Υπόθεση Wirecard: Η σπάνια πτώση ενός γερμανικού blue chip που κάποτε άξιζε δεκάδες δισ. ευρώ

Θα μπορούσε να είναι η μεγαλύτερη πρόσφατη οικονομική απάτη, θυμίζοντας το σκάνδαλο της Enron στις ΗΠΑ: η γερμανική εταιρεία χρηματοοικονομικής τεχνολογίας (fintech) Wirecard παραδέχθηκε ότι ποσό των 1,9 δισ. ευρώ, που είχε εγγραφεί στον ισολογισμό της, «πολύ πιθανόν» να μην υφίστατο. Παράλληλα, η εταιρεία απέσυρε τα οικονομικά της αποτελέσματα για το σύνολο της χρήσης του 2019 και το πρώτο τρίμηνο του 2020.

Για τον λόγο αυτό, οι ελεγκτές του ομίλου αρνήθηκαν να πιστοποιήσουν τον ισολογισμό για το 2019, με την υπόθεση αυτή να οδηγεί ήδη στην παραίτηση του επικεφαλής της εταιρείας και σε «βουτιά» της τιμής της μετοχής της Wirecard στο χρηματιστήριο. Η εταιρεία προσφέρει υπηρεσίες διαχείρισης κινδύνου, πιστωτικών καρτών και διεκπεραίωσης συναλλαγών, κυρίως σε επιχειρήσεις.

Σήμερα, μάλιστα, η εταιρεία ανακοίνωσε σήμερα ότι κατέθεσε αίτηση πτώχευσης αφού αποκάλυψε «τρύπα» ύψους 2,1 δισ. δολαρίων (1,9 δισ. ευρώ) στα λογιστικά της βιβλία και έγινε έτσι η πρώτη γερμανική εταιρεία υψηλής κεφαλαιοποίησης του δείκτη DAX που ακολουθεί μια τέτοια πορεία.

Η Wirecard ανέφερε σε ανακοίνωσή της ότι η νέα της διοίκηση αποφάσισε να καταθέσει αίτηση πτώχευσης σε δικαστήριο του Μονάχου εξαιτίας της «επικείμενης αφερεγγυότητας και των υπερβολικών χρεών» καθώς και ότι εξετάζει εάν θα προχωρήσει σε αντίστοιχη διαδικασία για τις θυγατρικές της.

Μετά την υπόθεση του Dieselgate στη Volkswagen ή την υπεξαίρεση στη Deutsche Bank, η πτώση αυτής της εταιρείας παροχής υπηρεσιών στον τομέα των ηλεκτρονικών πληρωμών- που ανταγωνίζεται εταιρίες όπως η γαλλική Worldline, η ολλανδική Adyen ή η αμερικανική Square- σκιάζει τη φήμη της Γερμανίας σε ό,τι αφορά τη σοβαρότητα και την οικονομική της σταθερότητα.

Τράπεζες στις Φιλιππίνες

Η Wirecard ανακοίνωσε την Πέμπτη 18/6 ότι η εταιρία ελεγκτών EY αρνήθηκε να προσυπογράψει τον ισολογισμό για το 2019 καθώς δεν κατάφερε να επιβεβαιώσει την ύπαρξη μετρητών 1,9 δισ. ευρώ σε λογαριασμούς της, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο ένα τέταρτο του ισολογισμού της εταιρείας. Η EY ενέκρινε τακτικά τα οικονομικά στοιχεία της Wirecard τα τελευταία χρόνια και η άρνησή της να τα προσυπογράψει για τη χρήση του 2019 επιβεβαίωσε τις αστοχίες που εντοπίστηκαν από ανεξάρτητη έρευνα της KPMG τον Απρίλιο, η οποία με τη σειρά της έγινε ύστερα από δημοσιεύματα στην εφημερίδα Financial Times.

Η τελευταία ανακοίνωση της Wirecard έρχεται σε συνέχεια της αποχώρησης του πρώην διευθύνοντος συμβούλου Μάρκους Μπράουν την Παρασκευή 19/6, ο οποίος αντικαταστάθηκε από τον Τζέιμς Φράις, πρώην στέλεχος στο γερμανικό χρηματιστήριο, αρμόδιο για τη συμμόρφωση με τους ρυθμιστικούς κανόνες.

