Orfium: Η startup που θέλει να αλλάξει τον κόσμο της μουσικής
Εδώ και πάνω από μια εικοσαετία η μουσική βιομηχανία «μαστίζεται» από την πειρατεία. Ιδιαίτερα την περίοδο 2014-2017, υπήρξε μια έξαρση στους χρήστες που «κατέβαζαν» παράνομα κινηματογραφικές ταινίες, τηλεοπτικές σειρές, μουσική, βιβλία και άλλο διαδικτυακό περιεχόμενο χωρίς άδεια μέσω του Pirate Bay ή άλλων «πειρατικών» διαδικτυακών ιστοτόπων.
Τα τελευταία χρόνια, παρά τη μείωση που έχει παρατηρηθεί στο εν λόγω φαινόμενο λόγω της εμφάνισης του streaming, η πειρατεία συνεχίζει να αποτελεί το μέσο που χρησιμοποιεί το 38% των ανθρώπων παγκοσμίως, σύμφωνα με την έρευνα «Music Consumer Insight Report» του IFPI για το 2018.
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η Orfium, η πλατφόρμα διαχείρισης μουσικής, καλύπτει τις ανάγκες κάθε δικαιωματούχου, εξασφαλίζοντας ότι ο κάθε καλλιτέχνης ή παραγωγός θα αμειφθεί από τη χρήση της μουσικής του. Το 2019 η εταιρεία αύξησε τα συμβόλαιά της κατά 70%, απασχολεί πάνω από 100 άτομα συνολικά, ενώ διατηρεί γραφεία σε Λος Άντζελες, Αθήνα και Βιετνάμ. Η ανάπτυξη προϊόντων και έρευνας γίνεται στην Ελλάδα.
Το Fortune μίλησε με τον Μιχάλη Πετυχάκη, Chief Technology Officer της Orfium, για το πώς ξεκίνησε η εταιρεία, τι καταφέρει μέχρι σήμερα και φυσικά για τη διάκρισή του στη φετινή λίστα 40under40.
– Ποια ήταν η αφορμή για να ξεκινήσει το εγχείρημα της Orfium;
Την αρχική ιδέα την είχε το 2015 ο Κρις Μαχόνεϊ, ο οποίος δούλευε προηγουμένως σε εταιρεία που βοηθούσε καλλιτέχνες κυρίως στο YouTube, οπότε ήξερε εκ των έσω την κατάσταση που επικρατούσε. Σκέφτηκε ότι θα ήθελε με κάποιον τρόπο να κάνει δικαιότερη τη δημιουργία και τη χρήση μουσικής, ώστε οι καλλιτέχνες να πληρώνονται για το έργο τους εξ ολοκλήρου και όχι μόνο για τα τραγούδια με την μεγαλύτερη απήχηση. Πρώτο recruit του εγχειρήματος ήταν ο δικηγόρος Ντρου Ντέλις, ο οποίος συμφώνησε αμέσως με την ιδέα. Οι δύο τους επικοινώνησαν τον Μάρτιο του 2015 με εμένα και τον Δημήτρη Παπασπύρο, που εκπονούσαμε μαζί τη διδακτορική διατριβή μας στο ΕΜΠ, και ξεκινήσαμε. Τόσο απλά.
Φυσικά, από τότε έχουμε κάνει μια μεγάλη στροφή κυρίως σε b2b υπηρεσίες, αλλά μέσα στο 2021 σχεδιάζουμε να επιστρέψουμε στην υποστήριξη των καλλιτεχνών, μόνο που αυτήν τη φορά θα μπορούμε να τους παρέχουμε πιο ώριμες και ολοκληρωμένες λύσεις. Η χρονική στιγμή είναι ιδανική, αφού οι αλλαγές που προωθούν τα όργανα της Ε.Ε. στη νομοθεσία για την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων, αναμένεται να χαράξουν μια ενιαία πολιτική για όλα τα κράτη, διευκολύνοντας έτσι και το δικό μας έργο.
– Η μουσική βιομηχανία σήμερα «μαστίζεται» από την πειρατεία. Πώς επηρεάζει αυτή η νέα κατάσταση τους δημιουργούς;
Η πειρατεία στη μουσική δεν είναι πρόσφατο φαινόμενο. Κυριαρχεί πάνω από 20 χρόνια, από την εποχή που τα albums διαμοιράζονταν μέσω του LimeWire ή του Napster. Ξεκίνησε ως ένα κίνημα αντίστασης στις πολιτικές των πολυεθνικών, χωρίς όμως να έχει υπολογιστεί το πλήγμα που δέχονται οι δημιουργοί. «You wouldn’t steal a car» έλεγε η anti-piracy καμπάνια που κυκλοφορούσε στις αρχές του 2000 και πράγματι, όταν κάποιος κλέψει ένα αμάξι, δεν θα πληγεί η αυτοκινητοβιομηχανία που το κατασκεύασε, αλλά αυτός που το αγόρασε. Όμως, για κάθε παράνομο download υπάρχουν εκατοντάδες μουσικοί που η πειρατεία μειώνει το εισόδημα των ίδιων και των οικογενειών τους.
