Θα κρίνει η «γενιά Ζ» το πολιτικό μέλλον του Ερντογάν;

Η λεγόμενη «γενιά Ζ» στην Τουρκία, οι νεαροί δηλαδή Τούρκοι που γεννήθηκαν στην πλειονότητά τους μετά την καμπή της νέας χιλιετίας, δεν μεγάλωσε απλώς με το ίντερνετ, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και με ένα κινητό στο χέρι. Πρόκειται για τη γενιά που ουσιαστικά «μεγάλωσε» και με τον τούρκο πρόεδρο Ερντογάν και το κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης.

Μια περίεργη υπόθεση έφερε πρόσφατα τη γενιά Ζ και πάλι στο προσκήνιο στην Τουρκία. Ενώ οι μαθητές προετοιμάζονταν για τις κεντρικές εξετάσεις εισαγωγής στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας (ΥΚS) που θα γίνονταν κανονικά στα τέλη Ιουλίου, οι αρχές αποφάσισαν να τις επισπεύσουν κατά έναν ολόκληρο μήνα και συγκεκριμένα στις 27 και 28 Ιουνίου.

Η απόφαση προκάλεσε την οργή των επίδοξων φοιτητών που εκτιμούν ότι οι αρχές ενήργησαν με αμιγώς οικονομικά κίνητρα. Στόχος της επίσπευσης, όπως υποστηρίζουν, είναι η ενίσχυση των εσωτερικού τουρισμού. Διότι με έναν μήνα διαβάσματος λιγότερο, οι νέοι θα έχουν περισσότερο χρόνο στη διάθεσή τους για διακοπές. Και αυτό παρά τον αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης με κορωνοϊό. Η τουρκική κυβέρνηση διέψευσε βέβαια τη σχετική φημολογία.

Οι νέοι αισθάνονται ανασφαλείς

«Είναι φοβερό να βάζουν τον τουρισμό και την οικονομία πάνω από την υγεία» λέει η 19χρονη Ασλί από την Άγκυρα που έδινε φέτος για δεύτερη χρονιά τις εισαγωγικές εξετάσεις.

«Πλέον δεν ξέρουμε ποιόν μπορούμε να εμπιστευόμαστε», λέει ο Φατίχ, μαθητής από την πρωτεύουσα. Ακόμη και λίγες μέρες πριν από τη νέα ημερομηνία των εξετάσεων δεν ήταν σαφές εάν θα υπάρξει κι άλλη μεταφορά τους. «Είμαστε στην Τουρκία, όλα είναι πιθανά» όπως λέει. Οι νέες και νέοι «εκδικήθηκαν» όμως πρόσφατα τον τούρκο πρόεδρο με τον δικό τους τρόπο. Κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης με νέους που διοργάνωσε το προεδρικό Μέγαρο μια μέρα πριν από την έναρξη των εξετάσεων και η οποία μεταδόθηκε ζωντανά μέσω Youtube, αναρτήθηκαν χιλιάδες μηνύματα εξαγριωμένων νέων που έβαλαν κατά του Ερντογάν υπό το hashtag «OyMoyYok» (δεν θα πάρεις την ψήφο μου) και με πάνω από 360.000 dislikes. Ο ψηφιακός πόλεμος μεταφέρθηκε στη συνέχεια στο twitter.

Ποια είναι η γενιά Ζ;

Μετά το «αντάρτικο» αυτό των νέων η γενιά Ζ έχει μπει πλέον στο στόχαστρο αναλυτών και κοινής γνώμης. Η γενιά αυτή περιλαμβάνει ουσιαστικά τους νέους που γεννήθηκαν μεταξύ 1995 και 2010 και που, σύμφωνα με εκτιμήσεις, αριθμεί περί τα 13 εκατομμύρια νέες και νέους. Σε μελλοντικές εκλογές αναμένεται να παίξουν καθοριστικό ρόλο. Πολλοί από αυτούς αναμένεται να ψηφίσουν προσεχώς για πρώτη φορά. Η διερεύνηση των προθέσεών τους εξελίσσεται σε γρίφο για πολύ δυνατούς λύτες.

