Ραγδαίες εξελίξεις στα Σκόπια μετά το «όχι» της ΕΕ: Πιθανή παραίτηση Ζάεφ
Σημαντική κρίση ξέσπασε στην Βόρεια Μεκεδονία μετά το όχι της Ε.Ε. στην έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με Αλβανία και Σκόπια. Οι πληροφορίες θέλουν τον πρωθυπουργό Ζάεφ να εξετάζει την παραίτηση και τον πρωθυπουργό της Βουλγαρίας να κάνει έκκληση να μην το πράξει και να συνεχίσει τις προσπάθειες.
Ήδη ο πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας Πενταρόφσκι έκανε διάγγελμα στον λαό της Βόρειας Μακεδονίας, ενώ υπάρχουν πληροφορίες ότι θα γίνει ευρεία σύσκεψη, με τη συμμετοχή των πολιτικών αρχηγών μέσα στο Σαββατοκύριακο.
Το πιο πιθανό, όπως μεταδίδουν τα ΜΜΕ της χώρας, ακόμα και τα εντόνως φιλοκυβερνητικά, είναι ο Ζάεφ να ανακοινώσει την παραίτησή του κατά το διάγγελμά του. Μάλιστα, το ιταλικό ANSA το οποίο επικαλείται διπλωματικές πηγές της ΕΕ, αναφέρει ότι ο Ζόραν Ζάεφ έχει ήδη παραιτηθεί. Στο μεταξύ, ελληνικές διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι ο πρωθυπουργός των Σκοπίων δεν έχει παραιτηθεί.
Ο Βούλγαρος πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ, σύμφωνα με τα διεθνή Μέσα κάλεσε τον Ζόραν Ζάεφ να μην παραιτηθεί μιας και έχει ακόμα να δώσει πολλά ενώ ο Ιταλός πρωθυπουργός έκανε λόγο για ένα ιστορικό λάθος.
Την ίδια ώρα ο Υπουργός Εξωτερικών Νικολα Ντιμιτρόφ έγραψε στο twitter: «Αν δεν ισχύουν οι δεσμεύσεις της Ευρώπης, που έχουν δοθεί ήδη από το 2003, οι πολίτες της χώρας μας θα πρέπει να το ξέρουν».
Μεγάλη απογοήτευση από τους επικεφαλής των θεσμικών οργάνων της ΕΕ
Για «λάθος» και μάλιστα «ιστορικό», έκαναν λόγο ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ αναφερόμενοι στη μη απόφαση για έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με Βόρεια Μακεδονία και Αλβανία. Στην τελευταία τους συνέντευξη Τύπου έπειτα από ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής, οι Τουσκ και Γιούνκερ εξέφρασαν την απογοήτευσή τους για την αδυναμία των κρατών-μελών της ΕΕ να κρατήσουν τις υποσχέσεις τους.
«Η μεγάλη πλειοψηφία των κρατών-μελών ήταν υπέρ, αλλά δυστυχώς χρειαζόμασταν ομοφωνία», επισήμανε ο Ντ. Τουσκ, προσθέτοντας ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανέλθει στο ζήτημα της διεύρυνσης πριν από τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων στο Ζάγκρεμπ, τον Μάιο του 2020. Αυτή ήταν και η μόνη φράση στην οποία συμφώνησαν όλα τα κράτη-μέλη και επομένως μπήκε στα τελικά συμπεράσματα της συνόδου.
«Προσωπικά το θεωρώ λάθος», συνέχισε ο Ντ. Τουσκ, ενώ υπογράμμισε ότι οι δύο χώρες, η Βόρεια Μακεδονία και η Αλβανία, δεν πρέπει να κατηγορηθούν γι’ αυτή τη εξέλιξη. «Εσείς είστε έτοιμοι», είπε και κάλεσε τα Σκόπια και τα Τίρανα να μην τα «παρατήσουν». Αναφερόμενος στην πρόοδο που έχουν σημειώσει οι δύο χώρες, τόνισε ότι η έκθεση της Επιτροπής ήταν «σαφής» ότι έκαναν «ό,τι τους ζητήθηκε» και χαρακτήρισε τη Συμφωνία των Πρεσπών «αληθινά σπουδαίο επίτευγμα».
«Πρόκειται για ένα ιστορικό λάθος», δήλωσε από την πλευρά του ο Ζ.Κ. Γιούνκερ, ο οποίος ήταν εμφανώς συγκινημένος αφού πρόκειται για την τελευταία σύνοδο κορυφής στην οποία συμμετέχει. Συνολικά, όπως είπε, συμμετείχε σε 148 συνόδους κορυφής και δήλωσε ότι είναι «υπερήφανος που είναι Ευρωπαίος». Ο ίδιος δεν παρέλειψε να ασκήσει σκληρή κριτική στις κυβερνήσεις που έφεραν αντιρρήσεις: «Εάν η ΕΕ θέλει να τη σέβονται, πρέπει να κρατάει τις υποσχέσεις της».
Ο Ζ.Κ. Γιούνκερ εξέφρασε δυσαρέσκεια και για το γεγονός ότι τα κράτη-μέλη της ΕΕ δεν μπόρεσαν να προχωρήσουν σήμερα τις συζητήσεις για προσεχές πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο. “Ήταν μια συζήτηση στην οποία εκφράστηκαν οι διαφορετικές απόψεις που ήταν ήδη γνωστές. Δεν συμφωνήθηκαν κατευθυντήριες γραμμές, δεν έγινε τίποτα”, είπε, σημειώνοντας πως δεν θεωρεί πλέον πιθανό να βρεθεί συμφωνία πριν από το τέλος του χρόνου, κάτι που όπως είπε θα έχει επιπτώσεις στα ευρωπαϊκά προγράμματα.
