Δωρεές και γονικές παροχές: Αφορολόγητα τα ποσά έως 150.000 ευρώ για αγορά πρώτης κατοικίας

Εγκύκλιος του Διοικητή της ΑΑΔΕ, Γιώργου Πιτσιλή, ενεργοποιεί τις διατάξεις του ν. 4714/2020 για τη φορολογία κεφαλαίου, με τον οποίο καταργείται ο φόρος 10% που επιβαλλόταν αυτοτελώς στη γονική παροχή χρηματικών ποσών με την προϋπόθεση ότι τα παιδιά θα χρησιμοποιήσουν τα χρήματα που τους δωρίζουν οι γονείς τους για την αγορά πρώτης κατοικίας.

Το συγκεκριμένο μέτρο απαλλάσσει τους γονείς από ένα σημαντικό φορολογικό κόστος και ταυτόχρονα διευκολύνει τους νέους που προχωρούν στην αγορά πρώτης κατοικίας στη δικαιολόγηση του «πόθεν έσχες», της προέλευσης δηλαδή των χρημάτων που διαθέτουν για την αγορά της κατοικίας.

Έως και την ψήφιση του 4714/2020 η γονική παροχή χρηματικών ποσών φορολογείτο αυτοτελώς με συντελεστή 10% από το πρώτο ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι μια δωρεά 20.000 ευρώ από τον πατέρα στην κόρη του επιβαρυνόταν με φόρο 2.000 ευρώ, τον οποίο συνήθως πλήρωνε ο γονιός.

Με τη νέα ρύθμιση γονικές παροχές χρημάτων έως 150.000 ευρώ που θα διατεθούν για την απόκτηση πρώτης κατοικίας είναι αφορολόγητες, ενώ για ποσά άνω των 150.000 ευρώ και έως 300.000 ο φόρος υπολογίζεται με συντελεστή μόλις 1%. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα η γονική παροχή των 20.000 ευρώ θα είναι αφορολόγητη και ο γονιός, ο οποίος συνήθως επιβαρύνεται με τον φόρο, θα γλιτώσει 2.000 ευρώ.

Σύμφωνα με όσα προκύπτουν από την εγκύκλιο της ΑΑΔΕ:

• Για τον υπολογισμό του φόρου χρηματικών δωρεών και γονικών παροχών, που συνιστώνται από τους γονείς προς τα παιδιά τους για την αγορά πρώτης κατοικίας, εφαρμόζεται η κλίμακα του Κώδικα φορολογίας κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών που προβλέπει αφορολόγητο όριο 150.000 ευρώ. Για χρηματικά ποσά άνω των 150.000 και έως 300.000 ευρώ επιβάλλεται φόρος 1%, για ποσά πάνω από 150.000 και έως 600.000 ευρώ εφαρμόζεται φορολογικός συντελεστής 5%, ενώ για το τμήμα των χρημάτων που υπερβαίνει τις 600.000 ευρώ επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 10%.
• Προαπαιτούμενο για την ευνοϊκή μεταχείριση των δωρεών και γονικών παροχών είναι να προκύπτει ότι η δωρεά ή γονική παροχή γίνεται για την απόκτηση ακινήτου για το οποίο τα παιδιά έτυχαν της απαλλαγής πρώτης κατοικίας. Με τον τρόπο αυτόν, οι χρηματικές δωρεές από τους γονείς προς τα τέκνα, που συνιστώνται για την αγορά πρώτης κατοικίας, είναι αφορολόγητες μέχρι τις 150.000 ευρώ και διευκολύνεται η απόκτηση, αποκλειστικά, πρώτης κατοικίας ενώ ταυτόχρονα δίνεται ώθηση και στην οικοδομική δραστηριότητα.
• Η κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης με συντελεστή 10% αφορά μόνο τις γονικές παροχές για την απόκτηση πρώτης κατοικίας από τα παιδιά και όχι για την απόκτηση άλλων περιουσιακών στοιχείων, π.χ. αγορά αυτοκινήτου.
• Διατηρείται το τεκμήριο απόκτησης του ποσού που δίνεται ως παροχή του γονιού προς το παιδί και θα πρέπει να δικαιολογείται από τα εισοδήματα του γονέα.