Η μουσική πρέπει να αντιμετωπίζεται ως επάγγελμα και να πληρώνεται αναλόγως. Όπως, λοιπόν, κανείς μας δεν θα ήθελε να μειωθεί ο μισθός του, έτσι και οι μουσικοί δεν θέλουν οι δημιουργίες τους να διαρρέουν στο διαδίκτυο και να μην αμείβονται για τον μόχθο τους. Επομένως, ένας από τους βασικούς ρόλους της Orfium είναι να περιορίσει τα φαινόμενα πειρατείας και να εξασφαλίσει για τον κάθε δημιουργό το μερίδιο της «πίτας» που του αναλογεί. Παρ’ όλα αυτά παραμένουμε αισιόδοξοι, διότι η μουσική βιομηχανία βρίσκεται σε διαρκή άνοδο τα τελευταία χρόνια (στην εκτός Covid-19 περίοδο).
– Η Orfium ξεκίνησε ως μια πλατφόρμα, μέσω της οποίας νέοι, ανεξάρτητοι καλλιτέχνες θα μπορούσαν να προβάλουν τα μουσικά τους κομμάτια και να τα πουλήσουν στο κοινό τους, αλλά στην πορεία άλλαξε το επιχειρηματικό της μοντέλο. Τι σας δίδαξε αυτό το επιχειρηματικό «pivot»;
Ισχύει ότι ξεκινήσαμε με τελείως διαφορετικό στόχο και μας πήρε δύο χρόνια περίπου μέχρι να αποφασίσουμε ένα τόσο δραστικό pivot. Ομολογουμένως υπήρξαν δυσκολίες μέσα στην ομάδα μετά την αλλαγή, αλλά αυτό ήταν τελικά που μας έδεσε περισσότερο. Είχαμε μάθει να δουλεύουμε μαζί και, τη δύσκολη στιγμή, έπρεπε να εμπιστευτούμε τον Ρομπ Γουέλς, ο οποίος είχε προηγουμένως διατελέσει για τουλάχιστον 10 χρόνια πρόεδρος στο τμήμα Digital Business της δισκογραφικής εταιρείας Universal παγκοσμίως και ο οποίος μας μύησε στον κόσμο της μουσικής βιομηχανίας. Με τη βοήθειά του διαπιστώσαμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ιδιοκτήτες πνευματικών δικαιωμάτων, αλλά και την έλλειψη προηγμένων τεχνολογικά λύσεων σε αυτόν τον τομέα.
Η επιχειρηματική μας αλλαγή μάς δίδαξε πόσο σημαντικό είναι να είμαστε ομάδα στα εύκολα και στα δύσκολα. Μπορεί να είχαμε συνεργάτες που αποχώρησαν, αλλά θεωρώ ότι βγήκαμε πιο δυνατοί, και η εξέλιξη της εταιρείας το επιβεβαιώνει.
– Τι ακριβώς περιλαμβάνουν οι υπηρεσίες της Orfium και σε ποιους απευθύνονται;
Η Orfium ξεκίνησε σαν μία πλατφόρμα τύπου SoundCloud, όπου ο καθένας μπορούσε να ανεβάζει τη μουσική του και να την πουλάει. Σήμερα, συνεργαζόμαστε κυρίως με μεγάλους publishers της μουσικής βιομηχανίας και δισκογραφικές και διαχειριζόμαστε τα πνευματικά δικαιώματά τους, που φυσικά αυτό περιλαμβάνει και την αναζήτηση χρήσεων μουσικής χωρίς άδεια. Πελάτες μας είναι μουσικοί εκδότες, όπως οι Warner Chappell, Sony ATV, EΜΙ, Kobalt, αλλά και δισκογραφικές εταιρείες, όπως οι Warner Music Group, Sony Music Entertainment και Red Bull Records.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η χρήση μουσικής χωρίς άδεια για παράδειγμα στο YouTube δεν είναι παράνομη και αυτό μπορεί να γίνεται δημοκρατικά. Σε αυτό ακριβώς είναι που εστιάζει η Orfium, καθώς για κάθε cover ή compilation βίντεο που χρησιμοποιείται μουσική δημιουργείται ένα «νέο έργο τέχνης». Αυτά τα έργα αλλάζουν τον τρόπο που βλέπουμε την κατανάλωση της μουσικής, την πειρατεία και, φυσικά, τη δημιουργία οπτικοακουστικού υλικού. Και σε αυτά ακριβώς εστιάζουν οι λύσεις της Orfium, ώστε να βγουν κερδισμένες όλες οι πλευρές.
