Εξαγγελίες Μητσοτάκη: 12 θεραπείες και 12 ενδείξεις μέχρι το… εμβόλιο της οικονομίας

Με το κόστος της πανδημίας να φτάνει τα 35 δισ. ευρώ στο τέλος του 2020, όπως εκτιμούν παράγοντες της αγοράς, η αμυντική στρατηγική της κυβέρνησης – όπως αποτυπώθηκε στις εξαγγελίες του πρωθυπουργού – θεωρείται εν πολλοίς δικαιολογημένη αλλά χρειάζονται αντανακλαστικά και “διορθωτικές κινήσεις” τους προσεχείς μήνες.

Αυτό επισημαίνουν επιχειρηματικοί φορείς που κρίνουν ότι κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση τα μέτρα που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στο Thessaloniki Helexpo Forum αλλά όπως τονίζουν, δεν απαντούν στις άμεσες ανάγκες της αγοράς που πορεύεται με “δεκανίκι” στο κρίσιμο τελευταίο τετράμηνο της χρονιάς.

Όπως εξηγούν στο Fortune, oρισμένα μέτρα, κυρίως φορολογικά, αναμένεται να αποδώσουν το 2021 και πιθανόν αργότερα κι ως εκ τούτου αμφισβητείται το κατά πόσον θα υποστηρίξουν την βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και τις θέσεις εργασίας σε αυτό το κρίσιμο διάστημα, σε συνέχεια της καθίζησης της ζήτησης εξαιτίας του lockdown αλλά και της ύφεσης στον τουρισμό.

Υπάρχει ωστόσο και μερίδα της αγοράς, που συντάσσεται με την άποψη ότι η κυβέρνηση προσπαθεί με ιδία μέσα, να χτίσει μια «γέφυρα» ασφαλούς περάσματος της κοινωνίας και οικονομίας, μέχρι την καθυστερημένη εκταμίευση των ευρωπαϊκών πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Βασίλης Κορκίδης, Πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς (ΕΒΕΠ) και Περιφερειακού Συμβουλίου (ΠΕΣ) Αττικής.

Παρακάτω θα επιχειρήσουμε να αποτυπώσουμε, πέρα από τα βασικά οικονομικά μέτρα που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ορισμένα από αυτά για τα οποία δεν μίλησε αλλά θεωρούνται σημαντικά για την άμυνα της αγοράς στις παρενέργειες της πανδημίας, όπως αυτά διατυπώνονται από τους ίδιους τους επιχειρηματίες.

