Νικήτας Κωνσταντέλλος: «Κάθε μεγάλο disruption δοκιμάζει την ηγεσία των εταιρειών»
Για να δώσεις µια αποτελεσµατική λύση σε ένα πρόβληµα είναι απαραίτητο να γνωρίζεις πώς να κάνεις τη σωστή αποτίµηση της κατάστασης. Ειδικά σε περιόδους κρίσης, τα γρήγορα αντανακλαστικά, η ψύχραιµη και αντικειµενική µατιά των γεγονότων, η λεπτοµερής καταγραφή των δεδοµένων, σε συνδυασµό µε την εµπειρία, βοηθούν στο να µη χαθεί πολύτιµος χρόνος, αλλά και στο να ληφθούν άµεσα αποφάσεις.
Εδώ και έξι δεκαετίες, ο Όµιλος ICAP, ένας από τους µεγαλύτερους Παρόχους B2B υπηρεσιών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη µε συνολικά έσοδα 96,9 εκατ. ευρώ, µέσα από ένα µεγάλο εύρος υπηρεσιών και προϊόντων που προσφέρει στους τοµείς του Credit Risk & Business Information Solutions και Human Capital & Outsourcing Solutions, αλλά και χάρη στις κλαδικές έρευνες που εκπονεί, αναλύοντας ποσοτικά και ποιοτικά δεδοµένα, αποτυπώνει την ακτινογραφία των ελληνικών επιχειρήσεων. Δεν είναι, µάλιστα, λίγες οι φορές που κρατικοί θεσµοί αξιοποιούν τα στοιχεία της ICAP, όταν πρόκειται να χαράξουν στρατηγική για συγκεκριµένους κλάδους της ελληνικής οικονοµίας.
Ο Νικήτας Κωνσταντέλλος, πρόεδρος και διευθύνων σύµβουλος του Οµίλου Εταιρειών ICAP, µιλά στο Fortune για τις επιδράσεις της πανδηµίας στην ελληνική οικονοµία, για το κόστος των lockdowns στις επιχειρήσεις, αλλά και για το νέο καθεστώς που διαµορφώνεται στο εργασιακό περιβάλλον.
Από την έναρξη της πανδημίας καταβάλλετε μια συστηματική προσπάθεια ώστε να αποτιμηθεί η κατάσταση στην οποία βρίσκονται όλοι οι κλάδοι της ελληνικής οικονομίας. Ποια είναι τα συμπεράσματα και τι θα πρέπει να κάνουν οι επιχειρήσεις;
Η ICAP µελέτησε τις επιπτώσεις της πανδηµίας στην ελληνική οικονοµία, διατυπώνοντας παράλληλα προτάσεις για τη βελτίωση των εταιρειών που πλήττονται. Οι κλάδοι του Τουρισµού και της Εστίασης παρουσιάζουν τη µεγαλύτερη µείωση πωλήσεων (-66% και -38%, αντίστοιχα), όµως ζοφερή είναι και η γενική εικόνα, καθώς από τους 22 κλάδους επιχειρηµατικής δραστηριότητας οι 17 παρουσιάζουν διψήφιο ποσοστό µείωσης. Τη µικρότερη µείωση αναµένεται να παρουσιάσουν το 2020 ο κλάδος της Πληροφορικής και των Τηλεπικοινωνιών (-1%), ο κλάδος της Ενέργειας και Ανακύκλωσης (-4%) και των Φαρµάκων – Καλλυντικών (-5%).
Για την αντιµετώπιση της κρίσης, παραµένει εξαιρετικά σηµαντική η εξασφάλιση της ρευστότητας και η συγκράτηση των δαπανών. Βέβαια, όπως και σε κάθε κρίση, η ενίσχυση των παραγόντων αλλαγής που επιταχύνει η πανδηµία, όπως ο ψηφιακός µετασχηµατισµός και η ανάπτυξη ή προσαρµογή προϊόντων και υπηρεσιών, δύναται να αποτελέσουν ταυτόχρονα και τους παράγοντες εξόδου από την περίοδο αστάθειας.
Εκτιµώ ότι, εάν οι εταιρείες προβούν σε βελτίωση των εσωτερικών διαδικασιών τους, σε επενδύσεις στην τεχνολογία για εφαρµογές διαχείρισης πιστωτικού κινδύνου και στην αξιοποίηση των διαθέσιµων big data, θα αντισταθµιστούν, εν µέρει, οι επιπτώσεις και θα αµβλυνθεί η πτώση της οικονοµικής δραστηριότητας τους, που, µε τη σειρά της, θα θέσει τις βάσεις για τη ζητούµενη ανάκαµψη.
