Η παρούσα κρίση και η επόμενη μέρα για τον κόσμο, την οικονομία και τις επιχειρήσεις

Γράφει ο Ευστάθιος Λιακόπουλος, Chief Executive Officer Business Support Services

Το 84% των επιχειρήσεων στην Ελλάδα περιμένουν εντός του 2020 μείωση πωλήσεων εξαιτίας μειωμένης ζήτησης (67%) ή λόγω έλλειψης αποθεμάτων (33%). Ένα μεγάλο ποσοστό (64%) περιμένει προβλήματα ρευστότητας, αλλά και χρηματοδότησης.  Μόνον ένα 3% δεν προβλέπει συνέπειες, ενώ το 79% περιμένει δε ως επακόλουθο τη μείωση των κερδών.

Η Κομισιόν προειδοποίησε και μέσω του επικεφαλής οικονομικών υποθέσεων Μάρτεν Φερβέι ότι είναι πολύ πιθανό η ανάπτυξη να πέσει σημαντικά κάτω από το μηδέν φέτος, τόσο στην Ευρωζώνη όσο και στην ΕΕ.  Σε έγγραφο προς δημοσιογράφους η Κομισιόν επισημαίνει ότι η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ που προβλεπόταν στο 1,4% για το 2020 θα μπορούσε να φτάσει στο -1% και να περιμένουμε ουσιαστική μεν, αλλά όχι πλήρη ανάκαμψη το 2021.

Όσον αφορά χώρες με επιχειρήσεις των οποίων ίσως συναλλάσσεστε, εισάγοντας ή εξάγοντας, παρατηρούμε ότι:

– Στην Ευρώπη, η Ισπανία, Η Ιταλία και η Γαλλία έχουν μειώσει την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας από τις αρχές Μαρτίου. Στα μέσα του μήνα η Γαλλία μπήκε σε lockdown. Έκτοτε, η γαλλική κατανάλωση έχει μειωθεί περίπου 10% σε ώρες αιχμής. Η επίδραση στην οικονομική δραστηριότητα της Γαλλίας ήδη είναι σημαντική.  Στη Γερμανία, αν και η ζήτηση άργησε να εμφανίσει πτώση εξαιτίας της αποθεματοποίησης, έχει κι εκεί μειωθεί κατά 5%.

– Στη Μέση Ανατολή, για να στηρίξουν τις τιμές του πετρελαίου και την αγοραστική τους δύναμη, οι μεγαλύτεροι παραγωγοί πετρελαίου ζητούν περισσότερες περικοπές παραγωγής, με πρώτη και καλύτερη τη Σ. Αραβία, που προτείνει ο OPEC+ (που περιλαμβάνει και τη Ρωσία) να μειώσει την παραγωγή κατά 1,5 εκατ. βαρέλια την ημέρα το δεύτερο τρίμηνο του 2020 και να επεκτείνει τη συμφωνία για περικοπή 2,1 εκατ. βαρελιών ημερησίως έως τα τέλη του 2020.

Αλλά η Μόσχα φαίνεται διατεθειμένη να συζητήσει μόνον μία επέκταση της υφιστάμενης συμφωνίας κι όχι περισσότερες περικοπές. Έτσι, οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες, εκτός των πολιτικών και στρατιωτικών προβλημάτων τους, βλέπουν τον πετρελαϊκό πόλεμο τιμών να πιέζει ασφυκτικά τις οικονομίες τους.  Οι Ρώσοι ήδη καταφύγει στο όπλο της υποτίμησης του νομίσματος, το οποίο όμως δεν υφίσταται για όλους (π.χ. η Σ. Αραβία έχει το νόμισμά της προσδεμένο στο δολάριο).  Κι έτσι, παρά την ισοπέδωση των τιμών, πολλές χώρες δεν βρίσκουν αγοραστές για το πετρέλαιό τους – γεγονός που έχει άμεσο αντίκτυπο στην οικονομία τους.

– Οι επιπτώσεις και στα Βαλκάνια έχουν ξεκινήσει, κι ενώ σε μερικές χώρες ο κορωνοϊός δεν είχε εμφανιστεί έως πρόσφατα, έχει ήδη προκαλέσει αρνητικές επιπτώσεις στις οικονομίες τους, με μεγάλα εργοστάσια να σταματούν την παραγωγή και χιλιάδες εργαζομένους να μένουν άνεργοι.

Για τις εταιρίες εκείνες που βασίζονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε κινεζικά εργοστάσια για την παραγωγή των προϊόντων τους, οι μεγάλες αγωνίες είναι μπροστά.  Τέτοιες εταιρίες ήδη έχουν –και θα συνεχίσουν να έχουν μεγαλύτερες– καθυστερήσεις στην παραγωγή.

Πολυεθνικές εταιρίες, αντιμέτωπες με την αβεβαιότητα της επιδημίας και τις διαταραχές στις τροφοδοτικές αλυσίδες, αναγκάζονται να παίρνουν δύσκολες αποφάσεις με ανεπαρκείς πληροφορίες.

Οι βιομηχανίες πλήττονται παντού και όλοι οι κλάδοι θα ακολουθήσουν τον τουρισμό και την αυτοκινητοβιομηχανία.  Το κλείσιμο των εργοστασίων θυμίζει domino effect και φαίνεται ότι οι επόμενοι κλάδοι που θα αντιμετωπίσουν τις ίδιες καταστάσεις είναι αυτοί των κατασκευών, της οικοδομής και οι άρρηκτα συνδεδεμένοι με αυτούς.

