Πλέον η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να διαβάζει τις σκέψεις σας

του John Nosta* 

Ένα πρόσφατο άρθρο στο περιοδικό Nature αναφέρεται σε μια ανακάλυψη που δοκιμάζει τα όρια της φαντασίας μας και θέτει υπό αμφισβήτηση ακόμα και κάποιες από τις ιδιότητες που μας κάνουν ανθρώπους. Το κομμάτι αναλύει πώς η τεχνητή νοημοσύνη δημιουργεί ομιλία ερμηνεύοντας τα εγκεφαλικά σήματα (και μάλιστα προσφέρει και μια ηχητική εγγραφή για να έχετε την ευκαιρία να το ακούσετε και μόνοι σας). Πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη για τους ανθρώπους που δεν μπορούν να μιλήσουν επειδή παρέχει ένα άμεσο εργαλείο μετατροπής της σκέψης σε ομιλία.

Οι συνέπειες αυτής της ανακάλυψης υπερβαίνουν την αναπαραγωγή του λόγου: η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιήθηκε για την αποκωδικοποίηση των εγκεφαλικών κυμάτων και στη συνέχεια για την «επανασυναρμολόγηση» των νευρικών παρορμήσεων. Αν και η εστίαση αυτής της μελέτης είναι στα μηχανιστικά συστατικά του λόγου, όπως η άμεση κίνηση των μυών, συγκέντρωσε πληροφορίες από τα πρώτα στάδια της εξέλιξης της σκέψης για την κατασκευή λέξεων που ήταν αναγνωρίσιμες στο 70% περίπου του χρόνου. Με άλλα λόγια, η τεχνητή νοημοσύνη στην πραγματικότητα μετάφρασε τον κώδικα που συνθέτει την προ-ομιλία.

Η τεχνητή νοημοσύνη έχει επίσης επιτρέψει την ανάπλαση μιας άλλης αίσθησης μέσω της ανάγνωσης της νευρικής παραγωγής: της όρασης. Σε μια πρόσφατη μελέτη, για παράδειγμα, δεδομένα από λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI) συνδυάστηκαν με τη μηχανική μάθηση για την απεικόνιση αντιληπτικού περιεχομένου από τον εγκέφαλο. Η αναδημιουργία εικόνας από αυτή την εγκεφαλική δραστηριότητα – η οποία μεταφράστηκε από την τεχνητή νοημοσύνη – ανάπλασε εικόνες που ακόμη και ένας εξωτερικός παρατηρητής θα μπορούσε να αναγνωρίσει ως τα αρχικά οπτικά ερεθίσματα.

Αυτές οι εξελίξεις δημιουργούν τη δυνατότητα επίτευξης ενός νέου επιπέδου άμεσης επικοινωνίας που δεν θα διαμεσολαβείται από ανθρώπους, αλλά από την τεχνητή νοημοσύνη και την τεχνολογία.

Σήμερα λαμβάνονται μέτρα προς την κατεύθυνση μετάβασης της τεχνολογίας αυτής από την έρευνα σε εφαρμογές στην πραγματική ζωή. Η λειτουργικότητα ενός ηλεκτρονικού πλέγματος – ενός μικροσκοπικού δικτύου εύκαμπτων κυκλωμάτων που τοποθετούνται στον εγκέφαλο και μονώνονται με πραγματικά νευρικά κύτταρα – δοκιμάζεται τώρα στα ζώα.

Ακόμα και ο Έλον Μασκ έχει εισέλθει στην προσπάθεια επεξεργασίας των παλμών απευθείας από και προς τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Η εταιρεία του, Neuralink, αναπτύσσει μια διεπαφή μεταξύ του υπολογιστή και του εγκεφάλου χρησιμοποιώντας τεχνολογία νευρικής «δαντέλας» – μιας κυψελοειδούς υποδομής που επιτρέπει στα μικρο-ηλεκτρόδια να ενσωματώνονται στη δομή του ίδιου του εγκεφάλου.

Αυτό που αναδύεται μπροστά μας είναι η θολή διάκριση μεταξύ ανθρώπου και μηχανής: η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βρει σύντομα μια καινούργια στέγη όχι τόσο ως μια εξωτερική συσκευή αλλά περισσότερο ως ένα νευρο-μηχανικό βιολογικό σύστημα που θα ζει μέσα στο σώμα μας.

Η κωδικοποίηση της ομιλίας και της όρασης σε προ-αισθητήρια δεδομένα και η πιθανή δημιουργία μικροσκοπικών, βιολογικά συμβατών διεπαφών θα οδηγήσει σε ένα νέο όραμα για τη βιολογία και την τεχνολογία, όπου το σύνολο των μερών – ανθρώπινων και ηλεκτρονικών – θα συνδυάζονται για να υπερβούν τους περιορισμούς του κυττάρου και του ηλεκτρόνιου.

* Ο John Nosta είναι πρόεδρος της NostaLab.