Γιατί η παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου δεν θα ομαλοποιηθεί σύντομα
Μπορεί η εισβολή των χωρών του Κόλπου με πρωταγωνίστρια την Σαουδική Αραβία στην Υεμένη, να έχει χαρακτηριστεί από τον ΟΗΕ ως η μεγαλύτερη ανθρωπογενής ανθρωπιστική καταστροφή στην ιστορία, με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς από επιδημία χολέρας και έλλειψη τροφίμων, αλλά αυτό που χρειάστηκε προκειμένου να κυριαρχήσει η φτωχότερη χώρα της αραβικής χερσονήσου στα διεθνή ΜΜΕ ήταν μια αριστοτεχνική επίθεση σε έναν από τους πιο βασικούς πυλώνες του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος.
Σε αυτή, οι αντάρτες Χούθι, το ένοπλο τμήμα της οργάνωσης Ανσαραλά, των Ζαϊδιτών σιϊτών με βάση την βόρεια Υεμένη, χρησιμοποιώντας πιθανότατα drones αλλά και πυραύλους, «χτύπησαν» το Σάββατο δύο γιγαντιαίες εγκαταστάσεις του σαουδαραβικού κρατικού πετρελαϊκού κολοσσού Aramco στις επαρχίες Αμπκάικ και Χουράις.
Παρά τα αρχικά δημοσιεύματα που ήθελαν τις επιθέσεις να δημιουργούν φωτιές που «καταπολεμήθηκαν», σταδιακά η εικόνα αποκάλυψε ένα χειρουργικό χτύπημα στις πιο νευραλγικές εγκαταστάσεις των διυλιστηρίων, βαθιά στην σαουδαραβική επικράτεια και μακριά από τα σύνορα με την Υεμένη.
Συγκεκριμένα, η επίθεση των Χούθι στο εργοστάσιο επεξεργασίας πετρελαίου και φυσικού αερίου στο Abqaiq έπληξε τη μονάδα σταθεροποίησης. Η διαδικασία σταθεροποίησης είναι μια μορφή μερικής απόσταξης, η οποία «γλυκαίνει» το ακατέργαστο αργό πετρέλαιο (αφαιρεί το υδρόθειο) και μειώνει τα αέρια, καθιστώντας το έτσι ασφαλές για μεταφορά με δεξαμενόπλοια. Οι σταθεροποιητές μεγιστοποιούν την παραγωγή πολύτιμων υγρών υδρογονανθράκων, ενώ παράλληλα τους καθιστούν ασφαλείς για αποθήκευση και μεταφορά.
Το Abqaiq βρίσκεται στην καρδιά της πετρελαϊκής υποδομής της Σαουδικής Αραβίας. Επεξεργάζεται περισσότερο από το ήμισυ της παραγωγής πετρελαίου της χώρας. Ως αποτέλεσμα, αυτή μειώθηκε στο μισό, που αντιστοιχεί περίπου στο 5% της παγκόσμιας παραγωγής, με την τιμή του βαρελιού brent να αγγίζει τα 71$, η μεγαλύτερη από τον πρώτο πόλεμο του Κόλπου το 1991. Ακόμη, τα συμβόλαια για το αμερικανικό αργό ενισχύθηκαν έως 15,5% στα 63,34 δολάρια, που είναι η μεγαλύτερη ενδοσυνεδριακή ποσοστιαία αύξηση από τις 22 Ιουνίου του 1998, προσθέτοντας έναν ακόμη παράγοντα ανησυχίας στο ασταθές διεθνές οικονομικό στερέωμα.
Πολλοί είναι αυτοί που προβλέπουν πως η αύξηση δεν θα αργήσει να φανεί στην τσέπη του καταναλωτή, αν και ο Ντόναλντ Τραμπ και ο ΟΠΕΚ δήλωσαν πως το παραγωγικό κενό θα καλυφθεί.
Παρά τις αρχικές διαβεβαιώσεις πως τυχόν προβλήματα θα αντιμετωπιστούν άμεσα, πηγές που ενημερώθηκαν για τη λειτουργία της κρατικής πετρελαϊκής εταιρίας Saudi Aramco δήλωσαν στο Reuters ότι ίσως χρειαστούν μήνες για να εξομαλυνθεί η παραγωγή πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας.
