Η άνιση επιστροφή της τραπεζικής πίστης
Μπορεί οι τράπεζες να δανείζουν περισσότερο, όμως το χρήμα πάει μόνο σε εταιρείες.
Του Στίβεν Γκάντελ
Για πρώτη φορά από την αρχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης, οι τράπεζες δανείζουν πλέον περισσότερο απ’ ότι στα τέλη του 2008. Στα μέσα Ιουλίου, σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, οι τράπεζες είχαν εκκρεμούντα δάνεια ύψους 7,33 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Τον Οκτώβριο του 2008, το αντίστοιχο ποσό ήταν 7,32 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Όμως, η αύξηση του δανεισμού κινείται σε αργούς ρυθμούς και είναι εξαιρετικά άνιση. Ο δανεισμός μειώθηκε κατά τους τρεις πρώτους μήνες του έτους, προτού αυξηθεί το δεύτερο τρίμηνο. Και ένα μεγάλο μέρος της ανάκαμψης του δανεισμού οφείλεται στους εταιρικούς πελάτες των τραπεζών.
Ο όγκος των εμπορικών και βιομηχανικών δανείων αυξήθηκε κατά 27% τα τελευταία δύο χρόνια, σύμφωνα με την ιστοσελίδα bankregdata.com. Η καταναλωτική ενυπόθηκη πίστη, όμως, αυξήθηκε μόλις κατά 4% την ίδια περίοδο, παρά την πρόσφατη έκρηξη της αναχρηματοδότησης. Πολύ μικρό μέρος του ενυπόθηκου δανεισμού διοχετεύθηκε σε νέες αγορές. Ο δανεισμός μέσω πιστωτικών καρτών αυξήθηκε μόνο κατά 0,5%. Τα δάνεια για την αγορά αυτοκινήτου, όμως, ανέβηκαν κατά 15%.
Διαβάστε ακόμη: Ποιος θα πάρει τα «ηνία» της FED;
Οι περίοδοι έλλειψης τραπεζικής πίστης είναι σπάνιες στην αμερικανική οικονομική ιστορία και τείνουν να μη διαρκούν πολύ. Για την ανάκαμψη του δανεισμού ύστερα από την ύφεση στις αρχές της δεκαετίας του 2000, απαιτήθηκε κάτι περισσότερο από ένα χρόνο. Η πίστη αυξήθηκε με αργούς ρυθμούς στα τέλη της δεκαετίας του ’80 και στις αρχές της δεκαετίας του ’90, αλλά ποτέ δεν μειώθηκε πραγματικά. Η πρόσφατη περίοδος έλλειψης πίστης, που έχει διαρκέσει κάτι λιγότερο από πέντε χρόνια, φαίνεται ότι είναι η μεγαλύτερη και εντονότερη στη βάση δεδομένων της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, η οποία συλλέγει στοιχεία από το 1947.
Εν τω μεταξύ, οι απόψεις των οικονομολόγων διίστανται ως προς το ποιος φταίει για την έλλειψη πίστης. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι αυτή τροφοδοτήθηκε από τις τράπεζες που δεν είχαν τη βούληση να δανείσουν, ενώ άλλοι ρίχνουν την ευθύνη στην έλλειψη ζήτησης για δάνεια από τους οφειλέτες. Πολλοί πολιτικοί κατηγόρησαν τις τράπεζες. Φαίνεται, πράγματι, ότι η λήψη ενός στεγαστικού δανείου έγινε πολύ δύσκολη μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση, αν και πολλοί ίσως θα υποστήριζαν ότι ήταν εξαιρετικά χαλαρή προηγουμένως. Επίσης, ο όγκος των καταθέσεων στις τράπεζες αυξάνεται περισσότερο από τον όγκο των δανείων, που σημαίνει ότι τα χρήματα που οι άνθρωποι βάζουν στις τράπεζες δεν επιστρέφουν εξ’ ολοκλήρου στην οικονομία.
Διαβάστε ακόμη: Από ρεκόρ σε ρεκόρ η Wall Street
Ο οικονομολόγος Μπιλ Ντάνκελμπεργκ αναφέρει ότι οι έρευνές του κατέδειξαν μία ανεπαίσθητη μείωση της ευχέρειας των μικρών επιχειρήσεων να λαμβάνουν δάνεια. «Αυτό που εντοπίσαμε με σαφήνεια είναι ένα εξαιρετικά υψηλό ποσοστό επιχειρήσεων που απλώς δεν θέλουν δάνεια».
Πάντως, υπάρχουν θετικές ενδείξεις ότι η αύξηση του δανεισμού θα συνεχιστεί, αν και σε αργούς ρυθμούς. Η πιο πρόσφατη έρευνα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας σχετικά με τους πιστωτές έδειξε ότι οι τράπεζες επιτέλους καθιστούν ευκολότερη τη λήψη στεγαστικών δανείων και δανείων μέσω πιστωτικής κάρτας, καθώς και δανείων για την αγορά αυτοκινήτου. Η έρευνα ανέφερε επίσης ότι βελτιώνεται η τάση διευκόλυνσης της λήψης δανείων από επιχειρήσεις. Επιπλέον, η αναλογία δανείων-καταθέσεων αυξήθηκε για πρώτη φορά εδώ και ένα χρόνο, αν και παραμένει εξαιρετικά χαμηλά λίγο πάνω από το 70%. Προηγουμένως, οι τράπεζες δάνειζαν ως και 90% των καταθέσεών τους.
Σε ένα πρόσφατο σημείωμά του, ο τραπεζικός αναλυτής Τοντ Χάγκερμαν προέβλεψε την κορύφωση του δανεισμού το 2014 και το 2015. Αυτή, αναμφισβήτητα, θα ήταν μία καλή εξέλιξη.
