικό Δημόσιο δεσμεύεται ότι θα καταβάλλει ετησίως στην Εκκλησία με μορφή επιδότησης ποσό αντίστοιχο με το σημερινό κόστος μισθοδοσίας των εν ενεργεία ιερέων, το οποίο θα αναπροσαρμόζεται ανάλογα με τις μισθολογικές μεταβολές του Ελληνικού Δημοσίου.
- Η Εκκλησία αναγνωρίζει ότι μετά τη Συμφωνία αυτή παραιτείται έναντι κάθε άλλης αξίωσης για την εν λόγω εκκλησιαστική περιουσία.
- Η ετήσια επιδότηση θα καταβάλλεται σε ειδικό ταμείο της Εκκλησίας και προορίζεται αποκλειστικά για τη μισθοδοσία των κληρικών, με αποκλειστική ευθύνη της Εκκλησίας της Ελλάδος και σχετική εποπτεία των αρμόδιων ελεγκτικών κρατικών αρχών.
- Με τη Συμφωνία διασφαλίζεται ο σημερινός αριθμός των οργανικών θέσεων κληρικών της Εκκλησίας της Ελλάδος, καθώς και ο σημερινός αριθμός των λαϊκών υπαλλήλων της Εκκλησίας της Ελλάδος.
- Πιθανή επιλογή της Εκκλησίας της Ελλάδος για αύξηση του αριθμού των κληρικών δεν δημιουργεί απαίτηση αύξησης του ποσού της ετήσιας επιδότησης.
- Το Ελληνικό Δημόσιο και η Εκκλησία της Ελλάδος αποφασίζουν τη δημιουργία Ταμείου Αξιοποίησης Εκκλησιαστικής Περιουσίας.
- Το Ταμείο αυτό θα διοικείται από πενταμελές διοικητικό συμβούλιο. Δύο μέλη του Ταμείου θα διορίζονται από την Εκκλησία της Ελλάδος, δύο μέλη θα διορίζονται από την Ελληνική Κυβέρνηση, ενώ ένα μέλος θα διορίζεται από κοινού.
- Το Ταμείο Αξιοποίησης Εκκλησιαστικής Περιουσίας θα αναλάβει τη διαχείριση και αξιοποίηση των από το 1952 και μέχρι σήμερα ήδη αμφισβητούμενων, μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και Εκκλησίας της Ελλάδος περιουσιών, αλλά και κάθε περιουσιακού στοιχείου της Εκκλησίας που εθελοντικά η ίδια θα θελήσει να παραχωρήσει στο εν λόγω Ταμείο προς αξιοποίηση.
- Τα έσοδα και οι υποχρεώσεις του ΤΑΕΠ επιμερίζονται κατά ίσο μέρος στο Ελληνικό Δημόσιο και την Εκκλησία της Ελλάδος.
- Τα ανάλογα ισχύουν και για τις περιουσίες των επιμέρους Μητροπόλεων, ήτοι των αμφισβητούμενων περιουσιών, αλλά και όσων οι Μητροπόλεις εθελοντικά παραχωρήσουν στο ΤΑΕΠ.
- Η ήδη συσταθείσα με τον Ν.4182/2013 Εταιρεία Αξιοποίησης Ακίνητης Εκκλησιαστικής Περιουσίας μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών εντάσσεται επίσης στο ΤΑΕΠ και διοικείται με το σημερινό κατά νόμο καθεστώς.
- Οι παραπάνω δεσμεύσεις των μερών θα ισχύουν υπό την προϋπόθεση τήρησης της Συμφωνίας στο σύνολό της.
Το έναυσμα για τη Συνταγματική Αναθεώρηση
Στην κοινή συνέντευξη Τύπου ο Αλέξης Τσίπρας έδωσε ουσιαστικά τη βασική γραμμή πάνω στην οποία θα κινηθεί το κυβερνητικό σχέδιο για τη Συνταγματική Αναθεώρηση, αναφορικά με το ζήτημα του διαχωρισμού Εκκλησίας – Κράτους.
