Γιώργος Λάνθιμος: Η πορεία του Έλληνα σκηνοθέτη μέχρι τη διεθνή αναγνώριση

Ο Γιώργος Λάνθιμος γεννήθηκε το 1973 στην Αθήνα και σπούδασε κινηματογραφική και τηλεοπτική σκηνοθεσία στη Σχολή Σταυράκου. Από το 1995 έχει σκηνοθετήσει ταινίες, θεατρικά έργα, videodance και πολλές τηλεοπτικές διαφημίσεις.

Το 2001 σκηνοθετεί μαζί με το Λάκη Λαζόπουλο την ταινία: «Ο Καλύτερός μου Φίλος». Το φιλμ διηγείται τη σχέση δυο φίλων, οι οποίοι σιγά σιγά ανακαλύπτουν ότι ο καθένας κρατούσε μυστικά από τον άλλον και έπαιζε εν αγνοία του παιχνίδια.

Το 2004 ο Γιώργος Λάνθιμος τέλεσε μέλος της δημιουργικής ομάδας που σχεδίασε την τελετή έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας 2004. Την επόμενη χρονιά, κυκλοφορεί την πρώτη μεγάλη μήκους ταινία του, «Κινέττα» (Kinetta- 2005), με πρωταγωνιστές τους: Ευαγγελία Ράντου, Άρη Σερβετάλη, Κώστα Ξυκόμηνο. Η ιστορία αφορά έναν μυστικό αστυνομικό, ο οποίος ερευνά μια σειρά από δολοφονίες που έγιναν πρόσφατα στην περιοχή. Η «Κινέττα», πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα της το Σεπτέμβριο του 2005, στο Φεστιβάλ του Τορόντο, ενώ το Νοέμβριο της ίδιας χρόνιας, προβλήθηκε στο Διαγωνιστικό Τμήμα του Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης και τον Φεβρουάριο του 2006 παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ του Βερολίνου.

Τέσσερα χρόνια μετά, ο Λάνθιμος επιστρέφει με την ταινία- σταθμό, η οποία τον καθιέρωσε στο ελληνικό αλλά και διεθνές κινηματογραφικό στερέωμα: «Κυνόδοντας» (Dogtooth – 2009). Πρωταγωνιστούν οι: Χρήστος Στέργιογλου, Μισέλ Βάλεϊ, Αγγελική Παπούλια, Χρήστος Πασσαλής, Μαίρη Τσώνη, Άννα Καλαϊτζίδου.

Η ιστορία περιστρέφεται γύρω από μια οικογένεια που ζει σε μια μονοκατοικία έξω από την πόλη και τα παιδιά δεν έχουν φύγει ποτέ από το σπίτι. Διαπαιδαγωγούνται, ψυχαγωγούνται και αθλούνται έτσι όπως οι γονείς τους πιστεύουν ότι θα έπρεπε, χωρίς κανένα εξωτερικό ερέθισμα. Η ταινία πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ των Καννών τον Μάιο του 2009, κερδίζοντας το Βραβείο του τμήματος «Ένα Κάποιο Βλέμμα», καθώς και Βραβείο Νεότητας. Παραλαμβάνοντας το βραβείο από τον Πρόεδρο της Κριτικής Επιτροπής, τον Ιταλό σκηνοθέτη Πάολο Σορεντίνο, ο Γιώργος Λάνθιμος και ο παραγωγός του Γιώργος Τσούργιαννης, δήλωναν μετά την απονομή: «Είμαστε πολύ χαρούμενοι και συγκινημένοι. Η πορεία της ταινίας ξεκίνησε αθόρυβα και κορυφώθηκε το βράδυ του Σαββάτου με το βραβείο. Ήταν ανέλπιστο για εμάς, παρ’ όλο που μετά την προβολή της ταινίας η αποδοχή και οι κριτικές υπήρξαν ιδιαίτερα ενθαρρυντικές».

Το φιλμ κέρδισε επίσης πέντε βραβεία στην απονομή της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου το 2010 και συγκεκριμένα στις κατηγορίες: Καλύτερη Ταινία, Βραβείο Σκηνοθεσίας, Σεναρίου, Β’ Ανδρικού Ρόλου (Χρήστος Πασσαλής), Μοντάζ, ενώ αποτέλεσε και την ελληνική πρόταση για τα επερχόμενα Όσκαρ.

Η επιλογή της ταινίας για τα βραβεία της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου ήρθε ως αποκορύφωμα μιας σειράς βραβεύσεων που ξεκίνησε από το Φεστιβάλ Καννών 2009, αλλά και τη διανομή της σε αγορές του εξωτερικού, σημειώνοντας συνεχόμενες εβδομάδες προβολής σε χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Μεγάλη Βρετανία και η Ρωσία. Εν τέλει ο «Κυνόδοντας» κέρδισε όντως μία Υποψηφιότητα για το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας του 2011.