1. Ένα θέμα που είχε τεθεί από τους επιχειρηματικούς φορείς ήταν η ένταξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών, που δημιουργήθηκαν την περίοδο της πανδημίας, στις 120 δόσεις. Το θέμα αναδεικνύει και ο Γιώργος Καββαθάς, πρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε.) και πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων (Π.Ο.Ε.Σ.Ε.), ο οποίος μιλώντας στο Fortune σχολιάζει ως θετικά τα μέτρα, τα οποία όμως δεν είναι ικανά να βγάλουν πολλές επιχειρήσεις από το αδιέξοδο.
2. Μέτρα στήριξης των υφιστάμενων θέσεων εργασίας είναι κρίσιμης σημασίας, σύμφωνα με τον κ. Καββαθά, που θεωρεί ότι οι εξαγγελίες αφορούν κυρίως νέες θέσεις εργασίας.
3. Στο ίδιο πλαίσιο, αναφέρεται ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση η επιστρεπτέα προκαταβολή και οι ευεργετικές ρυθμίσεις για τις εισφορές αλλά θα μπορούσε να γίνει κάποια παρέμβαση στο τέλος επιτηδεύματος, που αφορά περισσότερους επαγγελματίες.
4. Λόγος δεν έγινε επίσης για μείωση του ΦΠΑ στην Εστίαση στο 6% (από 13%) οριζόντια, όπως είχε ζητηθεί από κλαδικούς φορείς, αν και παρατάθηκε το καθεστώς για ένα εξάμηνο.
5. Επίσης, αναφορικά με τις τράπεζες δεν έγινε πολύς λόγος, με εξαίρεση ίσως την πρωτοβουλία για την αναστολή των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας για ευάλωτες ομάδες. Υπενθυμίζεται ότι η ΕΣΕΕ είχε ζητήσει άρση των αγκυλώσεων και επίσπευση των διαδικασιών χορήγησης δανείων θεωρώντας κρίσιμο παράγοντα την ευελιξία του συστήματος για να δοθεί οικονομική ανάσα στις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις.
6. Επιχειρηματίες μιλούν για έλλειψη μέτρων άμεσης τόνωσης της ρευστότητας. Πηγές της ΕΣΕΕ, η ηγεσία της οποίας αξιολογεί τον αντίκτυπο των παρεμβάσεων προκειμένου να επισημοποιήσει τις θέσεις της, αναφέρουν στο Fortune ότι το εμπόριο προέρχεται από περίοδο αναιμικού τζίρου, με τα επίσημα στοιχεία να δείχνουν μεσοσταθμικά πτώση 50% σε ετήσια βάση. Δεδομένων των προκλήσεων της πανδημίας ο χειμώνας προβλέπεται δύσκολος και πολλές επιχειρήσεις αγωνίζονται για να επιβιώσουν, καθώς τα έσοδα είναι περιορισμένα και παρά τις εξαγγελίες για μετατόπιση υποχρεώσεων τον επόμενο Απρίλιο, οι οφειλές συσσωρεύονται επικίνδυνα. Οπότε, η ΕΣΕΕ, αξιολογεί μέρα με τη μέρα τις εξελίξεις ενώ φέρεται να επενδύει στα αντανακλαστικά της κυβέρνησης προκειμένου να προστρέξει με νέες ενέσεις ρευστότητας και “διορθωτικά μέτρα” όπου χρειαστεί.
7. Εξάλλου, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι το Εμπόριο άντεξε στην κρίση το καλοκαίρι, όπως έδειξε έρευνα της ΕΣΕΕ. Οι αντοχές όμως έχουν ημερομηνία λήξης, κάτι που εξαρτάται από την έκβαση της πανδημίας, όπως διαμηνύουν αρμόδιοι παράγοντες, που θεωρούν ότι η κυβέρνηση πρέπει να έχει σε ετοιμότητα νέα εργαλεία. Εν πολλοίς σε αυτή την άποψη συγκλίνει και το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών (ΕΕΑ), η ηγεσία του οποίου πάντως τονίζει ότι η ύφεση που θα δούμε τους αμέσως επόμενους μήνες δεν αντιμετωπίζεται μόνο με αυτά τα μέτρα.
8. Ο πρόεδρος του ΕΕΑ, Γιάννης Χατζηθεοδοσίου αναφέρεται στην μέριμνα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που σήμερα δίνουν αγώνα επιβίωσης. Σημειώνει ότι ο τρίτος γύρος της επιστρεπτέας προκαταβολής, αν και καλοδεχούμενος δεν αντιμετωπίζει την έλλειψη ρευστότητας στην αγορά.
9. Επανερχόμενος στο θέμα της χρηματοδότησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σημειώνει ότι ικανοποιητική λύση για την κρίσιμη περίοδο που διανύουμε θα ήταν η επιχορήγηση των επιχειρήσεων από την πολιτεία, με ποσό που θα καθοριστεί ανάλογα με το μέγεθος κάθε επιχείρησης. Ήδη κάνει κάτι ανάλογο ο Περιφερειάρχης στη Βόρεια Ελλάδα, όπως σημειώνει, που ενισχύει τις επιχειρήσεις της περιοχής του με 150 εκατ. ευρώ.
10. Η επιβίωση των επιχειρήσεων στις τρέχουσες συνθήκες αναφέρεται από παράγοντες της αγοράς ως μείζονος σημασίας δεδομένης της βαριάς ύφεσης. Έτσι αν και επαναλαμβάνεται από πολλούς φορείς η σημασία της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης για ένα χρόνο τονίζεται μεταξύ άλλων ότι η μείωση του ΕΝΦΙΑ στα επαγγελματικά ακίνητα θα ήταν ένα επίσης σημαντικό μέτρο για το οποίο δεν έγινε λόγος από τον πρωθυπουργό.
11. Επίσης αναφέρεται από επιχειρηματικούς φορείς ότι δεν ανακοινώθηκαν ειδικά και γενναία μέτρα για φορείς που δέχονται μεγάλο πλήγμα λόγω της πανδημίας όπως είναι η εστίαση ή ο τουρισμός. Ένα τέτοιο π.χ. θα ήταν το μειωμένο ωράριο των επιχειρήσεων εστίασης που τους στερεί ζωτικής σημασίας έσοδα.
12. Για τον Βασίλη Κορκίδη, Πρόεδρο ΕΒΕΠ & ΠΕΣ Αττικής, οι προσδοκίες ικανοποιήθηκαν σε μεγάλο βαθμό. Εξάλλου, από τα μέτρα που είχε προτείνει ικανοποιήθηκαν όλα σχεδόν, πλην ίσως της διατήρησης της μειωμένης προκαταβολής των επιχειρήσεων και το 2021, καθώς και της μείωσης του τέλους επιτηδεύματος. Μιλώντσα στο Fortune σημειώνει ότι οι ειδικές συνθήκες που επικρατούν στην αγορά φέτος δημιουργούν την προσδοκία για εξαγγελίες που να απαντούν στη «θεραπεία» της αγοράς ή ακόμα καλύτερα στο “εμβόλιο” που θα εφαρμόσει το 2021 στην ελληνική οικονομία, πριν ακόμα βρεθεί το εμβόλιο του Covid19.

