ΕΙU: Πέντε μεγάλοι κίνδυνοι που απειλούν την παγκόσμια οικονομία
Το 2019 ήταν μια δύσκολη χρονιά, καθώς η γεωπολιτική αβεβαιότητα και η επιβράδυνση του κινεζικού «δράκου» πυροδότησαν επιβράδυνση της μεταποιητικής δραστηριότητας παγκοσμίως. Το 2020 προοιωνιζόταν πιο αισιόδοξο, όμως οι γεωπολιτικές εντάσεις(κυρίως μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν) αλλά και η επιδημία του κορωνοϊού, επισκιάζουν τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας, επισημαίνει σε έκθεσή του ο Economist Intelligence Unit. Για το 2020, ο ΕΙU προβλέπει 2,9% αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ, ρυθμούς κοντά σε χαμηλά δεκαετίας. Οι οικονομίες του ανεπτυγμένου κόσμου θα κατεβάσουν ταχύτητα το 2020, ενώ η εμφάνιση του COVID-19 θα υπονομεύσει και την ανάπτυξη στην Ασία. Στον υπόλοιπο αναδυόμενο κόσμο, ο EIU αναμένει ήπια ανάκαμψη. Οι αναπτυξιακές προοπτικές έχουν ως στήριγμα την υπέρ χαλαρή νομισματική πολιτική που ασκούν οι μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο. Παρ’ όλα αυτά, η υπέρ-χαλαρή νομισματική πολιτική εγκυμονεί και κινδύνους, καθώς θα μπορούσε να πυροδοτήσει κρίσεις χρέους στις αναδυόμενες, προειδοποιεί ο EΙU, με πιθανές εστίες τη Βραζιλία, την Τουρκία και την Αργεντινή. Παράλληλα προειδοποιεί για εύθραυστες εκεχειρίες στο παγκόσμιο εμπόριο. «Εν μέσω προκλήσεων, κυβερνήσεις και επιχειρήσεις θα πρέπει να προετοιμάζονται για μεγαλύτερη αστάθεια το 2020» υπογραμμίζει.
Ο ΕΙU ξεχωρίζει πέντε παράγοντες ρίσκου που απειλούν την παγκόσμια ανάπτυξη.
1, Η αντιπαράθεση ΗΠΑ-Ιράν οδηγεί σε απότομη άνοδο των τιμών του πετρελαίου (πιθανότητα 25%)
Η δολοφονία του Κασέμ Σουλεϊμανί, υποστράτηγου της επίλεκτης Δύναμης Κουντς τις Ισλαμικής Επαναστατικής Φρουράς του Ιράν στάθηκε αφορμή για επικίνδυνη κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Ουάσιγκτον και Τεχεράνης. Τόσο η αμερικανική κυβέρνηση όσο και οι σύμμαχοί της στον Αραβικό Κόλπο θέλουν να αποφύγουν μια διένεξη που θα πυροδοτούσε άλμα στις τιμές του πετρελαίου και το Ιράν δεν έχει το στρατό ή χρηματοοικονομικά μέσα να ανοίξει πόλεμο με τις ΗΠΑ. Παρ’ όλα αυτά, το κλίμα έντασης μεταξύ των δύο πλευρών παραμένει. Ο ΕΙU βλέπει 25% πιθανότητες μίας πολεμικής διένεξης μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν, με καταστροφικές συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία. Σε αυτό το σενάριο υπάρχει η μακρινή πιθανότητα να κλείσουν τα στενά του Ορμούζ, από όπου μεταφέρεται περίπου το 20% της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου. Μια παρατεταμένη μείωση της προσφοράς θα μπορούσε να εκτοξεύσει τις τιμές στα 90 δολάρια το βαρέλι, πυροδοτώντας άνοδο στον παγκόσμιο πληθωρισμό και υπονομεύοντας το καταναλωτικό και επιχειρηματικό κλίμα.
2, Εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Ε.Ε. (πιθανότητα 25%)
Η ένταση στις εμπορικές σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ένωσης αναμένεται να ενισχυθεί φέτος, καθώς η πρόσφατη ολοκλήρωση της φάσης ένα στην εμπορική συμφωνία με την Κίνα στρέφει την προσοχή της Ουάσιγκτον στο εμπορικό πλεόνασμα με την Ευρώπη. Εάν ΗΠΑ και Ε.Ε. εμπλακούν σε εμπορικό πόλεμο και η Ουάσιγκτον επιβάλει δασμούς στα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα, ο αντίκτυπος στην ευρωπαϊκή οικονομία θα ήταν μεγάλος, καθώς η αυτοκινητοβιομηχανία αντιπροσωπεύει περίπου το 6% της συνολικής απασχόλησης. Εάν η Ε.Ε. αναγκασθεί σε αντίποινα, τότε εγείρεται το ρίσκο ενός γενικευμένου εμπορικού πολέμου, καθώς οι χώρες θα αναγκασθούν να επιλέξουν στρατόπεδα. Ο αντίκτυπος για την παγκόσμια οικονομία θα ήταν εξίσου σοβαρός.
- Ο κορωνοϊός αφήνει «αποτύπωμα διαρκείας» στην παγκόσμια οικονομία (πιθανότητα 20%)
Ο οικονομικός αντίκτυπος από την επιδημία του κορωνοϊού αναμένεται πιο ισχυρός από ό,τι ο αντίκτυπος από την επιδημία SARS του 2003, λόγω του μεγαλύτερου ρόλου της Κίνας στην παγκόσμια οικονομία. Πολλά εξαρτώνται από τη διάρκεια της επιδημίας. Ο EIU διακρίνει πιθανότητες 20% ο κορωνοϊός να μην έχει τεθεί υπό έλεγχο στην Κίνα έως τα μέσα του 2020 και 5% να παραμείνει ανεξέλεγκτος πέραν του 2020. Στο χειρότερο σενάριο, οι επιπτώσεις στην οικονομία θα ήταν βαθύτερες και πιο έντονες.
- Το βάρος του χρέους οδηγεί σε ύφεση τις αναδυόμενες αγορές (πιθανότητα 20%)
Οι αναδυόμενες παραμένουν ευάλωτες απέναντι σε αιφνίδια και απροσδόκητη επιδείνωση των συνθηκών στις αγορές, όπως απότομη πτώση στις τιμές εμπορευμάτων ή σημαντική υποχώρηση της παγκόσμιας τάσης για ρίσκο, παράγοντες που θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν φυγή κεφαλαίων. Σε ένα τέτοιο σενάριο, εύθραυστες οικονομίες που κατάφεραν πρόσφατα να σταθεροποιήσουν τα νομίσματά τους, όπως η Τουρκία και Αργεντινή, κινδυνεύουν με νέα συναλλαγματική κρίση. Στο ευρύτερο φάσμα των αναδυομένων αγορών ελλοχεύει ο κίνδυνος ύφεσης, συμπαρασύροντας και την παγκόσμια οικονομία.
- Οι διαδηλώσεις στο Χονγκ-Κονγκ προκαλούν έξοδο από το μεγαλύτερο χρηματοοικονομικό κέντρο της Ασίας (πιθανότητα 15%)
Από τον Ιούνιο του 2019, έχουν ξεσπάσει έντονες κοινωνικές αναταραχές στο Χονγκ-Κονγκ. Εάν οι εντάσεις συνεχισθούν, ελλοχεύει ο κίνδυνος η κινεζική κυβέρνηση να προχωρήσει στην ανάπτυξη του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού, με αυξημένες πιθανότητες να υπάρξουν θύματα. Στο εναλλακτικό σενάριο, η κινεζική κυβέρνηση επιτρέπει μεγαλύτερη αυτονομία, αναστέλλοντας το καθεστώς της μίας χώρας-δύο συστήματα. Και τα δύο σενάρια συνεπάγονται σοβαρές οικονομικές συνέπειες, απειλώντας το κύρος του Χονγκ-Κονγκ ως του τρίτου πιο σημαντικού χρηματοοικονομικού κέντρου παγκοσμίως. Κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε αποχώρηση ξένου ταλέντου και ξένων επιχειρήσεων, επιλέγοντας μετεγκατάσταση σε άλλες ασιατικές χώρες.
