Mind the skills gap!
Το 2016 στο Fortune Global Forum που πραγματοποιήθηκε στο Βατικανό, παρουσία του Πάπα Φραγκίσκου, το McKinsey Global Institute παρουσίασε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έρευνα. Η McKinsey υπολόγισε ότι μόνο στις ΗΠΑ, μέχρι το 2030, το 23% της εργασίας θα είναι αυτοματοποιημένη. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι απαιτείται μια τεράστια και μαζική προσπάθεια κατάρτισης του εργατικού δυναμικού, προκειμένου να προετοιμαστεί γι’ αυτή την αλλαγή. Ούτε λίγο ούτε πολύ, η αυτοματοποίηση θα αλλάξει τη φύση της εργασίας για 16 εκατ. αμερικανούς μέχρι το 2030 κι αυτή είναι μια από τεράστιες προκλήσεις της εποχής, που αφορά στην εκπαίδευση του εργατικού δυναμικού στο πλαίσιο της τεχνολογικής επανάστασης, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη.
Δύο χρόνια μετά την εκλογή του Donald Trump στην εξουσία, ο Λευκός Οίκος δεν κάθισε με σταυρωμένα τα χέρια. Σε στενή και διαρκή συνεργασία με κορυφαίους CEOs ανάμεσα στους οποίους η Ginni Rometty της ΙΒΜ, ο Tim Cook της Apple και ο Marc Benioff της Salesforce, η Ivanka Trump ηγείται της προσπάθειας να αντιμετωπιστεί η αναγκαία χρηματοδότηση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης των εργαζομένων, για να αντιμετωπίσουν την τεράστια πρόκληση που δημιουργεί ο επερχόμενος τεχνολογικός μετασχηματισμός. Το ενδιαφέρον είναι ότι παρά τις μεγάλες διαφορές των επιχειρηματιών με τις πολιτικές του Trump (προσφυγικό, κλιματική κρίση, διεθνές εμπόριο), η πρόκληση της προστασίας του εργατικού δυναμικού της χώρας έχει αναδειχθεί ως απόλυτη προτεραιότητα.
Το νεοσύστατο American Workforce Policy Advisory Board με επικεφαλής την κόρη του Προέδρου, Ivanka, ξεκινά στα τέλη Φεβρουαρίου μια καμπάνια με κεντρικό σύνθημα «Ένα πτυχίο πανεπιστημίου δεν αποτελεί διαβατήριο για μια καριέρα με διάρκεια στο επερχόμενο τεχνολογικό τσουνάμι». Κι απ’ ότι φαίνεται, η Ivanka Trump εξελίσσεται σε cheerleader αυτής της πρωτοβουλίας σε όλο τον πλανήτη κι όχι μόνο στην Αμερική, σύμφωνα με τον Marc Benioff. Ο ιδρυτής και επικεφαλής της Salesforce, αν και αντίθετος με τη διοίκηση Trump, συνεργάζεται στενά με το Ad Board, και όπως δηλώνει χαρακτηριστικά, «Oι διοικήσεις αλλάζουν. Οι αξίες μας είναι σταθερές. Μπορούμε όλοι να δουλέψουμε με όλους, με στόχο το κοινό καλό».
Όλα αλλάζουν στη φύση της εργασίας όπως την ξέραμε… Σύμφωνα με έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας για τη «μεταλλασσόμενη φύση της εργασίας» (The changing nature of work) το 2019, οι σημερινοί μαθητές του Δημοτικού θα απασχολούνται σε δουλειές που ακόμη δεν υπάρχουν… Έως το 2025, η αυτοματοποίηση θα έχει εξαλείψει το 50% των εργασιών ρουτίνας και των θέσεων χαμηλής ειδίκευσης.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με εκτιμήσεις της PwC, κίνδυνο αντιμετωπίζει το 35% των θέσεων εργασίας στη βιομηχανία, το 23% στο λιανεμπόριο και το χονδρεμπόριο, το 20% στην υγεία, το 3% στην εκπαίδευση, το 25% στις κατασκευές. Το περιεχόμενο της εργασίας θα αλλάξει. Θα απαιτούνται ειδικές τεχνολογικές δεξιότητες, μαζί με κριτική σκέψη, ικανότητα επίλυσης σύνθετων προβλημάτων, επιμονή, πνεύμα συνεργασίας, προσαρμοστικότητα. Ο χρόνος παραμονής σε μία εταιρεία θα μειωθεί. Οι εργαζόμενοι θα αλλάζουν συχνά αντικείμενο, που σημαίνει ότι θα απαιτείται διά βίου εκπαίδευση και οι εταιρείες θα πρέπει να σχεδιάζουν το μέλλον του εργατικού δυναμικού τους.
Τα καλά νέα όμως, σύμφωνα με την Έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, είναι ότι η τεχνολογία δημιουργεί νέους τομείς της οικονομίας, νέα καθήκοντα, νέες ευκαιρίες, νέες θέσεις εργασίας. Παράγει ευημερία. Από το 1999 έως το 2016 η τεχνολογία έφερε 23 εκατ. νέες θέσεις στην Ε.Ε. Έως το 2025, σύμφωνα με μελέτη του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, 75 εκατ. θέσεις θα καταργηθούν, αλλά 133 εκατ. θα δημιουργηθούν.
