Οικογενειακές επιχειρήσεις: Οι προκλήσεις, οι ευκαιρίες και η νέα πραγματικότητα μετά την πανδημία

Απέναντι σε ιδιαίτερα σημαντικές προκλήσεις για το σύνολο του επιχειρείν, οι οικογενειακές επιχειρήσεις καλούνται να αξιοποιήσουν τα μοναδικά ανταγωνιστικά τους πλεονεκτήματα, την ευελιξία, τις εμπειρίες και την άρρητη επιχειρηματική και κλαδική γνώση που έχει συσσωρευθεί από γενιά σε γενιά, προκειμένου να ανακηρυχθούν σε «πρωταθλητές» της post COVID-19 εποχής.

Ο συνεδριακός θεσμός που καθιέρωσε η KPMG στο πεδίο των οικογενειακών επιχειρήσεων επιστρέφει για 6η χρονιά, και σε ψηφιακή μορφή. Για το 6o Family Business Forum αλλά τις προκλήσεις των ελληνικών οικογενειακών επιχειρήσεων, μάς μιλάει ο Βαγγέλης Αποστολάκης, Αντιπρόεδρος της KPMG στην Ελλάδα και  υπεύθυνος των Συμβουλευτικών Υπηρεσιών προς Οικογενειακές Επιχειρήσεις.

Σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνά σας, οι οικογενειακές επιχειρήσεις έλαβαν μέτρα για να αντιμετωπίσουν τον αντίκτυπο της πανδημίας όχι μόνο προς όφελος της οικογένειας και της επιχείρησής τους, αλλά προσβλέποντας και στην ευημερία της κοινωνίας. Πού οφείλεται αυτή η στροφή των οικογενειακών επιχειρήσεων για καλές πρακτικές και κοινωνική υπευθυνότητα;

Δυο λόγια για την έρευνα πρώτα: πραγματοποιήθηκε μεταξύ Ιουνίου και Οκτωβρίου, 2020, με πάνω από 3000 συμμετοχές από την Ευρώπη (της Ελλάδας περιλαμβανομένης), την Αμερική, την Ασία, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Οι εμπειρίες και οι απόψεις και οι εμπειρίες των ηγετών των οικογενειακών επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα, αποκάλυψαν έναν οδικό χάρτη, όχι μόνο για το πώς επιτυγχάνουν την επαναφορά των επιχειρήσεών τους, αλλά και για το πώς προετοιμάζονται να ηγηθούν της παγκόσμιας οικονομικής ανάκαμψης. Η έρευνα αποκάλυψε ότι μία από τις τρεις στρατηγικές που ακολούθησαν ήταν αυτή της κοινωνικής συνεισφοράς και ευθύνης, με έμφαση σε δράσεις εκτός της επιχείρησης που αφορούσαν στην κοινωνία ευρύτερα, και σε ανάγκες των εργαζομένων, των πελατών, των προμηθευτών και των τοπικών κοινωνιών. Οι άλλες δύο στρατηγικές αφορούσαν αφενός στον επιχειρησιακό μετασχηματισμό, και στη σημασία της ενθάρρυνσης μιας διαγενεακής επιχειρηματικής νοοτροπίας και αφετέρου στη στάση υπομονής (ή και αναμονής) ως προς τα κεφάλαια που έχουν επενδυθεί υιοθετώντας έναν μακροπρόθεσμο ορίζοντα αποδόσεων.

Σε ό,τι αφορά στην πρώτη στρατηγική, αυτή της κοινωνικής συνεισφοράς και υπευθυνότητας, δεν θα έλεγα ότι βλέπουμε μια στροφή, ακριβώς, αλλά μια σημαντική ενίσχυση της πάγιας θέσης πολλών οικογενειακών επιχειρήσεων. Οι οικογενειακές επιχειρήσεις ανέκαθεν είχαν ισχυρό ενδιαφέρον και συνεισέφεραν ποικιλοτρόπως στις κοινωνίες που δραστηριοποιούνται, κάτι που πηγάζει στις αξίες της οικογένειας και στη σημασία που αποδίδουν στη διατήρηση της φήμης ως «υπεύθυνοι ιδιοκτήτες». Συχνά, κατ’ επιλογή των οικογενειών, αυτές οι δράσεις περνούν απαρατήρητες, η πανδημία όμως τις ενίσχυσε σημαντικά και τις έφερε στο προσκήνιο.