– Το ζήτημα της παραβίασης των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας είναι πολύ μεγάλο σε παγκόσμια κλίμακα. Για την καταπολέμησή της χρησιμοποιείτε ΑΙ και machine learning αλγορίθμους. Πόσο ακριβής είναι η μέθοδος σας και πόσο δύσκολο ήταν να αναπτύξετε αυτές τις τεχνολογικές λύσεις;
Το συγκεκριμένο πρόβλημα είναι παγκόσμιο και το αντιμετωπίζουν όλοι οι καλλιτέχνες ανά τον κόσμο. Υπάρχουν πάρα πολλές παράμετροι που αφορούν τις διαφορετικές γλώσσες και το διαφορετικό νομικό πλαίσιο που διέπει κάθε χώρα και επομένως πρόκειται για ένα αρκετά περίπλοκο πρόβλημα, που η απάντησή του δεν μπορεί να είναι απλή.
Όσον αφορά την Orfium, σε προβλήματα που αντιμετωπίζουμε για τους μεγαλύτερους πελάτες μας, στην Αμερική για παράδειγμα, έχουμε απόδοση πάνω από 80%. Οι λύσεις που χρησιμοποιούμε αναπτύσσονται καθώς ο κόσμος ψάχνει συνέχεια νέους τρόπους να μοιράζεται περιεχόμενο χωρίς να πληρώνει τα δικαιώματα της μουσικής. Δεν υπάρχει μια λύση που να λύνει όλα τα προβλήματα, αλλά θα το περιέγραφα ως μια διαδικασία διαρκούς μάθησης. Ευτυχώς η ομάδα μας αποτελείται από τρομερά αξιόλογους επιστήμονες, οι οποίοι αντιμετωπίζουν αυτό το «κυνήγι θησαυρού» με πάθος και αγάπη για τη δουλειά τους.
– Αν και η εταιρεία μετράει πέντε χρόνια ζωής, σας έχουν εμπιστευτεί πολύ γνωστά ονόματα της παγκόσμιας μουσικής βιομηχανίας και δισκογραφικές εταιρείες, όπως οι Warner Music Group, Sony Music Entertainment και Red Bull Records. Πού το αποδίδετε;
Στις ανεπτυγμένες τεχνικές υποδομές μας, στην αποτελεσματικότητα των εργαλείων μας ως προέκταση της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας των ανθρώπων μας, και στην τάση να γίνονται όλα με τον πλέον διαφανή τρόπο. Οι μεγάλες εταιρείες θέλουν ολοκληρωμένες προτάσεις, πακέτα έτοιμα προς αξιολόγηση και αξιοποίηση και, φυσικά, θετικά αποτελέσματα. Αυτά ακριβώς παρέχει η Orfium και νομίζω οι συνεργασίες μας μιλάνε από μόνες τους.
– Η πανδημία Covid-19 πόσο επηρέασε τη λειτουργία σας και πως η Orfium κατάφερε να ανταποκριθεί στις νέες συνθήκες;
Θεωρώ ότι μας επηρέασε πολύ λίγο. Φυσικά υπήρξε αναδιάταξη αρμοδιοτήτων και μία περίοδος προσαρμογής στα νέα δεδομένα και στην απομακρυσμένη εργασία, όμως τα deadlines μας έμειναν αμετακίνητα, η εταιρεία δεν μπήκε σε αναστολή, και η ποιότητα του παραγόμενου έργου διατηρήθηκε σε σταθερά υψηλά επίπεδα. Θέσαμε σε προτεραιότητα την εύρυθμη συνέχιση των projects και την όσο το δυνατόν ευκολότερη μετάβαση σε τηλεργασία για τους υπαλλήλους μας και καταφέραμε να μην υπάρξει καμία παραγωγική καμπή. Μάλιστα, οι μισθοί, το δώρο Πάσχα και τα bonus της χρονιάς πληρώθηκαν κανονικά
– Εξακολουθείτε να διατηρείτε στην Ελλάδα το μεγαλύτερο μέρος των εργαζομένων σας για έρευνα και ανάπτυξη. Πόσο ανήσυχος είστε για τις επιπτώσεις της πανδημίας στην ελληνική οικονομία; Μπορεί η Ελλάδα εν μέσω μιας νέας κρίσης να γίνει hub για R&D στην ευρύτερη ΝΑ Ευρώπη;
Ο κορωνοϊός ήταν ένα καμπανάκι για τον τρόπο που λειτουργεί η πλειονότητα των ελληνικών επιχειρήσεων. Δυστυχώς, η Ελλάδα είναι αρκετά πίσω σε σχέση με τον ανταγωνισμό σε ό,τι αφορά τις συνθήκες εργασίας, όχι μόνο στον κλάδο μας, αλλά και γενικότερα. Η βίαιη μετάβαση σε ένα πιο σύγχρονο και πιο αυτοματοποιημένο μοντέλο, που θα κληθούν να ακολουθήσουν τώρα πολλές εταιρείες, σε συνδυασμό με το τεράστιο ποσοστό που καταλαμβάνει ο τουρισμός στην οικονομία, ο οποίος όμως σίγουρα για φέτος και μάλλον και για του χρόνου θα κινηθεί σε χαμηλά επίπεδα, σημαίνει ότι υπάρχει πλέον ένα νέο οικονομικό πηγάδι από το οποίο καλούμαστε να βγούμε.
