Brain Drain & Gain: Γιατί οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν προσελκύουν όσους έφυγαν στο εξωτερικό
*Του Χρήστου Πάτση, Senior Advisor, Συμβουλευτικό τμήμα, KPMG
Το φαινόμενο του «Brain Drain» έχει απασχολήσει σημαντικά την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, καθώς το κύμα φυγής των Ελλήνων επαγγελματιών προς το εξωτερικό φαίνεται να συνεχίζεται δυναμικά. Οι εταιρείες που εδρεύουν στην Ελλάδα δυσκολεύονται πλέον να συγκρατήσουν τα στελέχη τους εντός της χώρας, καθώς επίσης και να εντοπίσουν καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό για να στελεχώσουν τις θέσεις τους.
Την τάση, τις αιτίες και τις διαστάσεις του φαινομένου, καθώς επίσης και την διάθεση των στελεχών να επιστρέψουν στην Ελλάδα παρουσίασε η έρευνα της KPMG «Brain Drain & Gain». Σύμφωνα με την έρευνα, ανάμεσα στους λόγους που οι Έλληνες επαγγελματίες στρέφονται όλο και περισσότερο στο εξωτερικό είναι η αναζήτηση καλύτερων συνθηκών εργασίας, περισσότερων και αξιοκρατικών ευκαιριών ανέλιξης και η διεκδίκηση υψηλότερων μισθολογικών αποδοχών.
Αναφορικά με το ερώτημα ενδεχόμενης επιστροφής τους στην Ελλάδα, ένα ικανοποιητικό ποσοστό θα αξιολογούσε θετικά την επιστροφή του, κυρίως λόγω συναισθηματικών λόγων, όπως η οικογένεια και οι φίλοι, το κλίμα και ο τρόπος ζωής στην Ελλάδα. Αντίστοιχα, το 36% θα εξέταζε να επιστρέψει στην Ελλάδα με μειωμένες αποδοχές, αλλά κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ωστόσο, είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι δεν σχεδιάζουν τον άμεσο επαναπατρισμό τους, τουλάχιστον μέσα στα επόμενα 10 χρόνια.
Η έρευνα αναδεικνύει, όμως και μια ακόμη πτυχή του φαινομένου και αφορά στις ελληνικές επιχειρήσεις, οι οποίες φαίνεται να μην αποτελούν πόλο έλξης για τους Έλληνες του εξωτερικού. Τα στελέχη που πλέον ζουν και εργάζονται σε χώρες του εξωτερικού απάντησαν ότι θα επέστρεφαν στην Ελλάδα για μια επαγγελματική ευκαιρία κυρίως εντός μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών. Αυτό οφείλεται σε μια σειρά προϋποθέσεων που εξασφαλίζουν οι πολυεθνικές εταιρείες στο προσωπικό τους, όπως η παροχή ευκαιριών ανάπτυξης και εξέλιξης, οι υψηλότερες μισθολογικές αποδοχές, η ύπαρξη δομημένου και οργανωμένου περιβάλλοντος, η δυνατότητας ευέλικτης εργασίας και η συνολική αξιοπιστία που εμπνέουν. Στον αντίποδα συναντάμε τις ελληνικές επιχειρήσεις, οι οποίες βρίσκονται αρκετά πιο πίσω στις προτιμήσεις των επαγγελματιών του εξωτερικού.
Επικρατεί η άποψη ότι δεν διέπονται από αξιοκρατικές διαδικασίες, ενώ η κουλτούρα τους χαρακτηρίζεται ως αναχρονιστική.
Το ερώτημα που εγείρεται είναι πώς μπορεί να αλλάξει η παραπάνω αντίληψη, ώστε οι ελληνικές επιχειρήσεις να γίνουν ανταγωνιστικές και να συμβάλουν στην επιστροφή των απόδημων στελεχών. Ίσως οι ίδιες οι επιχειρήσεις θα πρέπει να αναλάβουν το δικό τους μερίδιο ευθύνης, να πάρουν δραστικά μέτρα και να αλλάξουν τον τρόπο που λειτουργούν. Αν και τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε να γίνονται αξιόλογες προσπάθειες θα πρέπει να γίνουν πιο εντατικές και να αποκτήσουν μεγαλύτερη εξωστρέφεια, να βγουν δυναμικά προς τα έξω, ενδυναμώνοντας το employer branding τους, ώστε να αποτελέσουν πόλο έλξης για το απολεσθέν ανθρώπινο κεφάλαιο της Ελλάδας.
Μέσα από συντονισμένες δράσεις, οργανωμένες προσπάθειες και στρατηγικές συμπράξεις η μεταστροφή του φαινομένου από “Brain Drain” σε “Brain Gain”, ίσως τελικά δεν φαντάζει ανέφικτη…