Δυστυχώς, όπως τονίζει ο κ. Κορκίδης, πρέπει να αντέξουμε αυτή την δοκιμασία τουλάχιστον μέχρι τον Απρίλιο του 2021, καθώς με βάση τις εκτιμήσεις μέχρι τότε η πανδημία θα παράγει παρενέργειες. Άρα, όπως εξηγεί, έχουμε μπροστά μας ένα κρίσιμο εξάμηνο και όχι τετράμηνο – άρα ορθώς ο σχεδιασμός της κυβέρνησης είναι αμυντικός και ανάλογα με τις επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομία, οι οποίες εκτιμάται ότι θα φτάσουν τα 35 δισ. ευρώ σε όλο το φάσμα των κλάδων της οικονομίας.

Εξάλλου, οι παρεμβάσεις υποστηρίζονται με ίδια μέσα μέχρι να εκταμιευθεί το 10% των 32 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης.

Τέλος υπενθυμίζουμε τα 12 μέτρα για την οικονομία ύψους περίπου 6,5 δισ. ευρώ που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός από τη Θεσσαλονίκη τα οποία συνοψίζονται ως εξής:

1. Μείωση κατά 3 μονάδες (από 39,7% σε 36,7%) των ασφαλιστικών εισφορών εργοδοτών και μισθωτών του ιδιωτικού τομέα για το 2021.
2. Κατάργηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης για μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, επαγγελματίες και αγρότες, μέτρο που θα ισχύει κατ’ αρχάς για ένα έτος, το 2021.
3. Θεσμοθετείται Πρόγραμμα Επιδότησης 100.000 νέων θέσεων εργασίας, στο πλαίσιο του οποίου το κράτος θα καλύπτει επί 6 μήνες τις εισφορές, εργαζόμενου και εργοδότη ενώ αν προσληφθεί μακροχρόνια άνεργος, η θέση του θα επιδοτείται με επιπλέον 200 ευρώ μηνιαίως.
4. Το πρόγραμμα “Συν-Εργασία” επεκτείνεται έως το τέλος του 2020, καθώς και η δυνατότητα προσωρινής αναστολής συμβάσεων στους κλάδους εστίασης, τουρισμού, μεταφορών, αθλητισμού και πολιτισμού ενώ προστίθενται ξεναγοί και καλλιτέχνες.
5. Ανοίγει ο 3ος κύκλος ευνοϊκής χρηματοδότησης των επιχειρήσεων μέσω της “Επιστρεπτέας Προκαταβολής”, ύψους 1,5 δισ. ευρώ που θα περιλαμβάνει και ατομικές επιχειρήσεις χωρίς ταμειακές μηχανές ενώ δρομολογείται και 4ος κύκλος τον Νοέμβριο, ύψους 600 εκατ. ευρώ.
6. Θεσπίζεται το μέτρο των υπεραποσβέσεων στο 200% για ψηφιακές και πράσινες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου για τρία έτη, 2021-2023.
7. Δίνονται αναδρομικά 1,4 δισ. ευρώ για τις κύριες συντάξεις του 11μήνου 2015-2016 και μέχρι Δεκέμβριο θα πιστωθούν άλλα 460 εκατ. λόγω του νέου τρόπου υπολογισμού των συντάξεων.
8. Κατάργηση του ΕΝΦΙΑ στα 26 μικρότερα νησιά μας από φέτος.
9. Για απασχολούμενους σε κλάδους που επλήγησαν από την πανδημία αναβάλλεται μέχρι και τον Απρίλιο του 2021 η καταβολή κάθε οφειλής – φορολογικής και ασφαλιστικής – που είχε ανασταλεί στην πρώτη φάση της πανδημίας ενώ παραμένουν σε ισχύ όλες οι προηγούμενες διευκολύνσεις, όπως αυτές των ενοικίων.
10. Επέκταση για έξι μήνες του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ σε μεταφορές, καφέ, μη αλκοολούχα ποτά, κινηματογράφους και τουριστικές υπηρεσίες.
11. Σε συνεργασία με το τραπεζικό σύστημα αναστέλλονται οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας μέχρι το τέλος του 2020 και δυνατότητα ένταξης των πιο ευάλωτων στον κώδικα διευθέτησης οφειλών και δεύτερης ευκαιρίας από τον Ιανουάριο του 2021.
12. Παράταση για δύο ακόμη μήνες όλων τα επιδομάτων ανεργίας που μόλις έληξαν και μείωση σε 50 αντί 100 του αριθμού των απαιτούμενων ενσήμων για τη χορήγηση αυτής της ενίσχυσης, με στόχο να ενταχθούν στο μέτρο εποχικοί εργαζόμενοι.