Η εταιρεία βρίσκεται υπό έλεγχο από τότε που πληροφοριοδότης ισχυρίστηκε ότι οφείλει εν μέρει την επιτυχία της σε ένα δίκτυο εικονικών συναλλαγών. Αυτό οδήγησε σε έρευνα για τα εξαφανισμένα κεφάλαια, η οποία κατέληξε σε αδιέξοδο στις Φιλιππίνες. Η κεντρική τράπεζα των Φιλιππίνων ανακοίνωσε ότι τα χρήματα αυτά πότε δεν φάνηκαν να εισέρχονται στη χώρα, αφού η Bank of the Philippine Islands (BPI) και η BDO Unibank ανακοίνωσαν ότι τα έγγραφα που υποτίθεται ότι έδειχναν πως η Wirecard είχε καταθέσει χρήματα σε αυτές είναι ψεύτικα. Και οι δύο τράπεζες ανακοίνωσαν πως η Wirecard δεν ήταν πελάτης τους.

Η Wirecard ανακοίνωσε την Παρασκευή 19/6 ότι ίσως έχει πέσει θύμα μιας «απάτης μεγάλων διαστάσεων». Σήμερα ανακοίνωσε ότι εξετάζει μια σειρά από μέτρα προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχιση της λειτουργίας της, όπως μείωση κόστους, αναδιάρθρωση, πώληση ή αναστολή λειτουργίας μονάδων.

Το προηγούμενο της Enron

Η Wirecard, που εδώ και χρόνια παρουσιάζεται ως «success story» του γερμανικού χρηματοπιστωτικού κλάδου και που σήμερα απασχολεί 6.000 εργαζομένους και έχει 26 υποκαταστήματα σε όλο τον κόσμο, βρίσκεται εγκλωβισμένη σε μια περιδίνηση που θυμίζει την πορεία της αμερικανικής ενεργειακής εταιρίας Enron στις αρχές της δεκαετίας του 2000.

Ο όμιλος από το Τέξας, που «φούσκωνε» τεχνητά τα κέρδη του, κάλυπτε τις ζημίες του και παραποιούσε τα οικονομικά του στοιχεία για να βελτιώσει τη χρηματιστηριακή του αξία, κατέληξε να κηρύξει πτώχευση.

Η Wirecard είναι μια γερμανική startup που δημιουργήθηκε το 1999, έχοντας στην αρχή λειτουργήσει ως μεσολαβητής για ηλεκτρονικές πληρωμές που έγιναν στην βιομηχανία του πορνό και των τυχερών παιχνιδιών.

Τώρα, βρίσκεται ενώπιον μιας χιονοστιβάδας δικαστικών προβλημάτων.

Ο πρώην επικεφαλής της εταιρίας Μάρκους Μπράουν και άλλα μέλη της διοίκησης βρίσκονται ήδη αντιμέτωπα στη Γερμανία με ποινική έρευνα, κατηγορούμενα για χειραγώγηση τιμών.

Η εισαγγελία του Μονάχου, περιοχή στην οποία εδρεύει η Wirecard, ανέφερε στο Γαλλικό Πρακτορείο, ότι οι έρευνες μπορεί να διευρυνθούν υπό το φως των τελευταίων εξελίξεων.

Το ιστορικό της Wirecard

Τα πρώτα χρόνια

1999: H Wirecard ιδρύθηκε σε ένα προάστιο του Μονάχου, με τη στήριξη ενός κεφαλαίου επιχειρηματικών συμμετοχών (venture capital).

2002: Καθώς η εταιρεία παραλίγο οδηγείται στο κλείσιμο, ο Μάρκους Μπράουν, ένας πρώην σύμβουλος στην KPMG αναλαμβάνει τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου και συγχωνεύει τη Wirecard με την ανταγωνίστριά της, Electronic Business Systems.