Από την άλλη πλευρά, και με γνώμονα ότι το brain drain των προηγούμενων ετών έχει υποχωρήσει, η κρίση λόγω της πανδημίας μπορεί όντως να γίνει ευκαιρία, καθώς ήδη υπάρχουν αξιόλογες startups με σαφές επιχειρηματικό πλάνο, που μπορούν να συνδράμουν στην οικονομική ανάταση, εισάγοντας παράλληλα καινοτομίες αναγκαίες για τον ελληνικό τεχνολογικό τομέα.
Βέβαια, καθώς για πολλούς η έννοια της start up είναι ακόμα συνυφασμένη με τον ημιεπαγγελματισμό και τον βραχυπρόθεσμο σχεδιασμό, η εμπιστοσύνη σε τέτοιου είδους εταιρείες άργησε να καλλιεργηθεί, και χρειάστηκε να μεσολαβήσει μια πανδημία για να δοκιμαστεί η διαφορετική επιχειρηματική προσέγγιση που αυτές προτείνουν. Η χώρα μας μπορεί να ακολουθήσει αυτή τη διαφορετική προσέγγιση, αρκεί να έχει τη θέληση να το κάνει.
– Ενταχθήκατε πριν από έναν μήνα στο δίκτυο της Endeavor Greece. Τι αποκομίσατε από την όλη διαδικασία και πώς πιστεύετε ότι το δίκτυο επιχειρηματικότητας θα σας βοηθήσει μελλοντικά;
Η αλήθεια είναι πως η εμπειρία ήταν αρκετά rewarding. Υπήρχαν διάφορα στάδια, το κάθε ένα πιο challenging από το προηγούμενο. Σε κάθε όμως στάδιο γνωρίζαμε άτομα που μας έδιναν ειλικρινείς συμβουλές και κατανοούσαν τα θέματα που μας προβληματίζουν στην καθημερινότητα. Το να είναι κανείς μέλος της Endeavor έχει πολλά θετικά και το σημαντικότερο είναι η καθοδήγηση. Μην ξεχνάμε ότι είμαστε όλοι νέοι και φυσικά δεν είχαμε ποτέ εμπειρία να τρέχουμε εταιρεία 200 ατόμων. Μέσα λοιπόν από αυτό το παγκόσμιο δίκτυο βρίσκουμε άλλους ανθρώπους που έχουν παρόμοιες εμπειρίες, είτε από τον χώρο μας, είτε από άλλους. Δεν είναι μόνο ο ευρύτερος χώρος της πληροφορικής που έχει start ups. Θεωρώ ότι η εμπειρία μάς έδειξε ότι δεν είμαστε μόνοι μας.
– Φέτος είστε μέλος της λίστας 40under40. Τι σημαίνει για εσάς αυτή η διάκριση και που την αποδίδετε;
Είναι τόσο τιμή όσο και έκπληξη, καθώς δεν έχω μάθει να κυνηγάω διακρίσεις και για να είμαι τελείως ειλικρινής δεν περίμενα ποτέ να γίνω αποδέκτης κάποιας. Μπορεί η Orfium να δραστηριοποιείται εδώ και 5 χρόνια στην Ελλάδα, με τα τελευταία τρία να γνωρίζει ραγδαία ανάπτυξη, όμως δεν είναι γνωστή στο ευρύ κοινό (αν και αυτό ετοιμαζόμαστε να το αλλάξουμε). Το να βρεθώ στη 40under40, μια λίστα με πολλά «δυνατά» ονόματα και με αρκετούς φίλους επίσης, επισφραγίζει την ποιότητα της δουλειάς που γίνεται στην Orfium και με ανταμείβει εμένα προσωπικά, αν μου επιτρέπεται η έκφραση, για την απόφαση που πήρα, να γίνω μέρος αυτής της ιδέας, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Το ρίσκο που πήραμε πριν από 5 χρόνια έχει αποδώσει, αλλά ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς, μέχρι το Fortune500, ας πούμε!