Τι να περιμένουμε από το 6ο Family Business Forum της KPMG;

Πιστοί στη δέσμευσή μας για διάχυση γνώσης, καλών πρακτικών, ευαισθητοποίησης της κοινότητας στα σημαντικά ζητήματα και στις προκλήσεις των οικογενειακών επιχειρήσεων, συνεχίζουμε με το ίδιο πάθος και ποιότητα, παρά τις δυσκολίες. Φέτος το 6o Family Business Forum, στις 22 Απριλίου, θα είναι διαδικτυακό και για να διευκολύνουμε όσο το δυνατόν περισσότερα μέλη οικογενειακών επιχειρήσεων να το παρακολουθήσουν και θα είναι δωρεάν. Λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες των διαδικτυακών συνεδρίων, πετύχαμε να περιορίσουμε τη διάρκεια του συνεδρίου σε μισή ημέρα, αλλά να διαμορφώσουμε μια ατζέντα πολυποίκιλη και εξόχως ενδιαφέρουσα.

Θα αναλύσουμε τη σημασία και την ανάπτυξη των ιδιαίτερων δεξιοτήτων που απαιτούνται για τη διακυβέρνηση των οικογενειακών επιχειρήσεων με την διεθνούς φήμης ερευνήτρια και επί χρόνια σύμβουλο μεγάλων οικογενειών που επιχειρούν, Dr. Claudia Binz Astrachan. Θα δούμε επίσης φορολογικά και νομικά ζητήματα που προκύπτουν κατά τη διαδοχή και μεταβίβαση μετοχών. Θα ακούσουμε για τις προκλήσεις που καλούνται να διαχειριστούν οι οικογενειακές επιχειρήσεις στην προσπάθειά τους να επεκταθούν στις διεθνείς αγορές από τον αν. καθηγητή Μάρκο Τσόγκα. Θα προσπαθήσουμε να αγγίξουμε το καυτό θέμα του χειρισμού διαφωνιών και συγκρούσεων. Και θα έχουμε ένα εξαιρετικό πάνελ από ηγέτες ελληνικών οικογενειών που επιχειρούν, με τους (σε αλφαβητική σειρά) Χρυσούλα Αναστασοπούλου, Υπεύθυνη Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας της ΚΡΙΝΟΣ,  Ευθύμη Ευθυμιάδη, Αντιπρόεδρο της REDESTOS – Efthymiadis Agrotechnology Group, Άννα Καμαρίδη, Αντιπρόεδρο της Καμαρίδης GlobalWire, Δημήτρη Σαράντη, Πρόεδρο Δ.Σ. της εταιρείας «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΕΙΑ» και Παναγιώτη Τσινάβο, Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο της εταιρείας ΚΡΙ-ΚΡΙ, οι οποίοι θα ανταλλάξουν απόψεις και εμπειρίες μαζί μου.

Ποιες είναι οι προκλήσεις που πρέπει να δώσουν προσοχή οι οικογενειακές επιχειρήσεις την επόμενη μέρα από την πανδημία;

Η πανδημία έφερε στο προσκήνιο με εκκωφαντικό τρόπο προκλήσεις που παραδοσιακά αντιμετωπίζουν οι οικογενειακές επιχειρήσεις, όπως το θέμα της διαδοχής τόσο στην ηγεσία της επιχείρησης (πότε, ποιος/ποιοι, πώς) όσο και στην ιδιοκτησία, όπου εκτός από το πότε, ενδιαφέρον αποκτά το σε ποιους, με τι ποσοστά μεταβιβάζεται η περιουσία της επιχείρησης. Η πανδημία ενέτεινε το θέμα αυτό αφού οι απερχόμενες γενιές, οι οποίες συνήθως είναι ηλικίας συνταξιοδότησης (και μερικές φορές  πέραν αυτής) αλλά είναι ενεργοί στην επιχείρηση, αναγκάστηκαν να απομονωθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς να έχουν φροντίσει για ένα πλάνο αντιμετώπισης έκτακτων γεγονότων. Επίσης, σημαντικό είναι το θέμα της διακυβέρνησης δηλαδή με ποιο τρόπο η οικογένεια, διαβουλεύεται, αποφασίζει, επιλύει συγκρούσεις και διαφωνίες, το οποίο κατέστη σημαντικότατο τώρα που κρίσιμες αποφάσεις έπρεπε και πρέπει να ληφθούν εκτάκτως και επειγόντως λόγω της πανδημίας. Άλλες εξίσου σημαντικές προκλήσεις που αναφέρθηκαν είναι  το πώς θα συνεχίζουμε να αναπτυσσόμαστε ενώ παράλληλα μειώνουμε τα κόστη μας; Πότε και προς ποια κατεύθυνση θα πρέπει να ανακατευθύνουμε τις επιχειρηματικές δραστηριότητές μας; Έχουμε τα προσόντα και τις δεξιότητες που χρειαζόμαστε στην οικογένεια ή μήπως χρειαζόμαστε βοήθεια και εξειδικευμένη γνώση από ηγέτες εκτός οικογένειας; Εν ’όψη ανακατατάξεων στην αγορά, τι στρατηγικές συμμαχίες χρειαζόμαστε;

Η συμμετοχή στο συνέδριο Family Business Forum είναι δωρεάν και μπορείτε να εγγραφείτε εδώ