Μεγάλη έρευνα του Ινστιτούτου Gezici Aristirma Merkezi έβαλε πρόσφατα στο μικροσκόπιο τη γενιά Ζ σε 12 τουρκικές επαρχίες. Συγκεκριμένα οι νέοι ρωτήθηκαν για τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις, τις αντιλήψεις και τις εκλογικές τους προτιμήσεις.

«Η γενιά αυτή θα είναι οι βασικοί πρωταγωνιστές των επόμενων βουλευτικών εκλογών του 2023» εκτιμά ο επικεφαλής του Ινστιτούτου Μουράτ Γκετσίσι. Οι νέοι αυτοί της γενιάς Ζ αντιστοιχούν στο 12% του συνολικού εκλογικού σώματος και αναμένεται να επιβάλουν τα δικά τους θέματα στον προεκλογικό αγώνα: τη δικαιοσύνη και τα εισοδήματα.

Ο ειδικός περιγράφει τους νέους της γενιάς αυτής ως άτομα «που ενδιαφέρονται περισσότερο για το περιβάλλον και νιώθουν καλύτερα τα προβλήματα του άλλου» από τις προηγούμενες γενιές. Επιπλέον η έρευνα κατέδειξε ότι το 55% τη γενιάς Ζ επηρεάζει την εκλογική συμπεριφορά των γονέων τους. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι και οι γονείς επηρεάζουν τα παιδιά. Κάθε άλλο. «Το 87,5% των ερωτηθέντων νέων απάντησαν ότι οι γονείς δεν μπορούν να επηρεάσουν τις εκλογικές τους προτιμήσεις». Οι παραδοσιακές αξίες δεν φαίνεται να παίζουν μεγάλο ρόλο στους νέους, σύμφωνα με τον ειδικό.

Δυσαρεστημένη η γενιά Ζ

Ένα από τα πολλά επιχειρήματα κατά του Ερντογάν και του κόμματός του είναι και η βαθιά  οικονομική κρίση που περνά η Τουρκία. Στις ηλικίες μεταξύ 15 έως 24 ετών η ανεργία κυμαίνεται στο 25% σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία της χώρας. Γι’ αυτό και πολλοί νεαροί Τούρκοι εγκαταλείπουν την πατρίδα τους αναζητώντας ένα καλύτερο αύριο στην Ευρώπη.

Ο Μπαρίς Ιλγκέν που μόλις τελείωσε τη σχολή Ηλεκτρολόγων-Μηχανολόγων λέει ότι δεν τον εκφράζει κανένα κόμμα στην Τουρκία. Και εμφανίζεται ιδιαίτερα απαισιόδοξος για το μέλλον. «Αγαπώ τη χώρα μου, αλλά νομίζω ότι για λίγα χρόνια πρέπει να φύγω στο εξωτερικό».

Η 17χρονη μαθήτρια Σίμτζε Κοραλτάν προσθέτει: «Στη χώρα αυτή δεν μπορείς να ξέρεις τι θα συμβεί μέσα στα επόμενα δυο χρόνια».

Όπως εκτιμά ο δημοσιογράφος Τσαν Ερτούνα, η γενιά αυτή δεν προσεγγίζεται με τις «παραδοσιακές μεθόδους». Δεδομένου ότι το κύριο μέσο έκφρασης και επικοινωνίας τους είναι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, απαιτείται μια εντελώς καινούρια γλώσσα. «Μιλάμε για νέους που χρησιμοποιούν το Youtube ως μηχανή αναζήτησης και που διαβάζουν ειδήσεις στο Instagram».

Ο πολιτικός επιστήμονας Νεζίχ Ονούρ Κουρού από την πλευρά του επικρίνει τα συγκυβερνώντα AKP και MHP, επειδή όπως λέει απευθύνονται κυρίως στους ηλικιωμένους, συντηρητικούς και τους ανθρώπους της επαρχίας. Όλοι αυτοί απέχουν παρασάγγας από τον τρόπο ζωής των σημερινών νέων, όπως λέει. «Το κύμα διαμαρτυρίας για τις εισαγωγικές εξετάσεις ήταν ένα σημείο καμπής. Ακριβώς όπως και οι επόμενες εκλογές του 2023, τις οποίες θα κρίνει η γενιά Ζ».