Ένας άλλος κόσµος µέσα από τα VR γυαλιά της Αλεξίας Κυριακοπούλου
Πώς γίνεται να μεταφερθείς σε µια στιγµή από την Αθήνα του 2020 στο Σάο Πάολο της δεκαετίας του 1940; Αρκούν ένα headset εικονικής πραγµατικότητάς, δύο hand tracking «γάντια» και, φυσικά, η παρουσία της Αλεξίας Κυριακοπούλου, την οποία συνάντησα ένα απόγευµα του Οκτωβρίου στο ΟΑΚΑ.
Η Αλεξία, CEO της ελληνικής εταιρείας Wonder Immersive, έγινε ευρέως γνωστή ως η «Ελληνίδα που κέρδισε βραβείο Εmmy», για τη συµµετοχή της στην παραγωγή και τη σεναριογραφία του φιλµ εικονικής πραγµατικότητας µε τίτλο The Line, σε σκηνοθεσία Ricardo Laganaro. Η ταινία «µιλά» για τον φόβο της αλλαγής, διαδραµατίζεται στη Βραζιλία και παρουσιάζει τον Pedro, µια µινιατούρα που ακολουθεί την ίδια διαδροµή και ρουτίνα συνεχώς. Στο τέλος κάθε ηµέρας αφήνει ένα λουλούδι έξω από το σπίτι της Rosa, η οποία είναι το κορίτσι που αγαπά. Οι δύο ήρωες της ταινίας, αν και είναι το ιδανικό ταίρι, παραµένουν διστακτικοί στο να σπάσουν τα περιοριστικά δεσµά και να ζήσουν τον έρωτά τους. Το φιλµ βραβεύτηκε στην κατηγορία «Outstanding Innovation in Interactive Programming», µια επιτυχία που ήρθε ως επιστέγασµα µιας σειράς άλλων διακρίσεων οι οποίες είχαν προηγηθεί τόσο στο Φεστιβάλ Κινηµατογράφου της Βενετίας το 2019 ως Best VR Experience όσο και σε άλλα φεστιβάλ ανά τον κόσµο.
H VR ταινία The Line κέρδισε βραβείο Εmmy στην κατηγορία «Outstanding Innovation in Interactive Programming»
«Πρέπει να το δεις, έχει διάρκεια 15 λεπτών, και µετά να κάνουµε τη συνέντευξη» µου ζητά η Αλεξία και µου προσφέρει το «κράνος» της, δηλαδή τα γυαλιά εικονικής πραγµατικότητας της Oculus, της εταιρείας που έγινε ξαφνικά viral παγκοσµίως όταν εξαγοράστηκε το 2014 από τη Facebook αντί τριών δισ. δολαρίων. Το φιλµ σε µαγνητίζει. Το σώµα σου γίνεται µέρος της αφήγησης. Για λίγο µεταφέροµαι σε έναν άλλο κόσµο. Κάνω κινήσεις µε τα χέρια µου, δίνοντας ένα χέρι βοηθείας στον Pedro να πλησιάσει το κορίτσι του, αγνοώντας παράλληλα τον κόσµο που τρέχει γύρω µου στο στάδιο, στο φυσικό περιβάλλον. «Είναι ένα φιλµ που σε απορροφά» είναι η απάντησή µου στην ερώτηση της Αλεξίας για το πρώτο συναίσθηµα µετά την προβολή. Αµέσως οι ρόλοι αλλάζουν, καθώς ξεκινάµε τη συζήτηση για τη δική της εµπειρία − αρχικά µε τη συµµετοχή της στο βραβευµένο The Line.
