Σάββας Πέρδιος στο Fortune: Έτσι χτίζουμε την τουριστική στρατηγική της Κύπρου για τις επόμενες δεκαετίες
Τον Ιανουάριο ο Πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Αναστασιάδης, έδωσε τα «κλειδιά» του τουρισμού της χώρας στον Σάββα Πέρδιο, ορίζοντας τον ως τον πρώτο υφυπουργό Τουρισμού της χώρας, της μεγαλύτερης βιομηχανίας του νησιού.
Η δημιουργία ενός αρμόδιου υπουργείου τουρισμού ήταν πάγιο αίτημα των φορέων του κλάδου στην Κύπρο για δεκαετίες, δεδομένης της σημασίας του για την οικονομία, σε μια περίοδο που πολλά θέματα πρέπει να αντιμετωπιστούν, όπως η νέα νομοθεσία για την ταξινόμηση των ξενοδοχείων και η εφαρμογή της νέας τουριστικής στρατηγικής της χώρας.
Ο Πέρδιος, πρώην εκτελεστικός διευθυντής της Louis Hotels SA, η οποία διαχειρίζεται 25 ακίνητα στην Κύπρο και στην Ελλάδα, σπούδασε χρηματοοικονομικά και λογιστικά στο Πανεπιστήμιο του Warwick στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς και διαχείριση της διεθνούς φιλοξενίας στο Lausanne Hotel School στην Ελβετία. Το μεγάλο του προνόμιο είναι ότι προέρχεται από τον ιδιωτικό τομέα και γνωρίζει από πρώτο χέρι τα θέματα που απασχολούν όσους δραστηριοποιούνται στη βιομηχανία του τουρισμού.
Ο νέος υφυπουργός εφαρμόζει ήδη την εθνική τουριστική στρατηγική της Κύπρου με τις απαραίτητες οριζόντιες πολιτικές, τον προγραμματισμό της τουριστικής ανάπτυξης και την ευρύτερη πολιτική εποπτεία του κλάδου.
Όπως δηλώνει στο Fortune, αυτή τη περίοδο πραγματοποιεί συνεχείς συναντήσεις, ώστε να καταγράψει όλες τις ανάγκες του κλάδου. Παράλληλα προωθεί συνεργασίες με τις γειτονικές χώρες και στοχεύει κυρίως στην αγορά της Μέσης Ανατολής, την οποία θεωρεί αναξιοποίητη ακόμη για τη Κύπρο. Δηλώνει πως οι σχέσεις με τους αντίστοιχους φορείς του τουρισμού στην Ελλάδα είναι εξαιρετικές και περιγράφει τους στόχους της χώρας σε μια στρατηγική που φτάνει μέχρι το 2030.
Είστε ο πρώτος που παίρνει μία τέτοια θέση στην Κύπρο. Θα ήθελα να μου πείτε πώς ξεκίνησε αυτό, δηλαδή, πώς υπήρχε η ανάγκη να δημιουργηθεί μία τέτοια θέση στο κυβερνητικό σχήμα;
Εδώ και πάρα πολλά χρόνια ο ιδιωτικός τομέας πίεζε πάρα πολύ για τη δημιουργία του υφυπουργείου, λόγω του ότι ο τουρισμός είναι βασικός τομέας για την Κύπρο. Εάν δούμε το συνολικό όφελος στην οικονομία μας, τότε μπορούμε να κάνουμε λόγο για ένα ποσοστό από 20 έως 25% του ΑΕΠ. Αυτή τη στιγμή τα έσοδα μόνο από τον τουρισμό είναι στο 13% του ΑΕΠ, και εάν συνυπολογίσουμε τα ευρύτερα πλεονεκτήματα ανεβαίνει στο 20%, ίσως και παραπάνω. Η κυβέρνηση με τη σειρά της αντιλήφθηκε τη σημασία μιας τέτοιας κίνησης και η οριστική απόφαση για τη δημιουργία του υπουργείου πάρθηκε το 2018.
Στην ουσία έρχεστε να αντικαταστήσετε τον Κυπριακό Οργανισμό Τουρισμού (KOT);
Ο ΚΟΤ σαν οντότητα δεν υπάρχει πλέον, καθώς έχουμε αντικαταστήσει πλήρως αυτόν τον οργανισμό. Το προσωπικό του υπάγεται πλέον στο υφυπουργείο, κάτι το οποίο είναι θετικό, καθώς έχει σημαντική τεχνογνωσία στο κομμάτι του τουρισμού. Δεν ξεκινήσαμε, δηλαδή, από το μηδέν.
