Το «μπαζούκας» της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας επέστρεψε

του Geoffrey Smith

Η ποσοτική χαλάρωση- η πολιτική που έβγαλε τον κόσμο από τη Μεγάλη Ύφεση- επέστρεψε, αλλά πλέον είναι μια …σκιά του παλιού εαυτού της.

Την Πέμπτη, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έγινε η πρώτη από τις βασικές κεντρικές τράπεζες στον κόσμο που αντιδρά στην παγκόσμια επιβράδυνση, η οποία έχει προκύψει από την εμπορική σύγκρουση ΗΠΑ- Κίνας, με έναν νέο γύρο ποσοτικής χαλάρωσης. Ο τελευταίος γύρος ποσοτικής χαλάρωσης ξεκίνησε το 2015 και έγινε γνωστός ως η …νομισματική πολιτική-μπαζούκας του προέδρου της ΕΚΤ, Mario Draghi. Το πρόγραμμα έληξε επισήμως πέρυσι τον Δεκέμβριο.

Η ΕΚΤ μείωσε επίσης το βασικό της επιτόκιο καταθέσεων σε ένα νέο ιστορικό χαμηλό -0,5% και ανακοίνωσε μια σειρά μέτρων που στόχο έχουν να αποτρέψουν την κατάρρευση των τραπεζών της Ευρωζώνης, καθώς τα ολοένα και χαμηλότερα επιτόκια φέρνουν ασφυξία στις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες.

Εντωμεταξύ, η ανάπτυξη στην Ευρωζώνη επιβραδύνθηκε στο εξαιρετικά χαμηλό 0,2% το δεύτερο τρίμηνο, και η μεγαλύτερη οικονομία της- η Γερμανία- βρίσκεται στα πρόθυρα της ύφεσης.

Πάντως, η επίδραση του νέου πακέτου μέτρων της ΕΚΤ στις χρηματοπιστωτικές αγορές ήταν ισχνή καθώς το πακέτο θεωρείται «χλιαρό», δεδομένης και της έντονης αντίθεσης προς το πρόγραμμα «εκ των έσω». Υπάρχει χώρος, βεβαίως, για τη νέα πρόεδρο της ΕΚΤ, Christine Lagarde, να αφήσει το δικό της αποτύπωμα ενισχύοντας το πρόγραμμα της τράπεζας όταν διαδεχθεί τον Draghi τον Νοέμβριο.

Η ποσοτική χαλάρωση είναι μια πολιτική βάσει της οποίας μια κεντρική τράπεζα τυπώνει χρήμα για να αγοράσει ομόλογα, αυξάνοντας την προσφορά χρήματος και πιέζοντας προς τα κάτω τα επιτόκια της αγοράς, με την ελπίδα ότι αυτό θα τονώσει τη ζήτηση.

Η ΕΚΤ, με έδρα στη Φραγκφούρτη, είπε ότι θα ξεκινήσει εκ νέου την εφαρμογή του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης τον Νοέμβριο, κι ότι το πρόγραμμα θα είναι ύψους 20 δισεκατομμυρίων ευρώ τον μήνα. Το μέγεθος του, όμως, είναι μόλις το ένα τέταρτο του μεγέθους του προηγούμενου προγράμματος, όταν αυτό έφτασε στην κορύφωσή του το 2016.

Σημειώστε ότι, σε αντίθεση με το προηγούμενο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, η ΕΚΤ δήλωσε ότι το νέο δεν θα έχει προκαθορισμένη λήξη κι ότι θα συνεχιστεί για όσο είναι αναγκαίο – δηλαδή μέχρι ο πληθωρισμός να επανέλθει στον μεσοπρόθεσμο στόχο του λίγο κάτω από το 2%.

Αυτό μπορεί να απαιτήσει κάποιο χρόνο. Η ΕΚΤ εξέδωσε μια νέα, αναθεωρημένη προς τα κάτω πρόβλεψη για τον πληθωρισμό μέσα στα επόμενα δυόμισι χρόνια, ο οποίος αναμένεται να αυξηθεί μόλις στο 1,5% μέχρι το 2021.

Το πακέτο της ΕΚΤ θα αποτελέσει αναμφίβολα θέμα συζήτησης και για τη Fed. Ο Petr Krpata, επικεφαλής στρατηγικής ξένου συναλλάγματος στην ING, επισημαίνει ότι η πρωτοβουλία της τράπεζας θα δημιουργήσει μια «δομικά συμπιεσμένη» ισοτιμία ευρώ/δολαρίου. Ο ίδιος εκτιμά ότι το δολάριο θα ισχυροποιηθεί έναντι του ευρώ μέχρι το τέλος του έτους, με το ευρώ να καταλήγει κάπου μεταξύ 1.05 και 1.10 δολάρια.

Ο Trump ήδη πρόλαβε να γράψει στο Twitter ότι ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Mario Draghi, και οι συνάδελφοί του «προσπαθούν, και πετυχαίνουν, να προκαλέσουν υποτίμηση του ευρώ έναντι του ΠΟΛΥ ισχυρού δολαρίου, πλήττοντας τις εξαγωγές των ΗΠΑ».