3 δισ. δολάρια κόστισε στο Facebook η εξαγορά της Oculus το 2014
«Η εικονική πραγµατικότητα είναι βιωµατική, δεν µοιάζει µε κλασική ταινία. Χρησιµοποιεί το σώµα σαν αφηγηµατικό εργαλείο. Είναι η πρώτη φορά που συνδέεται το σώµα µε το µυαλό και την ψυχή µας. Όταν, όµως, δουλεύεις τόσες ώρες πάνω σε ένα project, δεν µπορείς πλέον να το κρίνεις αντικειµενικά. Το έχεις αφοµοιώσει, γνωρίζεις όλες τις αλλαγές και τα τεχνικά προβλήµατα που χρειάστηκε να επιλυθούν για να φτάσεις στο τελικό αποτέλεσµα. Στο φεστιβάλ της Βενετίας άρχισα να καταλαβαίνω τη δυναµική του και ότι έχουµε µεγάλη πιθανότητα να κερδίσουµε, καθώς είχαν αρχίσει να κυκλοφορούν οι πρώτες φήµες για τη διάκρισή µας. Στην αρχή δυσκολεύτηκα να το πιστέψω. Η επιτυχία αποδίδεται στη χηµεία που υπάρχει µεταξύ των συνεργατών, στο σωστό timing, στην οµάδα» αναφέρει.
Γυρίζοντας τον χρόνο πίσω, θυµάται πώς έφτασε να συµµετάσχει στο The Line, έχοντας ξεκινήσει το ταξίδι στον κόσµο της εικονικής περιήγησης το 2015. «Η πρώτη ταινία εικονικής πραγµατικότητας που είδα ήταν το Project Syria της Nonny De la Peña, στο Sundance Film Festival, το 2015. Σε µεταφέρει στη µέση ενός πολύ ήσυχου δρόµου και ξαφνικά ακολουθεί µια έκρηξη. Όλο το σκηνικό καταρρέει µπροστά σου. Ήταν ένα ντοκιµαντέρ που έβαζε τον θεατή κυριολεκτικά στη µέση των βίαιων γεγονότων στη Συρία. Αυτό αποτέλεσε την αφορµή για να εξετάσουµε πώς η εικονική πραγµατικότητα µπορεί να επηρεάσει το επίπεδο ενσυναίσθησης των ανθρώπων. Ακολούθησε το Νοrmal Day, η πρώτη VR ταινία που δηµιουργήσαµε µε τους συνεργάτες µου· αφηγείται τη ζωή µιας χορεύτριας. Νιώσαµε πως η εικονική πραγµατικότητα θα ήταν το τέλειο µέσο για να αφηγηθούµε την ιστορία της, κάνοντας τον θεατή να νιώσει σαν να έχει εισχωρήσει στον ψυχοσωµατικό της κόσµο. Με ενδιαφέρει το ψυχολογικό κοµµάτι και το πώς θα αφηγηθούµε µια ιστορία, η οποία µπορεί να έχει αποτύπωµα στις ζωές των άλλων» σχολιάζει η Αλεξία.
Το Normal Day διακρίθηκε σε αρκετά διεθνή κινηµατογραφικά φεστιβάλ και αποτέλεσε τη «γέφυρα» για να γνωρίσει την οµάδα της ARVORE, της εταιρείας πίσω από την παραγωγή του The Line. «Όταν γνώρισα τον σκηνοθέτη Ricardo Laganaro, υπήρχαν από την αρχή κοινοί ορίζοντες. Mου πρότειναν να πάω στη Βραζιλία και να δουλέψω εκεί µαζί τους. Η αλήθεια είναι ότι δεν το σκέφτηκα πολύ, καθώς γνώριζα το όραµά τους, ενώ το project µε συγκίνησε· το συνδύασα µε προσωπικά µου βιώµατα. Μόλις είχα αποφοιτήσει και θυµάµαι ότι κάλεσα τη µαµά µου στο τηλέφωνο για να της ανακοινώνω ότι έπιασα δουλειά. Όταν της είπα ότι θα πάω στη Βραζιλία, πήγε να λιποθυµήσει (γελάει)»…
Η επιστροφή στην Ελλάδα
Πλέον βρίσκεται µόνιµα στην Αθήνα, «τρέχοντας» την εταιρεία WonderImmersive, µια οµάδα δηµιουργών µε πάθος για την αφήγηση και τις καινοτόµες τεχνολογίες. Οι τοµείς που απασχολούν το νέο εγχείρηµα εκτείνονται από Virtual, Augmented και Mixed Reality, µέχρι photogrammetry, 3Dscanning, projectionmapping.