Θελήσατε, δηλαδή, να αξιοποιήσετε αυτό που υπήρχε ήδη;
Οπωσδήποτε. Ιδιαίτερα στον τομέα της στρατηγικής και των ερευνών είμαστε πάρα πολύ δυνατοί, καθώς υπάρχει σημαντική εμπειρία. Είναι μεγάλη τύχη για εμάς που το υφυπουργείο ξεκίνησε έχοντας σημαντική βάση. Τους πρώτους μήνες κάναμε πολλές συναντήσεις και από την πρώτη στιγμή, στόχος μας ήταν να δώσουμε «φωνή» στον ιδιωτικό τομέα και στον ευρύτερο τουριστικό τομέα, ώστε να συγκεντρώσουμε τις απόψεις τους, τις προτάσεις και τους προβληματισμούς τους. Αυτή η συνεννόηση μαζί τους ήταν πάρα πολύ σημαντική για εμάς, ώστε να καθορίσουμε τη στρατηγική μας μακροπρόθεσμά, μέχρι το 2030. Τους πρώτους μήνες εργασθήκαμε μεταβατικά. Τώρα ήρθε η ώρα να αλλάξουμε τη δομή μας. Σε ένα μήνα περίπου θα είμαστε έτοιμοι με το επιχειρηματικό πλάνο της επόμενης δεκαετίας. Ουσιαστικά έχουμε χωρίσει όλα όσα θα πρέπει να γίνουν στα επόμενα αυτά δέκα έτη σε τρεις περιόδους: τη βραχυπρόθεσμη περίοδο, που είναι από τώρα έως το 2021, τη μεσοπρόθεσμη περίοδο (2022-2024) και τη μακροπρόθεσμη περίοδο (2025-2030). Αυτό το πλάνο θα δοθεί και στους φορείς του τουρισμού οι οποίοι θα κάνουν με τη σειρά τους τα σχόλιά τους, προκειμένου να είμαστε βέβαιοι ότι συμφωνούν. Για μένα ο σημαντικότερος ρόλος που έχει να εκτελέσει το υπουργείο είναι να βρίσκεται σε συνεχή επαφή με τους φορείς του τουρισμού, ώστε να μην γίνονται λάθη και να προλαβαίνουμε κάποιες καταστάσεις. Να γνωρίζουμε, δηλαδή, ότι καθένας από την πλευρά του έχει διατυπώσει την άποψή του για να μπορούμε να προχωρήσουμε μαζί.
Όταν αναλάβατε αυτή τη θέση, είχατε ήδη στο μυαλό σας κάποιο πλάνο για την τουριστική πολιτική που θα ακολουθήσει η Κύπρος;
Ασφαλώς. Πρέπει να σας πω ότι προέρχομαι από τον ιδιωτικό τομέα, καθώς είχα τα καθήκοντα του CEO του ομίλου Luis Hotels. Aυτό που έμαθα από τη δουλειά μου είναι ότι πριν κάνεις κάποια επένδυση, πρέπει να είσαι σίγουρος ότι επενδύεις εκεί που πρέπει και ότι η χώρα θα σε βοηθήσει να επενδύσεις. Επομένως πρέπει να έχεις «μετρήσει» την επένδυση, ώστε να δεις εάν θα έχεις την απόδοση που προσδοκάς. Συνεπώς ναι, είχα υπόψιν μου αρκετά πράγματα, όμως ήθελα πρώτα να ανταλλάξω απόψεις και ιδέες με όλους τους φορείς του τουρισμού.
Πού μπορεί να βασιστεί το τουριστικό προϊόν της Κύπρου;
Ο πρώτος μας στόχος ήταν να αξιολογήσουμε τις δημογραφικές τάσεις και γενικότερα τις τάσεις του τρόπου ζωής της εποχής, οι οποίες θα επηρεάσουν τον τουρισμό τα επόμενα δέκα χρόνια, παγκοσμίως, αλλά κυρίως με έμφαση στις αγορές που μας ενδιαφέρουν. Βλέποντας και ακούγοντας ότι το 50% του πληθυσμού της Ευρώπης θα είναι άνω των 50 ετών τα επόμενα χρόνια, αλλάζει η στόχευση, αλλά και το προϊόν που πρέπει να προσφέρεις. Μία οικογένεια θέλει διαφορετικά πράγματα π.χ από έναν εργένη στην ηλικία των 50 ή 60 χρονών.
