Ο «Καζαμίας» του 2021: Τι περιμένουμε να συμβεί με τη νέα χρονιά;
“Η Πρωτοχρονιά, στην παλιά Αθήνα και αργότερα σε όλη την Ελλάδα, συνδεόταν με το δημοφιλέστερο λαϊκό έντυπο, το προφητικό ημερολόγιο με τον τίτλο «Καζαμίας». Κάθε σπιτικό, την παραμονή του νέου έτους, αγόραζε τον «Καζαμία» για να διαβάσει με περιέργεια τις προφητείες του…’’
Αν τα παλιά χρόνια ο «Καζαμίας» ήταν στην πραγματικότητα ένα ευθυμογράφημα με προφητείες βασισμένες σε αναμενόμενα φυσικά φαινόμενα, σε ωροσκόπια και κάθε είδους προκαταλήψεις, ή σε γενικότητες, πάντα προφήτευε γεγονότα πολιτικά, θανάτους ισχυρών τα οποία επαληθεύονταν.
Τα τελευταία χρόνια οι πολιτικές προβλέψεις για τις ραγδαίες εξελίξεις σε παγκόσμια, περιφερειακά, οικονομικά κ.α. γεγονότα μπορούμε να πούμε ότι μοιάζουν περισσότερο με τσουνάμι, καθώς η πολυπλοκότητα της πραγματικότητας καθορίζεται από διαδοχικά «σεισμικά» φαινόμενα, απρόβλεπτα και ελάχιστα προβλέψιμα. Πάρ΄ όλα αυτά θα προσπαθήσουμε να ανιχνεύσουμε μερικές τουλάχιστον από αυτές τις «δονήσεις».
Τρία είναι κατά την γνώμη μου τα κυρίαρχα γεγονότα που θα καθορίσουν την επόμενη χρονιά.
1. Η κλιματική αλλαγή. Είναι η επιδείνωση των επιστημονικών δεδομένων που αφορούν στην υπερθέρμανση του πλανήτη, η οποία προκαλεί μια σειρά από προκλήσεις και κινδύνους. Η ερημοποίηση σε περιοχές που μαστίζονται από λειψυδρία και προκαλούν κύματα μετανάστευσης. Η αποψίλωση των δασών από πυρκαγιές και από την υλοτόμηση είναι η πραγματική αιτία της υγειονομικής κρίσης. Παρά την μεγάλη πρόοδο της επιστήμης και την απόκτηση εμβολίων σε χρόνο ρεκόρ η κρίση του κορωνοιού δεν θα μας εγκαταλείψει πριν το τέλος του χειμώνα και για άλλους μέχρι και το 2022. Η ζωή μας φαίνεται ότι δεν θα είναι πια η ίδια.
2. Η οικονομική κρίση. Με όλες τις παρεμβάσεις της Ε.Ε. και των ΗΠΑ, τα τεράστια ποσά που υπο μορφή δανεισμού δαπανούν τα κράτη, προέρχονται από κρατικό δανεισμό, ή κοινοτικό δανεισμό στην περίπτωση της Ε.Ε., και δεν επαρκούν στο να επαναφέρουν την κανονικότητα στην παγκόσμια οικονομία. Με τον όρο «κανονικότητα» εννοούμε την σχετική ανεξαρτησία στην λήψη αποφάσεων των κρατών προς όφελος της κοινωνίας. Ούτως ή άλλως την τελευταία δεκαετία και με το τέλος της μακράς περιόδου ευημερίας η συγκέντρωση του πλούτου στα χέρια των ολίγων έχει προκαλέσει πολιτικές ανακατατάξεις, που ενίσχυσαν αυταρχικά καθεστώτα και κόμματα αντιευρωπαϊκά.
3. Οι ανακατατάξεις στην ισορροπία των υπερδυνάμεων. Σε πρόσφατο άρθρο του ο γνωστός μας καθηγητής Daron Acemoglu (‘’Πως αποτυγχάνουν τα Έθνη’’) διαπιστώνει ότι οι κυρίαρχες υπερδυνάμεις είναι δυο. Οι ΗΠΑ και Κίνα. Και εκφράζει την πρόβλεψη ότι μπορούμε με κάποιες προϋποθέσεις να οδηγηθούμε σε έναν τετραπολικό κόσμο υπερδυνάμεων, στον οποίο θα συμμετέχουν η Ε.Ε. και μια συμμαχία αναδυομένων οικονομικά χωρών. Θεωρεί ότι η ισορροπία των τεσσάρων είναι απαραίτητη και πιο «υγιής» από τον σημερινό διπολικό Κόσμο. Βέβαια μακροπρόθεσμα ξέρουμε ότι η κυριαρχία των υπερδυνάμεων θα διεμβολιστεί και από άλλες χώρες, όπως η Ινδία , η Ινδονησία κλπ. Αυτή είναι προβολή σε βάθος 30ετίας. Σχήμα 1.
Έχοντας υπόψη μας τα ανωτέρω μπορούμε να προβούμε σε κάποιες προβλέψεις για την χρονιά που έρχεται. Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο η αποχώρηση της Μ. Βρετανίας από την Ε.Ε. εξασθενίσει και τα δυο μέρη, από την άλλη η επίτευξη έστω και την τελευταία στιγμή της εμπορικής συμφωνίας δίνει την ευκαιρία να επουλωθούν κάποιες «πληγές» και να διατηρηθεί η οικονομική ισχύς της Ε.Ε. ως πρώτης εμπορικής υπερδύναμης. Αν καταφέρουμε να ελέγξουμε την πανδημία μέσα στην χρονιά, τότε θα δούμε οικονομική ανάκαμψη και μείωση των επιπτώσεων από τον υπερδανεισμό.
Οι ΗΠΑ με το τέλος της αχαρακτήριστης διακυβέρνησης Τραμπ, που συνειδητά αποδυνάμωσε την αμερικανική ισχύ, θα αποκατασταθεί σε ένα βαθμό από τη διοίκηση Μπάιντεν. Η στροφή σε ομαλοποίηση των σχέσεων με την Ε.Ε. θα ωφελήσει και τις δυο πλευρές, και θα ενδυναμώσει την από κοινού αντιμετώπιση των προβλημάτων και κατ΄ εξοχήν το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής.
Η Κίνα, η χώρα με την μεγαλύτερη συμμετοχή στην ατμοσφαιρική ρύπανση, σε μια ξαφνική στροφή πολιτικής θα συμμετάσχει στην από κοινού με την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ επιτάχυνση των διαδικασιών ελέγχου του φαινομένου του θερμοκηπίου. Φυσικά η αλλαγή αυτή έχει να κάνει και με την κυριαρχία στην αγορά των ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων προς την οποία έχει στραφεί η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία.
Ελπίζουμε και ευχόμαστε ότι το 2021 μπορεί να μας εκπλήξει ευχάριστα.
Καλή χρονιά και με υγεία σε όλους, και κυρίως αισιοδοξία.
Αντώνης Τριφύλλης, μέλος της διαΝΕΟσις και του ΕΛΙΑΜΕΠ
