Bloomberg: Πείτε στο αφεντικό σας πως σύντομα θα εργάζεστε τέσσερις ημέρες την εβδομάδα

Όταν τον Μάρτιο του 2020 παντού στον κόσμο επιβλήθηκαν lockdown, οι 1.000 εργαζόμενοι στην εταιρεία τεχνολογίας Awin που εδρεύει στο Βερολίνο έκαναν αυτό που έκαναν εκατομμύρια άλλοι: Άνοιξαν τους φορητούς υπολογιστές τους και άρχισαν να εργάζονται από την κουζίνα ή την τραπεζαρία.

Ταυτόχρονα, ο φόρτος εργασίας αυξήθηκε, γεγονός που άσκησε έντονη πίεση στο προσωπικό. Έτσι την περασμένη άνοιξη, η εταιρεία ζήτησε από όλους να αποσυνδέονται το μεσημέρι κάθε Παρασκευή και να χαλαρώνουν το σαββατοκύριακο.

Το πείραμα ήταν τόσο επιτυχημένο – οι πωλήσεις, η αφοσίωση των εργαζομένων και η ικανοποίηση των πελατών αυξήθηκαν – που τον Ιανουάριο η Awin αποφάσισε να προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα, καθιερώνοντας το τετραήμερο χωρίς περικοπές μισθών ή παροχών. «Πιστεύουμε ακράδαντα ότι οι ευχαριστημένοι, αφοσιωμένοι και ισορροπημένοι εργαζόμενοι παράγουν πολύ καλύτερα αποτελέσματα και είναι πιο αποτελεσματικοί στη δουλειά τους», λέει ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Adam Ross. «Βρίσκουν τρόπους για να λειτουργούν πιο έξυπνα και να είναι εξίσου παραγωγικοί».

Κάπως έτσι η Awin έγινε αντιπρόσωπος μιας τάσης που λαμβάνει διαστάσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Στη Νέα Ζηλανδία, η Unilever καθιέρωσε το τετραήμερο για τους εργαζομένους της. Επίσης, η ισπανική κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο να επιδοτήσει εταιρείες που προσφέρουν τετραήμερη εργασία.

Ακόμη, όμως, και στην Ιαπωνία, της οποίας η γλώσσα περιλαμβάνει τη λέξη karoshi – θάνατος από υπερβολική εργασία – οι νομοθέτες συζητούν μια πρόταση παραχώρησης ενός επιπλέον ρεπό κάθε εβδομάδα στους υπαλλήλους για να προστατεύσουν την ευημερία τους.

«Η τετραήμερη εργασία αποκτά ολοένα και περισσότερους οπαδούς», λέει ο Will Stronge, διευθυντής έρευνας στην Autonomy, μια δεξαμενή σκέψης του Ηνωμένου Βασιλείου. «Για τη μεγάλη πλειονότητα των εταιρειών, η μείωση των ωρών εργασίας είναι ένας απολύτως ρεαλιστικός στόχος» προσθέτει.

Δεν είναι καινούργια ιδέα

Το 1926, ο Henry Ford αποφάσισε να δίνει στους εργαζόμενους δύο ημέρες ρεπό κάθε εβδομάδα, υποστηρίζοντας ότι θα αγόραζαν περισσότερα αυτοκίνητα αν είχαν περισσότερο ελεύθερο χρόνο. Το έκαναν, και στο τέλος της επόμενης δεκαετίας οι περισσότεροι Αμερικανοί κατασκευαστές είχαν υιοθετήσει την πρόταση του Ford.

Ωστόσο, στη Γερμανία, οι βάρδιες του Σαββάτου άργησαν να καταργηθούν – στο τέλος της δεκαετίας του 1960, έπειτα από σφοδρές αντιδράσεις των συνδικάτων. Τις δύο τελευταίες δεκαετίες, ο χρόνος εργασίας στις ανεπτυγμένες χώρες μειώθηκε. Η Γαλλία πρωτοστάτησε το 2000 με την υιοθέτηση του 35ώρου.

«Πολλές ανεπτυγμένες οικονομίες αντιμετωπίζουν έλλειψη ειδικευμένου εργατικού δυναμικού», λέει ο Terry Gregory, ερευνητής στο Γερμανικό Ινστιτούτο Εργασίας. «Αυτό δίνει στους εργαζόμενους περισσότερη δύναμη να απαιτούν λιγότερες ώρες εργασίας».

Aντιρρήσεις

Ωστόσο, υπάρχουν και οι αρνητές της τετραήμερης εργασίας. Ο δισεκατομμυριούχος συνιδρυτής του κινεζικού γίγαντα ηλεκτρονικού εμπορίου Alibaba Group Holding Ltd., Jack Ma, χαιρετίζει συχνά την εξαντλητική εργασιακή κουλτούρα της χώρας του (9 π.μ. έως 9 μ.μ., έξι ημέρες την εβδομάδα), ως ζωτικής σημασίας για την επίτευξη της επιτυχίας. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το Εργατικό Κόμμα έχασε τις εκλογές του 2019, παρότι υποσχέθηκε δραστική μείωση των ωρών εργασίας στις 32 ανά εβδομάδα. Αλλά και τα αφεντικά είναι απρόθυμα να μειώσουν τις ώρες, φοβούμενα ότι η παραγωγή θα μειωθεί.

Η Awin θα αξιολογήσει τα αποτελέσματα του δοκιμαστικού προγράμματος αυτό το καλοκαίρι, αλλά ο CEO της αναφέρει ότι η εμπειρία μέχρι στιγμής είναι τόσο θετική που δεν μπορεί να φανταστεί ότι υπάρχει περίπτωση επιστροφής στην προτέρα κατάσταση. Οι εταιρείες συνήθιζαν «να φροντίζουν για τη σωματική υγεία των ανθρώπων αλλά ποτέ για την ψυχική τους υγεία. Αυτό θα αλλάξει και θέλουμε να ηγούμαστε αυτής της τάσης» συμπληρώνει ο Ross.