Ακολούθως, θέλαμε να δούμε και τις χώρες που μας προτιμούν. Δεν είναι λογικό η Κύπρος, η οποία βρίσκεται σε ένα τόσο κομβικό σημείο της Ανατολικής Μεσογείου, να προσελκύει κυρίως Βρετανούς και Ρώσους. Μπορεί να είμαστε η πιο μακρινή χώρα της Ευρώπης, αλλά είμαστε στην Ανατολική Μεσόγειο. Επομένως, δηλώσαμε ότι η Μέση Ανατολή μας ενδιαφέρει πάρα πολύ και ήδη έχουμε ξεκινήσει τις επαφές ψάχνοντας περισσότερα για χώρες όπως είναι η Ιορδανία, το Ισραήλ, ο Λίβανος και οι χώρες του Κόλπου. Πρώτος μας στόχος είναι οι πτήσεις. Χωρίς πτήσεις όλα τα άλλα δε λειτουργούν, και για αυτό το λόγο έχουμε ξεκινήσει σε πολιτικό επίπεδο συζητήσεις με τις χώρες και με τις αεροπορικές τους εταιρίες.
Υπάρχει ενδιαφέρον, θέλουμε να γνωρίζουν και αυτοί τί ακριβώς επιδιώκουμε να κάνουμε σαν χώρα και πιστεύουμε ότι σύντομα θα αυξήσουμε τις πτήσεις που προέρχονται από τη Μέση Ανατολή. Από τα 4 εκατ. των αφίξεων μας πέρυσι, μόνο 400.000 ήταν από τη Μέση Ανατολή. Το ότι μία εταιρεία σαν τη Melco, που κάνει παγκόσμιας κλάσης καζίνο στην Ασία, επιλέγει την Κύπρο για να κάνει το πρώτο της άνοιγμα στην Ευρώπη, αυτό σημαίνει κάτι.
Ο τρίτος άξονας της στρατηγικής μας είναι να στοχεύσουμε σε ειδικές μορφές τουρισμού. Στο παρελθόν αναδείξαμε κυρίως το δίπτυχο ήλιος-θάλασσα, όπως και η Ελλάδα. Κάναμε, λοιπόν, μία μεγάλη έρευνα αγοράς και βρήκαμε περίπου δέκα μορφές τουρισμού, που πιστεύουμε ότι η Κύπρος μπορεί να εξυπηρετήσει και να προσφέρει τις κατάλληλες υπηρεσίες.
Πιστεύετε ότι με αυτό τον τρόπο θα επιμηκύνετε την τουριστική περίοδο; Θεωρείτε ότι το νησί είναι στην κατάλληλη κατάσταση από άποψη υποδομών;
Πιστεύουμε ότι το νησί είναι στην κατάλληλη κατάσταση, διότι οι δρόμοι μας είναι πάρα πολλοί καλοί, οι υποδομές είναι επίσης πολύ καλές και έχουμε πολλά ξενοδοχεία. Σίγουρα χρειάζονται περισσότερα, όμως το βασικό πλεονέκτημα της Κύπρου σε σχέση με άλλες χώρες και γενικότερα σε σχέση με την Ελλάδα είναι το μικρό μέγεθος του νησιού μας. Οι αποστάσεις μεταξύ των πόλεων και των σημείων ενδιαφέροντος είναι πολύ μικρές και οι τουρίστες έχουν την ευκαιρία εντός ολίγων ωρών να συνδυάσουν πολλά πράγματα.
Μιας και μιλάμε για υποδομές, πόσο σημαντικές είναι οι επενδύσεις που γίνονται στην Κύπρο για το τουριστικό προϊόν που προσφέρετε;
Είναι πάρα πολύ σημαντικές για το προϊόν που προσφέρει και θα προσφέρει η Κύπρος τα επόμενα χρόνια. Και εδώ παίζει πάλι πολύ σημαντικό ρόλο η Μέση Ανατολή. Κάποιος για παράδειγμα που θέλει να επενδύσει στην Ευρώπη, βλέπει την Κύπρο στο χάρτη και διαπιστώνει πως είναι το πρώτο πέρασμα σε αυτή. Άρα, επενδύσεις όπως το καζίνο, οι μαρίνες, καθώς και μεγάλης εμβέλειας έργα θα βοηθήσουν και στην προσέλκυση πελατών από τη Μέση Ανατολή.