Μπορεί η ελληνική οικονομία να λειτουργεί στη λογική των lockdowns; Ποιο το κόστος; Φοβάστε ότι θα δούμε νέα λουκέτα στην αγορά;
Από έρευνα που πραγµατοποιήσαµε σε µεγάλο δείγµα ελληνικών επιχειρήσεων, διαπιστώθηκε ότι τόσο το πρώτο όσο και το δεύτερο lockdown οδηγoύν σε µείωση πωλήσεων, στην ελληνική οικονοµία, κατά 21%, που αντιστοιχεί σε απώλειες γύρω στα 40 δισ. ευρώ και σε κενό ρευστότητας 24,5 δισ. ευρώ. Οι παραπάνω απώλειες αντισταθµίζονται εν µέρει από την υιοθέτηση µέτρων από την κυβέρνηση, σε συνδυασµό µε την αντίδραση των τραπεζών, τα οποία εκτιµώνται επί του παρόντος σε 8% του ΑΕΠ (περίπου 15 δισ. ευρώ). Τα µέτρα αυτά, σε συνδυασµό µε τη χρήση από τις ίδιες τις επιχειρήσεις µέρους των ταµειακών τους διαθέσιµων, εκτιµάται ότι εντέλει θα διαµορφώσουν το έλλειµµα ρευστότητας σε 7,5 δισ. ευρώ και τις απώλειες τζίρου σε 20 δισ. ευρώ. Τα παραπάνω συνηγορούν στην εκτίµηση της ICAP ότι η ύφεση της ελληνικής οικονοµίας θα είναι της τάξης του 10% για το 2020.
Βέβαια, η έλλειψη ρευστότητας µοιραία θα οδηγήσει σε αναστολή λειτουργίας σηµαντικού αριθµού επιχειρήσεων, ιδίως εκείνων που δεν θα έχουν τη δυνατότητα περαιτέρω χρήσης των εργαλείων χρηµατοδότησης και των προγραµµάτων εγγυοδοσίας.
Είναι αναγκαίο, λοιπόν, να συνεχιστούν οι παρεµβάσεις του κράτους µέσω κατάλληλων δράσεων που θα αντιµετωπίζουν έγκαιρα τη συρρίκνωση, καθώς η διακοπή τους, ιδίως µετά το δεύτερο lockdown, θα οδηγήσει σε δυσλειτουργίες την αγορά και ενδεχοµένως σε χρηµατοοικονοµική ασφυξία που θα εξαντλήσει τα περιθώρια αντοχής ακόµη και υγιών επιχειρήσεων, οδηγώντας σε ακόµη πιο βαθιά ύφεση και νέα «λουκέτα».
Το μάθημα που πήραμε την τελευταία δεκαετία είναι ότι η επιβίωση μιας επιχείρησης εξαρτάται από την ικανότητά της να προσαρμόζεται γρήγορα στις αλλαγές. Ποιες θεωρείτε ότι θα είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις για τις επιχειρήσεις;
Κάθε µεγάλο disruption δοκιµάζει την ηγεσία των εταιρειών στη δυνατότητα διαχείρισης κρίσεων. Καθώς το ζητούµενο είναι η διασφάλιση της επιχειρησιακής συνέχειας σε επίπεδα λειτουργικότητας και ρευστότητας, καθίσταται αναγκαία η επαναξιολόγηση των εµπορικών σχέσεων µε τους προµηθευτές και τους πελάτες, όσον αφορά την πιστωτική τους ικανότητα. Στο πλαίσιο αυτό, οι εταιρείες θα πρέπει να βασιστούν σε αξιόπιστα δεδοµένα και στην ερµηνεία αυτών µε χρήση προηγµένων τεχνολογιών Credit Risk Management.
Το νέο εργασιακό περιβάλλον, µέσα από την αξιοποίηση της τεχνολογίας, θα προσφέρει ευελιξία και µια διαφορετική εµπειρία συνεργασιών και τρόπου σκέψης. Απαραίτητη κρίνεται, λοιπόν, µια νέα εταιρική κουλτούρα που θα ενθαρρύνει την καινοτοµία και τη δηµιουργικότητα, µέσα από την υιοθέτηση διαφορετικών και ευέλικτων ιεραρχικών σχηµάτων, αλλά και ένα νέο λειτουργικό µοντέλο µε όχηµα τις νέες τεχνολογίες. Για τον επιτυχή αυτό µετασχηµατισµό, η αλλαγή εταιρικής νοοτροπίας αποτελεί προϋπόθεση.
