Τι έδειξαν οι ευρωεκλογές στη Βρετανία: Brexit ή Bremain;

Το πρωί της Δευτέρας, με την ευκαιρία της δημοσίευσης των αποτελεσμάτων για τις ευρωεκλογές στη Βρετανία, ο ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν δήλωσε πως «οι εκλογές αυτές μετατράπηκαν σε ένα δεύτερο, έμμεσο, δημοψήφισμα» και ανακοίνωσε πως εντός των προσεχών ημερών θα ξεκινήσουν οι συνομιλίες μεταξύ των κομμάτων και των κινημάτων, καθώς και οι εκτιμήσεις για τα αποτελέσματα σε αμφότερες τις πλευρές αναφορικά με το Brexit.

Αλλά, εάν πραγματικά οι ευρωεκλογές αποτελούν ένα δεύτερο δημοψήφισμα για το Brexit, ποια θα αποτολμούσαμε να πούμε πως είναι τα αποτελέσματά του; Σύμφωνα με την ανάλυση του συνόλου των αποτελεσμάτων, το στρατόπεδο της παραμονής στην ΕΕ (Remain) θα κέρδιζε τους οπαδούς της εξόδου.

Όλα τα κόμματα στη Βρετανία έχουν διατυπώσει σαφείς θέσεις περί της εξόδου, ή της παραμονής, με την εξαίρεση των Συντηρητικών και των Εργατικών, που αντιμετώπισαν το ζήτημα με πιο συγκαταβατικές θέσεις και με πνεύμα συμβιβαστικό. Οι μεν Συντηρητικοί συνάρτησαν τη συμφωνία για την έξοδο με την παραίτηση της Τερέζα Μέι από την πρωθυπουργία, ενώ το Εργατικό Κόμμα τάχθηκε υπέρ ενός πιο ελαστικού Brexit, που θα διατηρούσε τη Βρετανία σε μία στενή σχέση με την ενιαία αγορά της ΕΕ.

Με δεδομένες τις θέσεις αυτές- αλλά και διατηρώντας την κύρια υπόθεση πως η πλειονότητα των ψηφοφόρων των Εργατικών επιθυμούν την παραμονή κι αντίστοιχα οι περισσότεροι Συντηρητικοί θέλουν το Brexit- η ποιοτική ανάλυση της ψήφου για τις ευρωεκλογές δείχνει πως η πλάστιγγα γέρνει υπέρ της παραμονής, είτε αθροίσουμε σε αυτή και τα δύο αυτά μεγάλα κόμματα, είτε όχι.

Σε περίπτωση, που οι ευρωεκλογές είχαν οργανωθεί με βάση την επιλογή ανάμεσα σε ένα «ναι», ή ένα «όχι» για το Brexit, το ισοζύγιο θα ήταν: REMAIN 55,3% και BREXIT 44,7%. Κοντολογίς, μία διαφορά σχεδόν 10 μονάδων. Αριθμητικά, το στρατόπεδο της παραμονής έλαβε 9,3 εκατ. ψήφους, ενώ το Brexit συγκέντρωσε 7 εκατ. ψήφους.

Αλλά η αριθμητική αποτύπωση είναι μόνον ένα πειστήριο για την υπεροχή του στρατοπέδου της παραμονής, καθώς αυτή καταδεικνύεται και από τους μέσους όρους των μηνιαίων μετρήσεων που πραγματοποιεί η εταιρεία YouGov, με σημείο εκκίνησης το δημοψήφισμα για το Brexit το 2016. Οι σφυγμομετρήσεις της εταιρείας καταδεικνύουν πως η πλειοψηφία των Βρετανών θεωρεί πως το Brexit ήταν μία λάθος απόφαση.

Αλλά τι μπορεί να σημαίνει πρακτικά αυτό;

Δυο πράγματα: το κόμμα του Νάιτζελ Φάρατζ ναι μεν μπορεί να ήλθε πρώτο στις ευρωεκλογές, αλλά η Βρετανία παραμένει μία χώρα στέρεα θετική προς την παραμονή της στην ΕΕ. Μοιάζει πλέον πιθανόν πως ένα δεύτερο δημοψήφισμα για το Brexit θα ανέτρεπε το αποτέλεσμα του πρώτου, συνεπώς θα πρέπει να περιμένουμε πως ο Φάρατζ και οι διαπρύσιοι ζηλωτές του Brexit εντός του Συντηρητικού Κόμματος θα παλέψουν με νύχια και με δόντια για να αποτρέψουν τη διεξαγωγή του. Γνωρίζουν πάρα πολύ καλά πως σε περίπτωση που αυτό διεξαχθεί θα ηττηθούν κατά κράτος.

Όσον αφορά τον Κόρμπιν και τους Εργατικούς, η θέση του κόμματος υπέρ του Brexit τους κοστίζει ψήφους. Οι Εργατικοί με το ήξεις-αφήξεις τους κατέληξαν στην τρίτη θέση στις ευρωεκλογές, πίσω από τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες που κατέβηκαν με ακραιφνείς θέσεις υπέρ της παραμονής. Τα ποσοστά του είναι πλέον σχεδόν ίσα με εκείνα των υπέρ της παραμονής Πράσινων- κάτι που δεν έχει προηγούμενο. Μία στροφή των Εργατικών υπέρ μίας σαφούς παραμονής και υπέρ της διεξαγωγής ενός δεύτερου δημοψηφίσματος θα τους ενίσχυε έναντι των άλλων παρατάξεων, που τάσσονται υπέρ του Remain και, σε περίπτωση που διεξαχθεί αυτό- θα κατέφερε ένα σημαντικό πλήγμα κατά των Συντηρητικών.

Από στρατηγικής άποψης, η προοπτική αυτή εξόν από δελεαστική, για τους Εργατικούς πλέον θα πρέπει να θεωρείται μονόδρομος.

Χαμηλότερη συμμετοχή απ’ ό,τι στο δημοψήφισμα

Ένα ακόμη στοιχείο που πρέπει να ληφθεί υπόψη, σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα Guardian, είναι η χαμηλότερη προσέλευση συγκριτικά με τη συμμετοχή στο δημοψήφισμα του 2016 και όχι πολύ ψηλότερη από τις ευρωεκλογές του 2014. Η ψήφος στις ευρωεκλογές, όπως προκύπτει από τα στατιστικά στοιχεία, δεν ήταν εν τέλει μία ψήφος διαμαρτυρίας, αλλά μία ψήφος αξιών. Και ο πολιτικός με το ισχυρότερο «brand» είχε και το μεγαλύτερο πλεονέκτημα.

Οι Συντηρητικοί που αναζήτησαν όλο αυτό το διάστημα έναν συμβιβασμό στο Brexit, αλλά και οι Εργατικοί που δεν πήραν επί της ουσίας θέση, είδαν τους ψηφοφόρους να τους γυρνούν την πλάτη. Ειδικά το ποσοστό που πήραν οι Συντηρητικοί ήταν το χειρότερο στην ιστορία τους.

Από τη στιγμή που κατέστη σαφές ότι οι ευρωπαϊκές εκλογές ήταν αναπόφευκτες, ήταν προφανές ότι το καθοριστικό ζήτημα θα ήταν η στάση των πολιτών απέναντι στην κρίση του Brexit. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι για τους Brexiters η απάντηση ήταν απλή: να υποστηρίξουν το πιο διάσημο κόμμα, το Brexit του Φάρατζ. Αντίθετα, οι ψήφοι για το Remain διασκορπίστηκαν, ενώ έλειπε ένα πρόσωπο να το εκπροσωπήσει ξεκάθαρα.