Δύο χρόνια μετά την προβολή του «Κυνόδοντα», ο Έλληνας σκηνοθέτης επιστρέφει με τη νέα του κινηματογραφική δημιουργία: «Άλπεις» (Αlps/ Alpis- 2011). Αυτή τη φορά η νέα του ταινία θα επιλεγεί από το Φεστιβάλ της Βενετίας. Στο φιλμ πρωταγωνιστούν οι: Αριάν Λαμπέντ, Αγγελική Παπούλια, Άρης Σερβετάλης. Η ταινία αφορά την ιστορία μιας νοσοκόμας, ενός τραυματιοφορέα, μιας αθλήτριας ρυθμικής γυμναστικής και του προπονητή της, οι οποίοι έχουν δημιουργήσει μια ομάδα και αντικαθιστούν νεκρούς ανθρώπους. Η ομάδα ονομάζεται Άλπεις και ο αρχηγός της, ο τραυματιοφορέας, ονομάζεται Mont Blanc. Τα μέλη της ομάδας υποχρεούνται να λειτουργούν σύμφωνα με κάποιους κανόνες που έχει ορίσει ο αρχηγός. Η νοσοκόμα όμως δεν υπακούει αυτούς τους κανόνες και μοιραία θα πρέπει να υποστεί τις συνέπειες.

Το φιλμ «Άλπεις» (Αlps / Alpis – 2011), πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα του, στο επίσημο διαγωνιστικό τμήμα του 68ου Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ της Βενετίας, όπου και απέσπασε το Βραβείο Καλύτερου Σεναρίου (Golden Osella). Ο Γιώργος Λάνθιμος και ο Ευθύμης Φιλίππου, δήλωσαν σχετικά: «Είμαστε πολύ χαρούμενοι και κάπως σαστισμένοι. Μάλλον το πιο σημαντικό αυτή τη στιγμή είναι να ευχαριστήσουμε όλους μας τους συνεργάτες, χωρίς τους οποίους η ταινία δεν θα μπορούσε να έχει γίνει λόγω των δύσκολων συνθηκών που επικρατούν.»

Ο Γ. Λάνθιμος δήλωσε, μάλιστα, πρόσφατα ότι φλερτάρει με την ιδέα να μεταφέρει την ταινία του «Άλπεις» στην τηλεόραση. «Σκέφτομαι την ιδέα να κάνω μία σειρά με την υπόθεση της ταινίας “Άλπεις”, επειδή είναι από τα φιλμ που δεν είδε κανένας» σημείωσε.

Το 2015 ο σκηνοθέτης πραγματοποιεί το αγγλόφωνο ντεμπούτο του με την ταινία «Αστακός», της οποίας το σενάριο συνυπογράφει ο σταθερός συνεργάτης του, Ευθύμης Φιλίππου.  Η ταινία συγκεντρώνει ένα διεθνές καστ, όπου πρωταγωνιστούν οι ηθοποιοί: Colin Farrell, Rachel Weisz, Olivia Colman, Aγγελική Παπούλια, Ben Whishaw κ.α.. Πρόκειται για μια αντισυμβατική ιστορία αγάπης, τοποθετημένη σ’ ένα δυστοπικό, κοντινό μέλλον, όπου όλοι οι μόνοι άνθρωποι, σύμφωνα με τους κανόνες της Πόλης, συλλαμβάνονται και μεταφέρονται στο Ξενοδοχείο. Εκεί είναι υποχρεωμένοι να βρουν έναν ταιριαστό σύντροφο μέσα σε σαράντα πέντε ημέρες. Αν αποτύχουν, μεταμορφώνονται σ’ ένα ζώο της επιλογής τους και κατόπιν απελευθερώνονται στο Δάσος.

Το 2017 ο Γιώργος Λάνθιμος εντυπωσιάζει με ακόμα μια κινηματογραφική επιτυχία, το «Ο Θάνατος του Ιερού Ελαφιού» (The Killing of a Sacred Deer). Ο Λάνθιμος συνεργάζεται και πάλι στο σενάριο με τον Ευθύμη Φιλίππου, σκηνοθετώντας τον «Θάνατο του Ιερού Ελαφιού» με πρωταγωνιστές τους Nicole Kidman, Colin Farrell κ.α..

Η ιστορία αφορά τον Steven, ένα διαπρεπή καρδιοχειρούργο, που είναι παντρεμένος με την Anna, μία καταξιωμένη οφθαλμίατρο. Είναι ευκατάστατοι και ζουν ευτυχισμένοι με τα δύο τους παιδιά. O Steven έχει αναπτύξει φιλική σχέση με τον Martin, ένα δεκαεξάχρονο αγόρι, ορφανό από πατέρα, το οποίο έχει υπό την προστασία του. Τα πράγματα παίρνουν ολέθρια τροπή όταν ο Steven συστήνει τον Martin στην οικογένεια του. Το νεαρό αγόρι αναστατώνει τον κόσμο τους και υποχρεώνει τον Steven να επιλέξει ανάμεσα σε μια ακραία θυσία ή τον κίνδυνο να χάσει τα πάντα.