Το ερώτημα είναι, αν τέτοιου είδους επιθέσεις μπορούν να επαναληφθούν και να κλιμακωθούν, οδηγώντας την παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου σε ακόμη μεγαλύτερη αβεβαιότητα. Αναλύοντας την επίθεση, τις πρακτικές των Χούθι και το γεωπολιτικό σκηνικό, καθίσταται σαφές ότι η απάντηση δε μπορεί παρά να είναι καταφατική.
Η διπλή επίθεση φανερώνει ιδιαίτερα υψηλή επιχειρησιακή ικανότητα των δυνάμεων των Χούθι.
Οι εικόνες που έδωσε στην δημοσιότητα η αμερικανική κυβέρνηση δείχνουν περίπου 17 σημεία κρούσης. Τα αυτοκίνητα που είναι ορατά στην δεύτερη, πιο λεπτομερή εικόνα αποκαλύπτουν το γιγαντιαίο μέγεθος των εγκαταστάσεων. Οι στόχοι επιλέχθηκαν προσεκτικά. Τουλάχιστον 11 από αυτούς ήταν δεξαμενές σε σχήμα αυγού με διάμετρο περίπου 30 μέτρων, πιθανότατα σταθεροποιητές. Όλες έχουν πλέον συμμετρικές τρύπες στα τοιχώματά τους.
Παρά το γεγονός πως οι Χούθι ήταν εσκεμμένα αόριστοι κατά την ανάληψη ευθύνης, μιλώντας για αεροσκάφη, τα διεθνή ΜΜΕ ανέφεραν πως πιθανότατα η επίθεση πραγματοποιήθηκε με χρήση drone. Κάτι που, λόγω τις τεράστιας απόστασης, φαντάζει δύσκολο, με πιο πιθανό σενάριο να χρησιμοποιήθηκε μια μίξη drone και πυραύλων cruise Quds-1 με υψηλό επίπεδο κυβερνησιμότητας.
Ανεξάρτητα του αν οι Χούθι είχαν βοήθεια από τα «μέσα» στην Σαουδική Αραβία, όπως ισχυρίζονται, και το πιθανό ρόλο του Ιράν, οι σϊίτες της βόρειας Υεμένης ανακοίνωσαν πως θα συνεχίσουν να στοχοποιούν τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του βόρειου γείτονά τους. Και μπορούν να το κάνουν. Η Υεμένη έχει μια μικρή αλλά σταθερή παραγωγή ηλεκτρονικών, βιομηχανικών μετάλλων αλλά και know-how στην αεροναυπηγική. Μάλιστα, το τάγμα πυραυλικής των Χούθι το καλοκαίρι είχε προβεί σε εντυπωσιακή παρουσίαση νέων drone και πυραύλων. Και μάλιστα τα χρησιμοποίησε σε επιθέσεις σε άλλες πετρελαϊκές εγκαταστάσεις και αεροδρόμια, το προηγούμενο διάστημα, μειώνοντας τις υπερπτήσεις σαουδαραβικών μαχητικών σχεδόν ολοκληρωτικά.
Η Σαουδική Αραβία, παρά τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια στρατιωτικών δαπανών, δεν μπορεί να προστατευτεί από τέτοιου είδους επιθέσεις, καθώς τα συστήματα Patriot δεν δείχνουν να μπορούν να εντοπίσουν και να καταρρίψουν «σμήνη» μικρών, γρήγορων και φθηνών αεροσκαφών που πετούν χαμηλά.
Όσο για την ευρύτερη εικόνα, όσο η Σαουδική Αραβία δεν αποσύρεται από την Υεμένη και δεν κηρύττει ανακωχή στον πόλεμο εναντίον του νότιου γείτονα της, και όσο οι Ηνωμένες Πολιτείες επιμένουν στο πετρελαϊκό εμπάργκο και την εκστρατεία «αυξημένης πίεσης» εναντίον του Ιράν, οι στρατηγικοί στόχοι της Τεχεράνης και των Χούθι συμπίπτουν. Και οδηγούν στο σαμποτάζ της πετρελαϊκής παραγωγής της Σαουδικής Αραβίας και των συμμάχων της, προκειμένου να ασκηθεί πίεση στην χώρα του Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν αλλά και στον βορειοαμερικανό σύμμαχό της στον Λευκό Οίκο.