Τέλος, ερωτηθείς για το ζήτημα της Τουρκίας, ο Ντ. Τουσκ σημείωσε ότι δε θέλει να προσθέσει περαιτέρω «ένταση» στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, πρόσθεσε ωστόσο ότι η χθεσινή απόφαση δεν αφορούσε εκεχειρία, αλλά «απαίτηση συνθηκολόγησης».
Ο Ιταλός πρωθυπουργός δήλωσε πάντως πως η Ρώμη θα προτείνει την επανέναρξη των συνομιλιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τη διεύρυνση της Ένωσης ώστε να περιλάβει την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία τον Νοέμβριο. Ο Τζουζέπε Κόντε δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες πως η απόφαση των ηγετών της ΕΕ να μπλοκάρουν την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με αυτές τις δύο χώρες νωρίτερα σήμερα στη σύνοδο κορυφής ήταν ένα «ιστορικό λάθος».
Το διάγγελμα το προέδρου των Σκοπίων
Οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου δυστυχώς δεν συμβαδίζουν με τις δικαιολογημένες μας προσδοκίες και σίγουρα δεν συμβαδίζουν με τις προηγούμενες ανακοινώσεις της Ένωσης, δήλωσε ο πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας Στέβο Πενταρόβσκι.
«Είναι κατανοητό ότι σε αυτό το σημείο υπάρχει μια απογοήτευση από πολλούς αλλά από την άλλη πλευρά, πρέπει να αντιμετωπίσουμε με ψυχραιμία την πραγματικότητα. Καμία πολιτική απόφαση δεν είναι αιώνια, καμία εξέλιξη δεν είναι τελική», επισήμανε. Ο Πενταρόβσκι, μεταξύ άλλων, υπογράμμισε ότι «η ιδέα μιας ενωμένης Ευρώπης είναι το δικαίωμα όλων των Ευρωπαίων και κανείς δεν μπορεί να την απομακρύνει από αυτές. Είμαστε μια ευρωπαϊκή χώρα και έχουμε το δικαίωμα να είμαστε μέρος ενός κοινού ευρωπαϊκού σπιτιού».
Ο πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας ανέφερε πως η χώρα του έχει πολλούς και ειλικρινείς φίλους. «Σε αυτές τις στιγμές, όταν κάποιοι από εμάς αμφισβητούνται, θέλω να δηλώσω δημοσίως ότι δεν έχουμε εχθρούς στην Ευρώπη, υπάρχουν μόνο κράτη που έχουν τα δικά τους εθνικά συμφέροντα τα οποία προστατεύουν και δεν υπάρχει τίποτα αμφισβητήσιμο. Βλέπουμε ότι η μεγάλη πλειοψηφία των κρατών έχει αγωνιστεί και αγωνίζεται για τα συμφέροντά μας, καθώς αγωνίστηκαν για τα δικά τους εθνικά συμφέροντα».
«Είναι πλέον σημαντικό να επαναβεβαιώσουμε τις θέσεις μας σχετικά με τις ευρωατλαντικές ενοποιήσεις που δεν έχουν βιώσιμη εναλλακτική λύση. Η ένταξη στο ΝΑΤΟ θα γίνει σύντομα και η ένταξη στην ΕΕ, το γνωρίζουμε εδώ και καιρό, δεν είναι καθήκον μόνο μιας κυβέρνησης, ενός κοινοβουλίου ή ενός προέδρου. Είμαι πεπεισμένος ότι εάν θέλουμε το καλό της χώρας μας, η μόνη σωστή προσέγγιση, δεδομένης της νέας κατάστασης, είναι η ακόμα πιο αποφασιστική μεταμόρφωση της κοινωνίας μας».
Ο Πενταρόβσκι, όπως μεταδίδει το mkd, ανέφερε επίσης ότι ανεξάρτητα από τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της ΕΕ, οι συμφωνίες που έχουν συναφθεί με τους γείτονές μας Βουλγαρία και Ελλάδα πρέπει να συνεχίσουν να εφαρμόζονται, όπως συμφωνήθηκαν, καθώς βασίζονται σε σχέσεις καλής γειτονίας, αλλά και περιφερειακής συνεργασίας και σταθερότητας. Ενημέρωσε, δε, συγκάλεσε τις ηγεσίες των κυριότερων πολιτικών κομμάτων, καλώντας τους να βάλουν στην άκρη τα συμφέροντά τους και να επιβεβαιώσουν το όραμα για το μέλλον της χώρας. Όλοι οι ηγέτες, που προσκλήθηκαν, συμφώνησαν να παραστούν στη συνάντηση της Κυριακής.
«Τώρα δεν είναι η ώρα για απογοήτευση, απάθεια ή υπολογισμούς για να λάβουμε μικρούς πολιτικούς πόντους. Τώρα είναι η ώρα να συνταχθούμε γύρω από αυτό που μετράει περισσότερο για τη Βόρεια Μακεδονία, το μέλλον μας και το μέλλον των γενιών που έρχονται. Είμαι βαθιά πεπεισμένος ότι μόνο εάν συνεργαστούμε θα το πετύχουμε», κατέληξε ο Πενταρόβσκι.