«Είχα περάσει αρκετά χρόνια στο εξωτερικό και είχε φτάσει η ώρα να αποφασίσω για τα επόµενα βήµατα της καριέρας µου. Ένα µεγάλο κοµµάτι µου ήταν και είναι συναισθηµατικά “δεµένο” µε την Ελλάδα, καθώς µεγάλωσα στην Αθήνα και εδώ µένει η οικογένειά µου. Μου έλειπε η χώρα µου και, παρά το γεγονός ότι έµεινα χρόνια στην Αµερική, δεν φανταζόµουν τον εαυτό µου µόνιµα µακριά από την Ελλάδα. Έτσι, µετά τη βράβευση στη Βενετία, επέστρεψα και έκανα κάποιες πρώτες συζητήσεις µε διάφορα µουσεία, διαπιστώνοντας ότι υπάρχουν projects και ενδιαφέρον για την αγορά».
Αυτή την περίοδο επικεντρώνεται στο να εκπαιδεύει το ελληνικό κοινό στη χρήση και τις δυνατότητες της εικονικής πραγµατικότητας, ενώ τονίζει ότι το VR µπορεί να βρει εφαρµογή στον χώρο της εκπαίδευσης και του πολιτισµού, αλλά και σε εταιρικά προγράµµατα ανάπτυξης δεξιοτήτων. «Στόχος µας στη Wonder είναι να επανεφεύρουµε το νόηµα µιας αξέχαστης εµπειρίας και να αναπτύξουµε τρόπους ψυχαγωγίας και εκπαίδευσης που να απευθύνονται στην παγκόσµια αγορά, µε έδρα, όµως, την Ελλάδα. Αυτό είναι το πάθος µου και αναρωτιέµαι, αφού γίνεται στη Βραζιλία, γιατί όχι εδώ; Υπάρχουν πολλά ταλέντα στον τεχνολoγικό τοµέα και σε αυτόν της δηµιουργίας, αλλά λείπει η κατανόηση του µέσου, καθώς δεν υπάρχουν ανάλογα εκπαιδευτικά προγράµµατα. Πρέπει να ανοίξουµε τα µάτια µας, να παρακολουθήσουµε τις εξελίξεις και όσα αλλάζουν γύρω µας, και να προσαρµοστούµε» συµπληρώνει.
Από την εµπειρία της στο Λος Άτζελες κρατάει τον τρόπο προσέγγισης στη δουλειά (τον χαρακτηρίζει ως πιο open mind), καθώς δίνει περισσότερες ευκαιρίες, ανεξαρτήτως ηλικίας, µε βάση τη θέληση, την εξέλιξη και τις προτάσεις − κάτι που θεωρεί ότι δεν γίνεται εύκολα στην Ελλάδα. Σηµαντικό ρόλο στη µέχρι τώρα πορεία της έπαιξε η συµµετοχή της σε µεγάλες εταιρείες παραγωγής, όπως η FOXDigitalStudios και το Netflix, στις οποίες ανέπτυξε ακόµη περισσότερο το πάθος για την αφήγηση µέσω νέων τεχνολογικών µέσων. «Στο Netflix πέρασα ένα καλοκαίρι στο Βανκούβερ, συµµετέχοντας στα γυρίσµατα µιας σειράς στο κοµµάτι της παραγωγής.
Η εικονική πραγµατικότητα είναι θέµα χρόνου να ενισχυθεί και να µην αφορά µόνον animated 3d games».
Η παγκοσμια αγορα VR
Η αγορά AR/VR είναι πολλά υποσχόµενη, όµως µέχρι στιγµής µάλλον υποαποδίδει· δυσκολεύεται να γίνει mainstream, όπως χαρακτηριστικά λέγεται. Ωστόσο, το ευρύ φάσµα για εφαρµογές αυτών των τεχνολογιών, η ανάπτυξη νέων πεδίων τεχνολογίας, όπως η τεχνητή νοηµοσύνη και τα δίκτυα 5G, και η µείωση του κόστους των υλικών κάνουν τους αναλυτές να βλέπουν πιο αισιόδοξα το µέλλον. Σε αυτό βοηθάει και το Oculus Quest 2, το νέο headset εικονικής πραγµατικότητας που µόλις κυκλοφόρησε από τη Facebook σε τιµή-έκπληξη (µόλις 299 δολάρια το βασικό µοντέλο), σε µια προσπάθεια του «βασιλιά» των social media να καταστήσει τη VR τεχνολογία πιο προσιτή στο ευρύτερο κοινό.
Σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις του International Data Corporation (IDC), παρά την πτώση κατά 6,7% στις πωλήσεις των headsets το 2020, αναµένεται δυναµικό rebound το 2021 µε άνοδο 46,2%, µια τάση που θα συνεχιστεί µέχρι και το 2024. Για να καταλάβουµε καλύτερα τις προσδοκίες για την εικονική και επαυξηµένη πραγµατικότητα, σύµφωνα πάντα µε τον IDC, η παγκόσµια αγορά αναµένεται να φτάσει στα 160 δισ. δολάρια το 2023, από µόλις 16,8 δισ. δολάρια που ήταν η πρόβλεψη για το 2019.
160 δισ. δολάρια θα φτάσει η αγορά VR/AR παγκοσμίως μέχρι το 2023, σύμφωνα με τον IDC.
«Εν µέσω πανδηµίας, η αγορά της εικονικής πραγµατικότητας έχει σηµειώσει µεγάλη άνοδο. Στην Αµερική, µόνον φέτος η αγορά των headsets έφτασε σε έσοδα το ένα δισ. δολάρια, ενώ τα γυαλιά της Oculus ήταν sold out στην καραντίνα. Στην Ελλάδα είµαστε αρκετά πίσω ακόµη, όµως ευελπιστώ πως θα συµβάλω και εγώ µε έναν τρόπο ώστε αυτό να αλλάξει σύντοµα. Η εξέλιξη της εικονικής πραγµατικότητας µοιάζει µε αυτή του κινηµατογράφου, αν το σκεφτείς. Όλα ξεκίνησαν από ένα τηλεσκόπιο και τη δυνατότητα θέασης µόνον από ένα άτοµο, όµως στη συνέχεια η πρόοδος ήταν αλµατώδης. Χρειάστηκαν, βέβαια, χρόνια για να συµβεί αυτό. Πλέον, η ταχύτητα των αλλαγών είναι πολύ µεγαλύτερη. Ήδη στον τοµέα του VR το κόστος για hardware έχει µειωθεί, αναπτύσσονται νέες εφαρµογές και επιτρέπεται η συµµετοχή πολλών ατόµων σε µια κοινή εµπειρία. Όντως, η αγορά στην αρχή ήταν υπερβολικά υποσχόµενη, γνώρισε κάµψη, αλλά πλέον έχει ισορροπήσει» σχολιάζει η Αλεξία.
Kλείνοντας της ζητώ ένα σχόλιο για την πανδηµία και όσα περνάµε τους τελευταίους µήνες. Ο κορονοϊός γίνεται καταλύτης για την είσοδο της εικονικής πραγµατικότητας στην καθηµερινότητα και οι νέες τεχνολογίες µπορούν να λειτουργήσουν αγχολυτικά. Εικονικές εκδροµές, τρισδιάστατα βίντεο VR ενός ήσυχου κήπου, συµµετοχή σε µια VR συναυλία βοήθησαν πολλούς κατά τη διάρκεια του lockdown. «Η εικονική πραγµατικότητα µπορεί να προσφέρει λύσεις στον τοµέα του meditation. Αποµονώνεσαι από τον γύρω κόσµο, αλλά παράλληλα ταξιδεύεις. Για κάποιους αυτό βοηθάει την ψυχολογία τους. Μέσω της τεχνητής νοηµοσύνης έχουν αναπτυχθεί επίσης χαρακτήρες που αλληλοεπιδρούν µαζί σου, σε ένα εικονικό ταξίδι (virtual beings). Μέσω της εικονικής πραγµατικότητας οι χαρακτήρες αυτοί σε ακολουθούν και βιώνετε από κοινού ιστορίες. Αυτό συµβαίνει τώρα και όχι σε µια ταινία επιστηµονικής φαντασίας».
Φεύγοντας µου αναφέρει ότι η ταινία που θα ήθελε να ζήσει σε VR εκδοχή είναι το Harry Potter. Απαντάω πως είναι µια καλή επιλογή που τουλάχιστον εγώ πρέπει πρώτα να δω έστω και τηλεοπτικά.
H Aλεξία Κυριακοπούλου, CEO της ελληνικής εταιρείας Wonder Immersive, φωτογραφίζεται για το περιοδικό Fortune.
