Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι «επιστρέφει» σε μεγάλη έκθεση στο Λούβρο
Πεντακόσια χρόνια μετά τον θάνατο του Λεονάρντο ντα Βίντσι, το μουσείο του Λούβρο εγκαινιάζει την Πέμπτη τη μεγαλύτερη έκθεση που έχει οργανωθεί ποτέ για το έργο αυτής της ιδιοφυΐας της Αναγέννησης.
Συνολικά 162 έργα ζωγραφικής, σκίτσα, σχέδια με κόκκινη κιμωλία, χειρόγραφα, γλυπτά, αντικείμενα τέχνης συγκεντρώθηκαν έπειτα από ένα τιτάνιο έργο δέκα χρόνων. Μόνο 11 από τους σχεδόν 20 πίνακες που αποδίδονται στον ζωγράφο παρουσιάζονται στην έκθεση. Αλλά ο καθένας τους αναδεικνύεται αριστοτεχνικά και από τα υπόλοιπα έργα που τον περιβάλλουν και συμβάλλουν να κατανοηθεί το έργο του.
«Δεν δημοσίευσε τίποτα, ζωγράφισε ελάχιστα έργα, οι πίνακες του έμειναν ανολοκλήρωτοι… Ωστόσο ο κόσμος είναι καταγοητευμένος. Το έργο του αντανακλά τη ζωή του», αναφέρει ο Βενσέν Ντελιεβέν, συντηρητής στο τμήμα Ζωγραφικής του μουσείου και ένας από τους δύο επιμελητές της έκθεσης.
Περισσότερα από 180.000 εισιτήρια έχουν προπωληθεί. Μετά την έκθεση για τον Τουταγχαμών στη Λα Βιλέτ του Παρισιού (1,42 εκατ. επισκέπτες συνολικά), η έκθεση για τον ντα Βίντσι προαναγγέλλεται ως μια ακόμη εμπορική επιτυχία της χρονιάς για το γαλλικό μουσείο. Η «Τζοκόντα», το διασημότερο έργο του και εμβληματικό του μουσείου του Λούβρου, δεν περιλαμβάνεται στην έκθεση αλλά ο επισκέπτης μπορεί να τη δει στη μόνιμη θέση της, λίγα μέτρα πιο μακριά.
Ο επισκέπτης θα μπορεί επίσης να μελετήσει τη Μόνα Λίζα και να τη δει να του χαμογελά «αληθινά» σε μια μικρή ταινία εικονικής πραγματικότητας που την αποκαθιστά στην πρώτη της λάμψη, χωρίς την πατίνα του χρόνου.
Αυτή η αναδρομική έκθεση έχει οικοδομηθεί βάσει μιας ευρείας και διδακτικής σκηνογραφίας: η έκθεση επιδιώκει ένα ταξίδι στην πληθωρική προσωπικότητα του Ιταλού ζωγράφου, προστατευόμενου από πρίγκιπες, ήδη διάσημου στην εποχή του, που εξυμνήθηκε και επικρίθηκε στις μέρες του. Ενός προσώπου που συνεχίζει να αποτελεί αντικείμενο θρύλων, βιβλίων, εικασιών.
Η έκθεση είναι πλούσια σε ενδιαφέροντα σκίτσα, σχέδια και έγγραφα όπως και σε έργα άλλων καλλιτεχνών της Αναγέννησης, που τοποθετούν την έκθεση σε μια ταραγμένη εποχή, όπου ο ζωγράφος κυκλοφορεί μεταξύ Φλωρεντίας, Μιλάνου, Μάντοβας, Βενετίας, Ρώμης και Γαλλίας.
Υπέρυθρες ρεφλεκτογραφίες στο μέγεθος των πινάκων ζωγραφικής αποκαλύπτουν τα διάφορα στάδια της σύλληψής τους: ο Λεονάρντο ξαναδούλευε τα θέματά του μερικές φορές επί 15 χρόνια και τα άφηνε ατελείωτα. Κάθε έργο ζωγραφικής είναι μια ιστορία, συχνά πλούσια σε έννοιες, σύμβολα, υπαινιγμούς, δισταγμούς. Κάθε κίνηση σημαίνει κάτι. Η έκφραση του χαμόγελου έχει πολλαπλές έννοιες.
Το ίδιο και στο έργο του «Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής»: χάρη στο «sfumato» (τεχνική διαδικασία που θολώνει τα περιγράμματα και τις λεπτομέρειες), ο προφήτης που ανακοινώνει τον ερχομό του Χριστού «βγαίνει από το σκοτάδι και την ίδια στιγμή επιστρέφει στη σκιά», μόλις κηρύσσει το μήνυμά του, υπογραμμίζει ο Βενσέν Ντελιεβέν. Δυνατό νόημα, «εκθαμβωτικό από τεχνικής άποψης».
Πολύ απαιτητικός, ο Λεονάρντο ντα Βίντσι θέτει την επιστήμη στην υπηρεσία της ζωγραφικής, ώστε να δώσει στον άνθρωπο και στη φύση την κατά τον δυνατόν πιο ακριβή και πιο ενδελεχή ματιά. Η έκθεση, επιμένει το Λούβρο, θέλει να δείξει ότι η ζωγραφική είχε πρωτεύουσα σημασία και όχι δευτερεύουσα για τον Λεονάρντο: ιδιοφυής, πολυμαθής αλλά και ουτοπικός, περίεργος για τα πάντα, προσπαθούσε να αποδώσει τι είναι αυτό που αποκαλούμε ζωή, ώστε να την αποτυπώσει κατά το δυνατόν με ακρίβεια στο σχέδιο και στη ζωγραφική.
Η έκθεση θα διαρκέσει από τις 24 Οκτωβρίου 2019 έως τις 24 Φεβρουαρίου 2020.