Στη βάση αυτών των µεταβολών και αποφάσεων βρίσκεται η παραγωγή και χρήση δεδοµένων που µε την αξιοποίηση τεχνολογιών Analytics δίνουν στις εταιρείες τη δυνατότητα, ορθολογικής πρόβλεψης, έγκαιρης προσαρµογής και διαµόρφωσης του νέου λειτουργικού τους µοντέλου, ώστε να µεγιστοποιηθεί η αποδοτικότητα και τα κέρδη τους.
Η βελτίωση των διαδικασιών, οι επενδύσεις στην τεχνολογία και η αξιοποίηση των δεδοµένων θα βοηθήσουν τις εταιρείες να αµβλύνουν την πτώση λόγω Covid-19.
Ποιες είναι οι στρατηγικές σας προτεραιότητες για το 2021;
Θα συνεχίσουµε τον µετασχηµατισµό που πραγµατοποιούµε τα τελευταία χρόνια, όπου το παραδοσιακό κοµµάτι της ICAP, η επιχειρησιακή πληροφόρηση, εµπλουτίζεται µε Ratings, Consulting, Analytics και Technology Solutions. Το συγκριτικό µας πλεονέκτηµα είναι ότι τα datas των πελατών µας συνδυάζονται µε δυναµικό τρόπο µε τις βάσεις της ICAP, και µέσα από την έξυπνη επεξεργασία τους, υποστηρίζουµε τις αποφάσεις των πελατών µας.
Αντίστοιχη είναι και η εσωτερική µας διάρθρωση. Εστιάζουµε στην ανάπτυξη οµάδων consultants και data scientists, που µπορούν να κατανοήσουν την εκάστοτε επιχειρησιακή ανάγκη, και να υλοποιήσουν λύσεις, µε χρήση προβλεπτικών µοντέλων και παραµετροποίηση διαδικασιών σε πλατφόρµες.
Ακόµα, κάνουµε το µεγάλο βήµα στην περιοχή Structured Finance (π.χ.Ratings Τιτλοποιήσεων δανείων). Επίσης η παροχή συµβουλευτικών υπηρεσιών και Ratings, στην περιοχή ESG (Enviromental, Social, Governance), είναι µία από τις επόµενες µας κινήσεις, που όπως και τα Credit Ratings, εντάσσονται στο γενικό µας όραµα του πώς θα δηµιουργούµε Αξία, µε πρώτη ύλη τα datas. Πιστεύω ακράδαντα ότι τα datas και τα Analytics θα γίνουν ακόµη πιο πολύτιµα για όλες τις επιχειρήσεις τα προσεχή χρόνια και είµαι απόλυτα σίγουρος ότι η ICAP θα συνεχίσει να είναι η κινητήρια δύναµη αυτού του ταχέως αναπτυσσόµενου κλάδου.
Τα στοιχεία που προκύπτουν από τις έρευνες που εκπονείτε, κατά πόσο λαμβάνονται υπόψη από τους διάφορους κυβερνητικούς φορείς όταν πρόκειται να καταρτίσουν μια πολιτική;
Παραδοσιακά η ΙCAP, είτε µε συµβουλευτικό είτε µε ερευνητικό ρόλο, υποστηρίζει και προάγει πολύπλευρα το υγιές επιχειρείν, ανταποκριµόµενη στις εκάστοτε ανάγκες της αγοράς και της Πολιτείας, προσφέροντας αξιόπιστα και χρήσιµα insights αλλά και µεθοδολογίες που συντελούν στη λήψη σωστών αποφάσεων. Eπιπλέον, από το 2011, που παραµένει ως το µοναδικό στη χώρα µας Credit Rating Agency, αναγνωρισµένο από την ESMA και την Τράπεζα της Ελλάδος, αξιολογεί την πιστοληπτική ικανότητα ενός πολύ µεγάλου αριθµού εταιρειών, το rating των οποίων λαµβάνεται σοβαρά υπόψη σε σηµαντικές αποφάσεις Τραπεζών, Οργανισµών και εταιρειών.