Πριν λίγες μέρες ανακοινώσετε από τον Λίβανο μια νέα πρωτοβουλία μαζί με άλλες χώρες, ανάμεσα στις οποίες και η Ελλάδα. Θέλετε να μας πείτε περισσότερα;
Γενικότερα θα έχετε προσέξει πως η Κύπρος τα τελευταία χρόνια έχει συνάψει διάφορες συμφωνίες, σε διμερές και τριμερές επίπεδο. Δεν είναι τυχαίο ότι είναι με χώρες της Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής, όπως η Αίγυπτος, στον τομέα του τουρισμού και της ενέργειας. Ασφαλώς και ένας από τους λόγους που ήμασταν στο Λίβανο ήταν αυτός, η τριμερής δηλαδή συνάντηση Ελλάδας-Κύπρου-Λιβάνου. Εκεί μας δόθηκε η ευκαιρία να ανακοινώσουμε τη δημιουργία του ISTO, του Διεθνούς Οργανισμού Αθλημάτων και Τουρισμού (International Sports and Tourism Organization), με σκοπό την προώθηση της ειρήνης και της οικονομικής ευμάρειας, μέσω του αθλητισμού και του τουρισμού. Ο σκοπός είναι να προσελκύσουμε σε πρώτο στάδιο 40 χώρες, ώστε να θεωρηθεί ότι είναι υπό την επίσημη αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Η συνεργασία μας με την Ελλάδα είναι σε πολύ καλό επίπεδο και οι σχέσεις μας με το αντίστοιχο υπουργείο Τουρισμού και τον ΕΟΤ είναι εξαιρετικές. Σκεφτόμαστε κάποιες δράσεις που είναι μέσα στο επιχειρησιακό μας πλάνο, από τις οποίες μπορεί να έχει περάσει η Ελλάδα και να έχει διαπιστώσει ενδεχομένως κάποια λάθη, ώστε να μπορεί να μας δώσει συμβουλές. Εμείς σαν Υφυπουργείο Τουρισμού της Κύπρου έχουμε δηλώσει πως είμαστε στη διάθεση των φορέων στην Ελλάδα για ανταλλαγή απόψεων, κοινών event και επιχειρηματικών φόρουμ.
Ο τουρισμός και η ενέργεια είναι τα δύο βασικά στοιχεία του αφηγήματος στην Κύπρο για την επόμενη μέρα. Πώς είναι σήμερα η κατάσταση στην Κύπρο, μετά και τις δυσκολίες του πρόσφατου παρελθόντος;
Είμαστε σε καλύτερη κατάσταση, όμως εμείς σαν υφυπουργείο θέλουμε πάντα να είμαστε όσο το δυνατόν πιο συγκρατημένοι. Ο τουρισμός είναι ένας πάρα πολύ ευαίσθητος τομέας. Τα πάντα μπορούν να αλλάξουν από τη μία στιγμή στην άλλη. Κακά τα ψέματα, το γεωπολιτικό κομμάτι παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Είμαστε σε μία περιοχή, η οποία θα παίξει σημαντικό ρόλο στον ευρύτερο ενεργειακό χάρτη, αλλά παράλληλα είναι και αρκετά ευαίσθητη. Αυτό πρέπει να το έχουμε πάντα υπόψιν μας, καθώς δε μπορείς πάντα να το ελέγξεις.
Εσείς όπως προείπαμε προέρχεστε από τον ιδιωτικό τομέα και μάλιστα έχετε σημαντικές εμπειρίες στο τουριστικό κομμάτι. Πώς αποφασίσατε να περάσετε από τις επιχειρήσεις στην πολιτική;
Για να είμαι ειλικρινής δεν ήταν κάτι που περίμενα. Προς το τέλος του χρόνου δέχθηκα την πρόταση εκ μέρους του πρόεδρου μας κ. Αναστασιάδη και της κυβέρνησης. Επιθυμία της κυβέρνησης ήταν το άτομο που θα αναλάμβανε αυτό το δύσκολο πόστο, να προέρχεται από τον ιδιωτικό τομέα για να μπορεί να αντιλαμβάνεται γρήγορα τις ανάγκες του κλάδου. Ο τουριστικός τομέας είναι πάρα πολύ εξειδικευμένος. Για να φτάσεις στο σημείο να καταλαβαίνεις τον τομέα αυτό, χρειάζονται πάρα πολλά χρόνια. Δεν είναι αυτονόητο, δεν είναι εύκολο και ο ΚΟΤ έκανε μεγάλη προσπάθεια. Όμως, στο τέλος της ημέρας οδηγείτο από ένα διοικητικό συμβούλιο, το οποίο ήταν αποκομμένο από το υπουργικό συμβούλιο και οι αποφάσεις δεν περνούσαν τόσο εύκολα. Και αυτό καθυστερούσε κάποιες αποφάσεις. Για αυτό το λόγο η κυβέρνηση θέλησε κάποιον να ηγείται του υφυπουργείου με άμεση γνώση και γνωριμίες στον τομέα.
