«Tiny Houses»: Τα μικροσκοπικά σπιτάκια έχουν φανατικό κοινό στην Νέα Υόρκη

Μια μικρή επανάσταση στη χώρα του γιγαντισμού: όλο και περισσότεροι Αμερικανοί επιλέγουν τα «Tiny Houses», τα μικροσκοπικά σπίτια έκτασης μικρότερης των 40 τ.μ. για το χαμηλό τους κόστος, τον μινιμαλισμό τους και τις μικρότερες επιπτώσεις τους στο περιβάλλον. Το κίνημα, που περιλαμβάνει σπίτια πάνω σε τροχούς ή λυόμενα, έλκει τις ρίζες του δεκαετίες πριν αλλά η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και η άφιξη των «millenials» στην ενεργή ζωή τού έδωσε μια νέα ώθηση.

Πρώτο ισχυρό στοιχείο, το κόστος. Σχεδόν 50.000 δολάρια για ένα καινούργιο σπίτι μικρότερο των 20 τ.μ. με εξατομικευμένο εσωτερικό χώρο, όπως αυτά που δείχνουν τα αμερικανικά τηλεοπτικά δίκτυα που ειδικεύονται στη διακόσμηση και στα μαστορέματα τύπου «κάν’ το μόνος σου», που πολλαπλασίασαν τις θεματικές εκπομπές τα τελευταία πέντε χρόνια.

«Αντιμετωπίζουμε κρίση στην κατοικία και έχουμε ένα γηράσκον πλήθος ακινήτων», παρατηρεί η Μπράντι Τζόουνς, που μετακόμισε μαζί με τον σύζυγό της και τα δυο παιδιά τους σε ένα «Tiny House» πριν από οκτώ μήνες στο Ρίντινγκ, περίπου εκατό χιλιόμετρα δυτικά της Φιλαδέλφειας.

Για ένα καινούργιο σπίτι, όπως η ίδια τονίζει, πρέπει να υπολογίσουμε «τουλάχιστον 30.000 δολάρια». Η επιλογή ενός μίνι-σπιτιού «κάνει τεράστια διαφορά, και το κόστος διαβίωσης διαχειρίσιμο».

Μινιμαλισμός

Ωστόσο, συχνότερα, μόνο ο οικονομικός παράγοντας δεν αρκεί για να πάρει κανείς την απόφαση σε μια χώρα όπου κατά μέσο όρο ένα καινούριο σπίτι για μια οικογένεια έχει έκταση 228 τ.μ., σύμφωνα με την υπηρεσία απογραφής.

Αυτά τα τελευταία 40 χρόνια «η αμερικανική κοινωνία στράφηκε στα γιγάντια μεγέθη, κτίζοντας πελώρια σπίτια», εξηγεί ο Μάρκους Στόλτσφους, εμπορικός διευθυντής και διευθυντής marketing της Liberation Tiny Homes, που βρίσκεται κοντά στο Ρίντινγκ. Ωστόσο σήμερα δηλώνει ότι «εν μέρει, οι άνθρωποι συνειδητοποιούν πως είναι ιδιαίτερα πλεονεκτικό να ζουν με λιγότερα».

«Μας άρεσε αυτή η μινιμαλιστική προσέγγιση», εξηγεί ο Σκοτ Μπεριέ, που μετακόμισε με τη γυναίκα του πριν από τέσσερις μήνες σε ένα σπίτι 34 τ.μ. και εκτιμά ιδιαίτερα το ότι «πλέον δεν έχει τόσα πράγματα» όσο πριν. Παρά τη μικρή τους επιφάνεια, τα σπίτια αυτά είναι πιο λειτουργικά από ένα παραδοσιακό διαμέρισμα. «Η βασική διαφορά που παρατηρώ είναι ότι δεν υπάρχει χαμένος χώρος», υπογραμμίζει.

Ο Ρόλαντ Φιγκέρεντο θα αφήσει το καλοκαίρι το διαμέρισμά του στη Νέα Υόρκη για να μετακομίσει στο νέο του «Tiny House», στο ‘Ορεγκον. «Προσπαθούμε να απλοποιήσουμε τη ζωή μας και να ξεφορτωθούμε κάθε τι περιττό».

Υλισμός

Παρότι οι νοοτροπίες εξελίσσονται, δεν είναι πάντα εύκολο να αντιταχθείς στους κοινωνικούς κανόνες και στον επικρατούντα υλισμό. «Θα γίνεις κλειστοφοβικός εκεί μέσα!», είπαν πολλοί φίλοι στον Σκοτ όταν τους ανακοίνωσε το σχέδιό του. «Είναι πολύ ασυνήθιστο να ζεις σε αυτό», παραδέχεται ο Μάρκους Στόλτσφους, για τον οποίον το κίνημα «Tiny» συνεχίζει να έχει μια «αρνητική εικόνα» για ορισμένους.