Ο πρωθυπουργός μίλησε για τις αλλαγές που αφορούν στο άρθρο 3 και έχουν στόχο να αναβαθμίσουν τον διακριτό ρόλο της Eκκλησίας, ενισχύοντας την αυτονομία της, αναγνωρίζοντας παράλληλα τη σημαντική προσφορά της στη γέννηση και διαμόρφωση της ταυτότητας του ελληνικού κράτους.
Η πρόταση της κυβέρνησης για την αναθεώρηση του άρθρου 3 προβλέπει ότι «έχει έρθει ο καιρός ώστε να κατοχυρωθεί ρητά στο Σύνταγμα η θρησκευτική ουδετερότητα του ελληνικού κράτους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται κανονιστικά και πρακτικά. Και αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα για τον εκσυγχρονισμό και τη φιλελευθεροποίηση του Συντάγματός μας».
Η πρώτη οργανωμένη αντίδραση ιερέων
Ο Ιερός Σύνδεσμος Κληρικών Ελλάδος με ανακοίνωσή του υποστήριξε ότι θα δώσει αγώνες για να παραμείνει ως συμβατική υποχρέωση του κράτους η μισθοδοσία του Ιερού Κλήρου, ως έχει, ως αντάλλαγμα για τα όσα έχει προσφέρει η Εκκλησία προς την Πολιτεία.
Αναφέρει συγκεκριμένα:
«Οι αντιδράσεις μας πρόκειται να είναι μαζικές και πρωτόγνωρες στην ελληνική ιστορία.
Ο απλός παπάς από την Κρήτη μέχρι τον Έβρο, από τα Επτάνησα μέχρι και τα Δωδεκάνησα θα ξεσηκωθεί και θα ταυτισθεί μαζί μας σε αγώνες όχι μόνο για τα εφημεριακά δίκαια αλλά και για την διατήρηση της Ελληνορθοδόξου παραδόσεως μας. Άλλωστε, αυτός είναι που βάσταξε και βαστά μαζί με τους λαϊκούς αδελφούς μας, το βάρος της κρίσης και συνεχίζει την ολοπρόθυμη προσφορά του και τον συντονισμό πλήθους εθελοντικών δράσεων.
Ο καιρός του σιγάν έληξε για τους Κληρικούς. Είμαστε πλέον στον καιρό του λαλείν και του πράττειν.
Αισθανόμεθα προδομένοι από όσους συμμετείχαν στις διαβουλεύσεις για την λήψη των αποφάσεων, ερήμην των άμεσα ενδιαφερομένων που είναι οι Εφημέριοι της Ελλάδος και το χριστεπώνυμο πλήρωμα.
Σε μια χώρα που ξεπουλώνται τα πάντα δεν θα περιμένουμε το επόμενο χτύπημα που πλήττει την πίστη.
Καλούμε και τον λαό ο οποίος ζει μαύρες μέρες με ανέχεια και αγωνιά για το μέλλον να στηρίξει τους Κληρικούς και την Εκκλησία της Πατρίδας μας .
Έχουν καταφέρει μερικοί από καιρό να στρέψουν μέρος του λαού εναντίον του Κλήρου, εξυπηρετώντας άνομα συμφέροντα, επιζητώντας να εξασθενήσουν τον ρόλο του παπά στην Ελληνική κοινωνία.
Ο ΙΕΡΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΚΛΗΡΙΚΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ θα πράξει τα δέοντα να ακυρωθεί η επαίσχυντη για αυτούς συμφωνία προβαίνοντας σε όλες τις νόμιμες διαδικασίες.
Σε κάθε δύσκολη εποχή της Ελληνικής ιστορίας όποιος τα έβαλε με την Εκκλησία ηττήθηκε κατά κράτος.
Αυτοί που δεν μας ήθελαν συνομιλητές στις δόλιες διαπραγματεύσεις τους τώρα θα μας βρουν μπροστά τους».
