Οι «νεόπτωχοι» της πανδημίας

του Eamon Barrett

Η πανδημία του κορονοϊού θα μπορούσε να ωθήσει 38 εκατομμύρια ανθρώπους στη φτώχεια σε ολόκληρη την Ανατολική Ασία και τον Ειρηνικό, καθώς η οικονομία της συγκεκριμένης περιφέρειας αναπτύσσεται με τον βραδύτερο ρυθμό των τελευταίων 50 ετών, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.

«Ο COVID-19 δεν χτυπά μόνο τους φτωχότερους, αλλά δημιουργεί και ‘νέους φτωχούς’. Η περιοχή βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή σειρά προκλήσεων και οι κυβερνήσεις είναι αντιμέτωπες με ένα μενού δύσκολων επιλογών», δήλωσε η Victoria Kwakwa, αντιπρόεδρος Ανατολικής Ασίας και Ειρηνικού στην Παγκόσμια Τράπεζα.

Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας για την οικονομία της περιοχής, που δημοσιεύθηκε την Τρίτη, η Κίνα μπορεί να αναμένει θετική οικονομική ανάπτυξη φέτος – με το ΑΕΠ να αυξάνεται κατά 2%. Η χώρα κατάφερε να συγκρατήσει σε μεγάλο βαθμό το ξέσπασμα του COVID-19 και έχει επανεκκινήσει τους οικονομικούς της «κινητήρες», ανοίγοντας ξανά εργοστάσια και διοχετεύοντας κρατική χρηματοδότηση σε υποδομές.

Άλλες χώρες σε όλη την Ανατολική Ασία δεν τα έχουν πάει τόσο καλά στην πανδημία, ιδίως εκείνες όπου ο τουρισμός αποτελεί βασική κινητήρια δύναμη ανάπτυξης. Η Παγκόσμια Τράπεζα προβλέπει ότι η περιοχή (εξαιρουμένης της Κίνας) θα υποστεί συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά μέσο όρο 3,5% φέτος, θέτοντας εκατομμύρια ανθρώπους σε καθεστώς φτώχειας.

Πριν από την πανδημία, 33 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλη την περιοχή αναμενόταν να ξεφύγουν από τη φτώχεια φέτος, με τη «φτώχεια» να ορίζεται ως μέσο εισόδημα 5,5 δολαρίων ημερησίως. Ο κορονοϊός έχει εξαλείψει αυτά τα πιθανά κέρδη και απειλεί να βάλει επιπλέον 5 εκατομμύρια ανθρώπους κάτω από το όριο, σηματοδοτώντας την πρώτη φορά εδώ και 20 χρόνια που η φτώχεια στην περιοχή θα έχει αυξηθεί.

Η συνολική φτώχεια στην Κίνα αναμένεται να μειωθεί φέτος, αν και λιγότερο απ’ ό,τι είχε προβλέψει η Παγκόσμια Τράπεζα πριν ξεκινήσει η πανδημία. Το 2015, ο Πρόεδρος της Κίνας Xi Jinping έθεσε τον φιλόδοξο στόχο της εξάλειψης της «ακραίας φτώχειας» στην Κίνα έως το 2020, με την ακραία φτώχεια να ορίζεται ως η επιβίωση με λιγότερα από 1,1 δολάρια την ημέρα.

Υπό την πίεση της πανδημίας, ο Xi έχει μεταθέσει την προθεσμία για την εκστρατεία του χρόνου τον Ιούλιο – την 100^η επέτειο ίδρυσης του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας – αλλά οι επικριτές αμφισβητούν τη συνολική αποτελεσματικότητα της εκστρατείας.

Σε ορισμένες από τις περιοχές της Κίνας, σύμφωνα με δημοσιεύματα, τα μέτρα μείωσης της φτώχειας οδήγησαν σε καταναγκαστική εργασία. Σε άλλες πόλεις, οι τοπικές κυβερνήσεις έχουν μεταφέρει τους φτωχούς κατοίκους σε νέα κτίρια σε περιοχές υψηλότερου εισοδήματος, αλλά έχουν παράσχει ελάχιστα μέτρα για να διασφαλίσουν ότι οι άνθρωποι θα μπορούν να κερδίσουν υψηλότερο εισόδημα.

Οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της πανδημίας θα μπορούσαν να σημαίνουν ότι όσοι πέσουν στην φτώχεια φέτος θα παραμείνουν εκεί για πολύ καιρό. Η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποιεί ότι «οι ασθένειες, η επισιτιστική ανασφάλεια, οι απώλειες θέσεων εργασίας και το κλείσιμο σχολείων θα οδηγήσουν στη διάβρωση του ανθρώπινου κεφαλαίου και σε απώλειες εισοδήματος που θα διαρκέσουν μια ζωή».

Σύμφωνα με τον Aaditya Mattoo, επικεφαλής οικονομολόγο για την Ανατολική Ασία και τον Ειρηνικό στην Παγκόσμια Τράπεζα, οι οικονομίες στην Ανατολική Ασία και τον Ειρηνικό πρέπει να επικεντρωθούν στην «ασφαλή εκπαίδευση για τη διατήρηση του ανθρώπινου κεφαλαίου· τη διεύρυνση των στενών φορολογικών βάσεων για την αποφυγή περικοπών στις δημόσιες επενδύσεις· και τη μεταρρύθμιση των προστατευόμενων τομέων υπηρεσιών ώστε να επωφεληθούν από τις αναδυόμενες ψηφιακές ευκαιρίες».