Η επιθυμία για μινιμαλισμό ισχύει επίσης για τις περιβαλλοντικές συνέπειες, εξηγεί ο Σκοτ. «Μειώνετε το ανθρακικό σας αποτύπωμα. Δεν χρησιμοποιείτε τόσο ηλεκτρική ενέργεια, τόσο νερό» όσο σε μια κλασική κατοικία. Παρά τα ατού της, η τάση «Tiny Home» αναπτύσσεται αργά. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, σήμερα πρέπει να υπάρχουν λίγο παραπάνω από 10.000 μίνι-σπίτια στις ΗΠΑ

Το πρώτο μείζον εμπόδιο είναι η χρηματοδότηση: είναι σχεδόν αδύνατο να βρεθεί κλασικό στεγαστικό δάνειο γιατί οι τράπεζες θεωρούν ότι αυτές οι κατασκευές ανήκουν στην κατηγορία «λυόμενο ή τροχόσπιτο» σε σχέση με τα παραδοσιακά σπίτια. Για ένα μικροσκοπικό σπίτι, οι τράπεζες προτείνουν μάλλον ένα μεσοπρόθεσμο δάνειο (έως 7 χρόνια) με αισθητά μεγαλύτερα επιτόκια.

Αλλά το βασικό εμπόδιο εντοπίζεται στη νομοθεσία: οι περισσότερες από τις τοπικές συλλογικότητες απαγορεύουν στους κατοίκους τους να ζουν για μεγάλο χρονικό διάστημα σε μια κατοικία πάνω σε τροχούς. Ιστορικά, μπαγκαλόους και τροχόσπιτα θεωρούνται καταλύματα κακής ποιότητας όπου διαμένουν οι πολύ φτωχές ομάδες του πληθυσμού.

«Προκαταλήψεις»

Αν και υπάρχουν πολιτείες που θεωρούνται προοδευτικές στο θέμα των μικρών σπιτιών, κυρίως το Κολοράντο, η Νεβάδα και η Βόρεια Καρολίνα, οι πλέον πολυπληθείς περιοχές αγνοούν σε μεγάλο βαθμό μέχρι τώρα το φαινόμενο αυτό.

Δείτε για παράδειγμα το σπίτι του Σκοτ και της Μελίσα, με τα άψογα φινιρίσματά του, το σχέδιο εσωτερικού χώρου, με το λουτρό, την τζαμαρία, το home cinema. Ωστόσο, «υπάρχουν πολλές προκαταλήψεις. Ο κόσμος έχει δει πολλά. Τα σπιτάκια αυτά είναι κάτι νέο — και αυτό είναι το πρόβλημα», λέει ο Σκοτ.

Τα σπίτια της Liberation Tiny Homes όπως του Σκοτ ή της Μπράντι είναι «κατασκευασμένα όπως ένα κανονικό σπίτι» με τα ίδια υλικά, εξηγεί ο Μάρκους Στολτσφους, η επιχείρηση του οποίου έχει ήδη κατασκευάσει περισσότερα από 65 μοντέλα από την έναρξη της λειτουργίας της το 2015. Ένα μίνι-σπίτι δεν έχει καμιά σχέση με ένα λυόμενο, δηλώνει η Μπράντι Τζόουνς που κατοικούσε επί μήνες σε λυόμενο πριν μετακομίσει σε ένα Tiny House. «Είναι η μέρα με τη νύχτα».

Και αν ορισμένα προγράμματα προβλέπουν τη στέγαση αστέγων σε «Tiny Homes», το κίνημα αφορά σήμερα κυρίως ζευγάρια που μπορούν να δαπανήσουν περισσότερα απ’ ό,τι για την αγορά ενός λυόμενου. Για να παρακάμψουν ένα δύσκαμπτο κανονιστικό τοπίο, πολλοί αγοραστές μίνι-σπιτιών εγκαθίστανται χωρίς να έχουν άδεια της τοπικής υπηρεσίας της πολεοδομίας.

Κοινότητες συγκροτούνται λίγο πολύ παντού, όπως το Tiny Estates, στο Ελίζαμπεθταουν στην Πενσυλβάνια, που επανέκτησε μια παλιά κατασκήνωση και απέσπασε απαραίτητες άδειες για να δεχτεί μίνι-σπίτια πάνω σε τροχούς».

«Είναι σημαντικό να παρίσταστε στο δημοτικό σας συμβούλιο, στις επιτροπές της γειτονιάς σας για να πείτε : ιδού τι είναι ένα μικροσκοπικό σπίτι», προτρέπει ο Σκοτ, του οποίου το μίνι-σπίτι βρίσκεται στο Tiny Estates. «Δεν είναι ένα παράνομο θολό τέχνασμα. Είναι υπέροχα μικρά σπιτάκια, με ένα όμορφο σχέδιο, που οδηγούν στην αύξηση της αξίας των γύρω σπιτιών».