Το μήνυμα του Έλληνα ακαδημαϊκού Θεοδόση Τάσιου στο Disrupt Greece το 2018 επιβεβαιώνει αυτή την μελέτη: «Όπως και οι προηγούμενες τεχνολογικές επαναστάσεις – ατμός, ηλεκτρισμός, μηχανή εσωτερικής καύσης – έτσι και η 4η Βιομηχανική Επανάσταση θα έχει θετικό ισοζύγιο, με μια προϋπόθεση. Ότι θα γίνουν κρίσιμες επενδύσεις στην εκπαίδευση για νέες δεξιότητες από την πρώτη βαθμίδα, στην υγεία και στην κοινωνική προστασία του ανθρωπίνου δυναμικού.»
Οι ειδικοί υποστηρίζουν, επιπλέον, ότι οι θέσεις που βασίζονται στις κοινωνικές δεξιότητες και στην αλληλεπίδραση δεν θα αντικατασταθούν από τα ρομπότ.
Εν τούτοις, πολλές χώρες δεν προχωρούν στις αναγκαίες επενδύσεις. Όπως αποφαίνεται η Έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, μόνο μία στις έξι συντάσσει ετήσιες εκθέσεις για την εκπαίδευση, δύο δισ. εργαζόμενοι δεν απολαμβάνουν τα οφέλη της εκπαίδευσης και της κοινωνικής ασφάλισης, και οι συνέπειες της μη ενδυνάμωσης του ανθρώπινου κεφαλαίου θα έχουν ως αποτέλεσμα την πτώση της παραγωγικότητας σχεδόν στο μισό, στο άμεσο μέλλον! Αυτή ακριβώς η διαπίστωση επιβάλλει ως πρώτη προτεραιότητα των επιχειρήσεων, στα πλαίσια του εταιρικού τους μετασχηματισμού, άμεσες πρωτοβουλίες που αφορούν στην εκπαίδευση των εργαζομένων τους.
Στο CEO Initiative που πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο από το Fortune Greece με συνεργάτη την εταιρεία Tsomokos, φάνηκε ξεκάθαρα μέσα από τις τοποθετήσεις κορυφαίων επιχειρηματικών ηγετών, κοινωφελών ιδρυμάτων και επιστημόνων, ότι κάτι βαθύ και θεμελιώδες αλλάζει στην κοινωνία και στις επιχειρήσεις. Η παγκοσμιοποίηση οδήγησε σε τεράστιες ανισότητες και η τεχνολογική επανάσταση δημιουργεί ακόμη μεγαλύτερη ανασφάλεια στους εργαζομένους. Η επιχειρηματική κοινότητα έχει αντιληφθεί ότι η ευημερία των επιχειρήσεών τους μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν η ευρύτερη κοινωνία ευημερεί. Προς όφελος όλων, οι CEOs έχουν ξεκινήσει να υλοποιούν μια σειρά από δεσμεύσεις για δημιουργία αξίας για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, τροποποιώντας τη στρατηγική και το επιχειρηματικό τους μοντέλο, προς έναν νέο εταιρικό σκοπό. Και όλα δείχνουν, ότι έχουν ωριμάσει περισσότερο από ποτέ οι συνθήκες για την σύμπραξη ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, με στόχο ο καπιταλισμός να διοικηθεί και όχι να ηττηθεί, αν θέλουμε να ζήσουμε σε έναν βιώσιμο και δίκαιο κόσμο χωρίς αποκλεισμούς. Η ιδέα της δημιουργίας ενός Advisory Board στα πρότυπα των ΗΠΑ, με κορυφαίους εκπροσώπους από την πολιτεία και την επιχειρηματική κοινότητα, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις της αγοράς εργασίας είναι επιτακτική ανάγκη.
Παίρνοντας τη σκυτάλη από το CEO Initiative, το πιο επιδραστικό Forum του 2019, φέτος τον Απρίλιο, με αφορμή τη λίστα με τις Πιο Ισχυρές Γυναίκες στις Επιχειρήσεις, το Fortune Greece θα φέρει στο ίδιο τραπέζι διευθύνοντες συμβούλους, επιστήμονες, influencers και επιχειρηματίες για να συζητήσουν τους τρόπους με τους οποίους οι ηγέτες των επιχειρήσεων, χρησιμοποιούν τη δύναμη και τις πλατφόρμες τους για καλό σκοπό. Στο επίκεντρο θα βρεθεί η εκπαίδευση, αλλά και το diversion και το inclusion, οι δημογραφικές μεταβολές, οι οικονομικές ανισότητες, ο ψηφιακός μετασχηματισμός, η τεχνητή νοημοσύνη, η υγειονομική περίθαλψη και, βέβαια, η κλιματική κρίση.
Οι στρατηγικές πρωτοβουλίες για την επίλυση όλων αυτών των προκλήσεων είναι υπόθεση όλων και η προσπάθεια να βρεθούν άμεσα λύσεις είναι περισσότερο επιτακτική από ποτέ. Μπορεί, και είναι λογικό, να μη συμφωνούμε όλοι σε όλα. Όμως τώρα είναι η ώρα να γεφυρωθούν οι διαφορές και μέσα από μια γόνιμη ανταλλαγή ιδεών, να γίνουν πράξη όλα όσα πρέπει να αλλάξουν για ένα μέλλον καλύτερο για όλους!
*H Αναστασία Παρετζόγλου είναι Brand Manager του Fortune Greece