Πρόκειται για ένα ιδιόμορφο ψυχολογικό θρίλερ, το οποίο τιμήθηκε με το Βραβείο Σεναρίου, στους Γιώργο Λάνθιμο και  Ευθύμη Φιλίππου στο 70ό Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών, τον Μάιο του 2017.

Η πιο πρόσφατη ταινία του Λάνθιμου είναι το «The Favourite», τα γυρίσματα του οποίου ξεκίνησαν το Μάρτιο του 2016. Η ταινία εκτυλίσσεται στην Αγγλία του 18ου αιώνα, και πιο συγκεκριμένα, στη περίοδο όπου η καταβεβλημένη και ασθενής Βασίλισσα Άννα βρίσκεται στον αγγλικό θρόνο, αδυνατώντας να εκτελέσει τα καθήκοντά της με τον δέοντα τρόπο. Στην βασιλική Αυλή συναντούμε την Σάρα Τσόρτσιλ, Δούκισσα του Μάρλμπορο, και παράλληλα προτεζέ, εμπιστευόμενη και κρυφή ερωμένη της Βασίλισσας.

Η σημαντική θέση της Δούκισσας, όμως, θα κλονιστεί όταν θα εισέλθει στην Αυλή η ξαδέρφη της ονόματι Αμπιγκέιλ Μάρσαλ, η οποία, μαζί με την Αυλή, θα τρυπώσει και στο βασιλικό κρεβάτι, αποκτώντας από τη μία μέρα στην άλλη προνόμια, εύνοια και ισχύ. Στους πρωταγωνιστικούς ρόλους συναντούμε την Olivia Colman (Βασίλισσα Άννα), τη Rachel Weisz (Σάρα Τσόρτσιλ) και την Emma Stone (Αμπιγκέιλ Μάρσαλ), ενώ τον κυριότερο ανδρικό ρόλο έχει ο Nicholas Hoult.

Ο Γιώργος Λάνθιμος σε πρόσφατη συνέντευξή του στο ΒΗΜΑgazino, για το νέο του δημιούργημα που φέρει ξεκάθαρα το προσωπικό του αποτύπωμα. «Είχαμε 100% δημιουργικό έλεγχο πάνω σε αυτό που κάναμε», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Η Rachel Weisz, σε πρόσφατη συνέντευξή της, ερωτηθείσα για τη δεύτερη συνεργασία της με τον Λάνθιμο, μετά το «Ο Αστακός», δήλωσε πως το «The Favourite» θα κινείται στα γνώριμα «λανθιμικά» μονοπάτια, που αναμειγνύουν τη δυστοπία με τη μαύρη κωμωδία, με τη μόνη διαφορά ότι ένα μεγάλο ποσοστό της πλοκής θα βασίζεται, αυτή τη φορά, σε πραγματικά γεγονότα. Επιπλέον, ανέφερε πως η διαμάχη μεταξύ της περσόνας που υποδύεται και αυτής που ενσαρκώνει η Emma Stone θα θυμίζει ελαφρά τη μυθική ταινία «Όλα για την Εύα» (1951), που είχε αποσπάσει 14 οσκαρικές υποψηφιότητες και στην οποία οι Bette Davis και Anne Baxter μπλέκουν σε ένα λυσσαλέο ανταγωνισμό.

H βράβευση της Olivia Colman  με την Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας σε Κωμωδία ή Μιούζικαλ για την «Ευνοούμενη» του Γιώργου Λάνθιμου, φέρνει την 45χρονη Βρετανίδα ηθοποιό μια ανάσα κοντά στα Όσκαρ που θα δοθούν τον Φεβρουάριο (η ανακοίνωση των υποψηφιοτήτων θα γίνει την Τρίτη 22 Ιανουαρίου και η τελετή την Κυριακή 24 Φεβρουαρίου).

Έχοντας συγκεντρώσει πέντε υποψηφιότητες στα βραβεία που κάθε χρόνο απονέμει η Ένωση Ανταποκριτών Ξένου Τύπου του Λος Άντζελες, η τελευταία ταινία του Έλληνα σκηνοθέτη, δεν κέρδισε σε άλλη κατηγορία αλλά είναι σίγουρο ότι δεν θα λείπει από τις υποψηφιότητες των σημαντικότερων κινηματογραφικών βραβείων του κόσμου.

Η Colman έχει ξαναβραβευτεί με την Χρυσή Σφαίρα για καλύτερη Β’ γυναικεία ερμηνεία σε δραματική μίνι σειρά, το «The Night Manager». Ωστόσο, αυτή την στιγμή χαίρεται την μεγαλύτερη διάκριση της καριέρας της για την οποία ευχαρίστησε στον λόγο της τόσο τον Γιώργο Λάνθιμο όσο και τις δύο συμπρωταγωνίστριές της, Emma Stone και Rachel Weisz.

Η ταινία «The Favourite» θα προβάλλεται στις ελληνικές αίθουσες από τις 7 Φεβρουαρίου.