2005: Η Wirecard εισέρχεται στο Χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης αναλαμβάνοντας τη λίστα των εισηγημένων μετοχών μιας χρεωκοπημένης εταιρείας τηλεφωνικών κέντρων. Έχει 323 υπαλλήλους και στη βάση της, η επιχείρηση διαχειρίζεται πληρωμές για διαδικτυακό τζόγο και πορνογραφία.

2006: Η Wirecard επεκτείνεται στον τραπεζικό τομέα με την αγορά της XCOM. Η Wirecard Bank είναι αδειοδοτημένη από την  Visa και την Mastercard, κάτι που σημαίνει ότι μπορεί να εκδώσει πιστωτικές κάρτες και να διαχειριστεί χρήματα εκ μέρους των εμπόρων. Αυτό το ασυνήθιστο υβρίδιο τραπεζικών και μη τραπεζικών λειτουργιών κάνουν τους λογαριασμούς της πιο δύσκολο να συγκριθούν με αυτούς αντίστοιχων εταιρειών, και βοηθά να πειστούν οι επενδυτές στο να βασιστούν στις προσαρμοσμένες εκδοχές των οικονομικών καταστάσεων της εταιρείας.

Η πρώτη επίθεση

2008: Ο επικεφαλής του συνδέσμου Γερμανών μετόχων δημοσιοποιεί μια επίθεση στη Wirecard όπου υπονοεί παρατυπίες στον ισολογισμό. Ανατίθεται στην ΕΥ να διενεργήσει μια ειδική έρευνα, και την επόμενη χρονιά αντικαθιστά την μικρή εταιρεία του Μονάχου που είχε ενεργήσει προηγουμένως ως ο ελεγκτής της εταιρείας. Οι γερμανικές αρχές τελικά διώκουν δύο άντρες που έχουν σχέση με την επίθεση.

2011-2014: Η Wirecard συγκεντρώνει 500 εκατ. ευρώ από τους μετόχους και ξεκινά τις αγορές. Αγοράζει εταιρείες ασαφών πληρωμών στην Ασία σε μια σειρά από παράξενα δομημένων συμφωνιών, ξεκινώντας από τη Σιγκαπούρη που γίνεται η έδρα της στην περιοχή. Οι επενδυτές προσελκύονται από την ταχεία ανάπτυξη και τις αξιώσεις της Wirecard σχετικά με την τεχνολογία υψηλών προδιαγραφών στις πληρωμές.

Η καλύτερη fintech της Ευρώπης

2017: Ένας «καθαρός» έλεγχος από την ΕΥ και μια σημαντική βελτίωση στην αναφερθείσα παραγωγή μετρητών προκαλούν έναν ανανεωμένο ενθουσιασμό από την πλευρά των επενδυτών για τις μετοχές της Wirecard, οι οποίες υπερδιπλασιάζονται σε τιμή. Η εταιρεία ανακοινώνει μια συμφωνία για την ανάληψη των εργασιών επεξεργασίας πληρωμών της Citi σε 11 χώρες στην Ασία, μια συναλλαγή που είναι σχεδιασμένη να κάνει τη Wirecard ένα γνωστό όνομα στην περιοχή.

2018: Οι μετοχές της Wirecard φτάνουν στην κορυφή των 191 ευρώ, και η εταιρεία έχει αξία πάνω από 24 δισ. ευρώ. Ο όμιλος ισχυρίζεται ότι απασχολεί 5.000 υπαλλήλους, που επεξεργάζονται πληρωμές για περίπου 250.000 εμπόρους, εκδίδουν πιστωτικές και προπληρωμένες κάρτες και προσφέρουν την τεχνολογία για ανέπαφες πληρωμές μέσω smartphone. Πελάτες της περιλαμβάνουν την Aldi, τη Lidl, όπως και περίπου 100 αεροπορικές εταιρείες. Τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς, η Wirecard αντικαθιστά την Commerzbank στον Δείκτη Dax 30. Ως η μεγαλύτερη fintech της Ευρώπης, θεωρείται ως μια σπάνια γερμανική τεχνολογική εταιρεία που είναι σε θέση να ανταγωνιστεί τους γίγαντες της Σίλικον Βάλεϊ.