Επιπρόσθετα, παράγει και παρουσιάζει στο ευρύ κοινό για λογαριασµό Επιµελητηρίων, Δήµων και άλλων συλλογικών φορέων, µεγάλο πλούτο οικονοµοτεχνικών µελετών (ενοποιηµένοι ισολογισµοί, κλαδικές αναλύσεις, µελέτες οικονοµικών επιπτώσεων κ.ά.) και κοινωνικών ερευνών (Brain Return, Γυναικεία Επιχειρηµατικότητα, ΕΚΕ κ.ά.), ενώ επίσης διενεργεί σε συνεργασία µε την Εταιρία Ανωτάτων Στελεχών Επιχειρήσεων, την έρευνα οικονοµικού κλίµατος ICAP / EASE CEO index, που κοινοποιείται µεταξύ άλλων επιτελικών φορέων και σε yπουργεία. Συνεπώς, η ICAP συστηµατικά προσφέρει, µοναδική στο είδος της πληροφόρηση, για τη λήψη σηµαντικών αποφάσεων τόσο από εταιρείες όσο και από φορείς.
Το συγκριτικό µας πλεονέκτηµα είναι ότι τα Data των πελατών µας συνδυάζονται µε δυναµικό τρόπο µε τις βάσεις της ICAP και µέσα από την έξυπνη επεξεργασία τους, υποστηρίζουµε τις αποφάσεις των πελατών µας.
Μια από τις μεγαλύτερες επιπτώσεις από την πανδημία έχει να κάνει με το εργασιακό περιβάλλον, καθώς και τον τρόπο που η τηλεργασία επηρεάζει την παραγωγικότητα και την ψυχολογία των εργαζομένων. Εσείς πώς χειρίζεστε στην ICAP αυτή τη νέα πραγματικότητα;
Η ICAP προχώρησε άµεσα στην υιοθέτηση σχεδόν καθολικής τηλεργασίας, εξασφαλίζοντας την απρόσκοπτη επικοινωνία µε τους πελάτες και την αποτελεσµατική εξυπηρέτησή τους. Μέσω της υψηλού επιπέδου τεχνολογίας µας, εξασφαλίστηκε η συνεχής ροή των καθηµερινών µας εργασιών, των τηλεδιασκέψεων και η πρόσβαση στα πληροφοριακά µας συστήµατα.
Παρόλο που η τηλεργασία δεν είχε ενταχθεί νωρίτερα στον τρόπο εργασίας µας, καταφέραµε σε σύντοµο χρονικό διάστηµα να ενισχύσουµε µέσω εκπαιδεύσεων τις ψηφιακές µας δεξιότητες και να ανταποκριθούµε αποτελεσµατικά στις απαιτήσεις του ψηφιακού µετασχηµατισµού.
Το σηµαντικότερο, όµως, είναι η δέσµευση µας να καθιερώσουµε την πρακτική της εργασίας από το σπίτι για κάποιες µέρες, ακόµα και όταν θα επανέλθουµε σε πλήρη κανονικότητα. Αυτό θα το θεσµοθετήσουµε γιατί, αφενός, θεωρούµε ότι µπορούµε, µε συστηµατικές ενέργειες και συνεχή βελτίωση, να εργαζόµαστε εξίσου αποτελεσµατικά και από το σπίτι, αφετέρου, για να ικανοποιήσουµε τους εργαζόµενους µας, που κατά µεγάλη πλειοψηφία το προτιµούν.
Προσωπικά, παρόλο που πιστεύω πολύ στη χρησιµότητα της εργασίας από το σπίτι, θεωρώ ότι είναι καλύτερα το µεγαλύτερο µέρος του εργασιακού χρόνου να διανύεται στο γραφείο, όπου µε τις διά ζώσης επαφές σφυρηλατούνται οι εργασιακές σχέσεις και η εταιρική κουλτούρα. Ναι λοιπόν στην εργασία από το σπίτι, αλλά µέχρι το 45% του εργασιακού µας χρόνου.
ICAP Group: Εταιρικό προφίλ
Οι Εταιρείες ICAP –με 56 χρόνια προσφοράς στο επιχειρηματικό γίγνεσθαι και 1.000 εργαζόμενους – αποτελούν αθροιστικά, έναν από τους μεγαλύτερους Παρόχους B2B υπηρεσιών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη με συνολικά έσοδα €96,9 εκατ. για το 2019.
Ο Όμιλος προσφέρει ένα μεγάλο εύρος υπηρεσιών και προϊόντων που ομαδοποιούνται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: Credit Risk & Business Information Solutions και Human Capital & Outsourcing Solutions.
*H συνέντευξη δημοσιεύεται στο περιοδικό Fortune που κυκλοφορεί αυτή τη Πέμπτη 24/12 στα περίπτερα.