Το ζητούμενο λοιπόν, όπως όλοι ανεξαιρέτως αναγνωρίζουν, είναι να καταφέρει ένας οργανισμός να διατηρήσει ένα αποθεματικό ρευστότητας ικανό να τον συντηρήσει βραχυπρόθεσμα, όσο χρονικό διάστημα διατηρούνται τα μέτρα κατά της εξάπλωσης της επιδημίας που, καθώς φαίνεται, αποτελούν εμμέσως -πλην σαφώς- και μέτρα κατά της εξάπλωσης της οικονομίας. 

Ως αντίμετρα, η ΕΚΤ ανακοίνωσε τη χορήγηση μακροπρόθεσμων δανείων στις τράπεζες με επιτόκιο, που μπορεί να φθάσει χαμηλά έως και -0,75%, με την προϋπόθεση να τα χρησιμοποιήσουν για τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν πρόβλημα εξαιτίας των μέτρων κατά της πανδημίας.  Ανακοίνωσε επίσης ότι θα αυξήσει τις αγορές κρατικών ομολόγων κατά €120Β έως το τέλος του 2020, ενώ χαλάρωσε και τους περιορισμούς που επιβάλλει στις τράπεζες όσον αφορά τα κεφάλαια που πρέπει να διατηρούν (bank reserves), ώστε να έχουν μεγαλύτερα περιθώρια για χρηματοδοτήσεις.

Ειδικότερα για τις εγχώριες επιχειρήσεις, η B.S.S. ως γενικές κατευθύνσεις για διατήρηση της ρευστότητάς σας προτείνει τα εξής:

– Αγορές: Περιορίστε τις i) σε εκείνες που αν δεν γίνουν δεν μπορεί να συνεχιστεί η λειτουργία σας και ii/ σε εκείνες που θα «μεταφραστούν» σε σχεδόν άμεσες πωλήσεις τοις μετρητοίς.  Η αποθεματοποίηση σε τέτοιες συγκυρίες είναι πολυτέλεια.

– Δαπάνες: Μειώστε τις στο ελάχιστο, αν δεν μπορείτε να τις μηδενίσετε.

– Πληρωμές: Πληρώστε κατά προτεραιότητα επιταγές (αν δεν μπορείτε να τις αντικαταστήσετε στα πλαίσια των αντίμετρων που πάρθηκαν) και μισθοδοσία. Αν μπορείτε καλύψτε τις επιταγές σε κάθε σενάριο.

– Νέες τιμολογήσεις: Μην κάνετε καμία χωρίς προπληρωμή.

– Όρια δανείων: Εξαντλήστε τα.  Επαναλαμβάνουμε ότι το πρωταρχικό ζητούμενο είναι η ρευστότητα.

–  Δημόσιο: Διεκδικήστε κάθε πρόγραμμα οικονομικής ενίσχυσης ή αναστολής πληρωμών.

– Προσωπικό: Χρησιμοποιήστε προσωπικό ασφαλείας. Δώστε άδειες και αναζητήστε προγράμματα ενίσχυσης και στον τομέα της μισθοδοσίας. Διαμορφώστε όμως μια πολιτική αλληλοβοήθειας με το προσωπικό.

– Προμηθευτές: Ελάτε σε ομαλή συνεννόηση μαζί τους.  Ήταν, είναι και θα είναι οι συνεργάτες σας.

–  Αποθέματα: Δουλέψτε με αυτά μέχρις εξαντλήσεως στο όριο ασφαλείας ή μέχρι την εξομάλυνση της κατάστασης, όποιο συμβεί πρώτο.

– Επενδύσεις: Φρενάρετέ τις έως ότου εξομαλυνθεί η κατάσταση.

– Οικονομική Διοίκηση: Εκπονήστε προϋπολογισμούς και υπολογίστε χρηματοροές σε σενάρια μεγάλων μειώσεων πωλήσεων ή/και εισπράξεων και αναζητήστε ευκαιρίες για πωλήσεις σε καταστήματα που ευνοούνται από τη συγκυρία (π.χ. supermarkets).

– Συμμαχίες και συνέργειες: O πολυτιμότερός σας σύμμαχος σε τέτοιες αντίξοες συνθήκες είναι ένας αντικειμενικός παρατηρητής εκ των έξωθεν, με ολιστική προσέγγιση της επιχείρησής σας από τη μία και του επιχειρηματικού περιβάλλοντός της από την άλλη – ο Φύλακας Σύμβουλός σας.

 Οι Εταιρίες πρέπει να πάρουν δραστικά μέτρα για να την ενίσχυσή τους και επιπλέον πρέπει να φροντίσουν να εκμεταλλευτούν ό,τι διαθέσιμη πηγή ρευστότητας δύναται να είναι προσβάσιμη σε αυτές.  Το μυστικό βέβαια είναι να φροντίσουν για αυτό πριν ξεκινήσουν οι μεγάλες δυσκολίες.  Ο λόγος είναι ότι πολλές επιχειρήσεις ενίοτε μοιράζονται τις ίδιες ιδέες και «στερεύουν» τις όποιες διαθέσιμες πηγές  χρηματοδότησης σε σύντομο χρόνο.