Από το Δουβλίνο και το Ντουμπάι με την KPMG ως τον νέο «διαιτητή»

Μάρτιος 2020: Ο έλεγχος της KPMG αναμένεται να ολοκληρωθεί, αλλά η δημοσιοποίηση μιας αναφοράς από τη λογιστική εταιρεία και τα ελεγμένα οικονομικά αποτελέσματα της χρονιάς από την ΕΥ αναβάλλονται για το τέλος Απριλίου. Στις 28 Απριλίου δημοσιοποιείται η αναφορά της εταιρείας, όπου αναφέρεται ότι δεν μπορεί να επιβεβαιώσει ότι ρυθμίσεις υπεύθυνες για τη «μερίδα του λέοντος» για τα έσοδα της Wirecard που έχουν παρουσιαστεί από το 2016 μέχρι το 2018 ήταν γνήσια, αναφέροντας αρκετά «εμπόδια» στην εργασία της. Η KPMG αμφισβητεί επίσης 1 δισ. ευρώ υπόλοιπα μετρητών, στη βάση του ότι η μόνη απόδειξη του ποσού ήταν έγγραφα που χορηγήθηκαν από έναν εντολοδόχο από τη Σιγκαπούρη που έκοψε κάθε επαφή με τη Wirecard την περίοδο που ξεκίνησε ο ειδικός έλεγχος.

5 Ιουνίου 2020: Η αστυνομία ερευνά τα γραφεία της Wirecard αφού εισαγγελείς του Μονάχου ξεκίνησαν μια ποινική έρευνα εναντίον του διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας, Μάρκους Μπράουν και τριών ακόμη μελών του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας.

Η έρευνα ακολουθεί μια ποινική καταγγελία που κατατέθηκε λίγες μέρες νωρίτερα από τη BaFin, τον οικονομικό επιτηρητή της Γερμανίας. Η καταγγελία σχετίζεται με την πιθανότητα παραπλανητικών δηλώσεων της Wirecard προς τους επενδυτές πριν τη δημοσίευση της έκθεσης της KPMG.

Η κατάρρευση

16 Ιουνίου: Οι τράπεζες ΒΡΙ και BDO των Φιλιππίνων ενημερώνουν την ΕΥ ότι έγγραφα που υποτίθεται ότι αναφέρουν λεπτομερώς τα 1,9 δισ. ευρώ στα οικονομικά αποτελέσματα είναι «ψευδή».

18 Ιουνίου: Η Wirecard αναμενόταν να δημοσιεύσει τα ελεγμένα οικονομικά αποτελέσματα του 2019, αλλά αντ’ αυτού ανακοινώνει ότι 1,9 δισ. ευρώ «λείπουν». Ο Τζέιμς Φρέις γίνεται μέλος του διοικητικού συμβουλίου ως επικεφαλής του τμήματος συμμόρφωσης.

19 Ιουνίου: Ο Μάρκους Μπράουν παραιτείται. Τη δεύτερη μέρα του στη δουλειά ο κ. Φράις γίνεται ο CEO της εταιρείας. Η Wirecard ανακοινώνει ότι βρίσκεται σε «εποικοδομητικές συνομιλίες» με τράπεζες που έχουν το δικαίωμα να σταματήσουν 2 δισ. ευρώ εξαιτίας της απουσίας των ελεγμένων λογαριασμών.

22 Ιουνίου: Η Wirecard αναγνωρίζει για πρώτη φορά την πιθανή έκταση της λογιστικής απάτης με έκταση πολλών χρόνων, προειδοποιώντας ότι τα 1,9 δισ. ευρώ μετρητά «δεν υπάρχουν».

Οι εξελίξεις στην εταιρεία είναι ραγδαίες, καθώς στις 23 Ιουνίου ο κ. Μπράουν συνελήφθη, ενώ σήμερα, 25 Ιουνίου η Wirecard δήλωσε πτώχευση. Αυτή η εξέλιξη βάζει τίτλους τέλους σε μια εταιρεία που για χρόνια θεωρείτο ένα από τα αστέρια της γερμανικής οικονομίας.