Η Τράπεζα της Αγγλίας μπαίνει στη μάχη για την κλιματική αλλαγή
Από τον Γιωργή Χατζηλάκο*
Είναι η πρώτη φορά που η Τράπεζα της Αγγλίας εκδίδει stress test για τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρείες, για να καταγράψει τις μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις και να κατανοήσει τους κινδύνους που παρουσιάζονται από την κλιματική κρίση, σε όλο το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Η Τράπεζα της Αγγλίας εξέδωσε για πρώτη φορά stress test για τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρείες με επίκεντρο την κλιματική αλλαγή. Στόχος της είναι να βοηθήσει την επιτάχυνση της προσπάθειας των χρηματοπιστωτικών εταιρειών στην προσαρμογή των επιχειρηματικών μοντέλων και επενδύσεών τους σε έναν κόσμο με λιγότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Πρόκειται για το μεγαλύτερο σε έκταση και περιπλοκότητα stress test που έχει διεξαχθεί παγκοσμίως. Παρόμοιο stress test ολοκλήρωσε τον Απρίλιο του 2021 η Γαλλική αρχή, αλλά σε πολύ μικρότερη έκταση. Και παρότι η άσκηση ακούγεται σχετικά μακρινή για τις Ελληνικές εταιρείες, αυτού του είδους οι ασκήσεις έχουν τρεις επιπτώσεις:
1) Οι Βρετανικές τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρείες θα πρέπει να εξετάσουν αν οι επενδύσεις τους είναι ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή, οπότε και οι αντίστοιχες Ελληνικές επιχειρήσεις στις οποίες έχουν επενδύσει, θα αξιολογηθούν αντίστοιχα.
2) Οι Οίκοι Αξιολόγησης θα τις χρησιμοποιήσουν για να «μετρήσουν» την ικανότητα εταιρειών σε παγκόσμιο επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων και των Ελληνικών επιχειρήσεων, οπότε είναι σημαντικό οι Ελληνικές επιχειρήσεις να γνωρίζουν το stress test .
3) Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα χρησιμοποιήσει πληροφορίες από αυτό το stress test στην προσπάθεια διεξαγωγής αντίστοιχης άσκησης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Bank of England: Χρηματοοικονομικοί κίνδυνοι από την κλιματική αλλαγή
Αυτά είναι τα βασικά στοιχεία του Διετούς Διερευνητικού Σεναρίου για το 2021:
Η Τράπεζα της Αγγλίας δημοσίευσε σήμερα το Διετές Διερευνητικό Σενάριο για το Κλίμα (CBES) για να διερευνήσει τους χρηματοοικονομικούς κινδύνους που ενέχει η κλιματική αλλαγή για τις μεγαλύτερες τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρείες του Ηνωμένου Βασιλείου.
Το CBES χρησιμοποιεί τρία σενάρια πρώιμης, καθυστερημένης και μη ανάληψης δράσης για να διερευνήσει τους δύο βασικούς κινδύνους από την κλιματική αλλαγή: τους κινδύνους που απορρέουν από τις σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές στην οικονομία που απαιτούνται για την επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών – «κίνδυνος μετάβασης» – και τους κινδύνους που συνδέονται με τις υψηλότερες παγκόσμιες θερμοκρασίες – «φυσικοί κίνδυνοι». Είναι η πρώτη φορά που η Τράπεζα της Αγγλίας δοκιμάζει τόσο τις τράπεζες όσο και τις ασφαλιστικές εταιρείες, ώστε να μπορέσει να καταγράψει τις μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις και να κατανοήσει τους κινδύνους που παρουσιάζονται από την κλιματική αλλαγή σε όλο το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Οι στόχοι της άσκησης είναι οι εξής:
- Να εκτιμηθούν τα χρηματοοικονομικά ανοίγματα των μεμονωμένων επιχειρήσεων και του χρηματοπιστωτικού συστήματος στους ισολογισμούς τους στο τέλος του 2020: Αυτό θα ρίξει φως σε κινδύνους που επί του παρόντος δεν είναι εμφανείς.
- Να κατανοηθούν οι προκλήσεις των επιχειρηματικών μοντέλων και οι πιθανές αντιδράσεις σε αυτούς τους κινδύνους: Αυτό θα αναδείξει πού μπορεί να χρειαστεί να αναληφθεί δράση και τυχόν επιπτώσεις στην παροχή χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών.
- Να βελτιωθεί η διαχείριση των κινδύνων των επιχειρήσεων και να ενθαρρυνθεί μια στρατηγική θεώρηση: Αυτό περιλαμβάνει την ανάπτυξη ικανοτήτων, τόσο μεταξύ των συμμετεχόντων όσο και εντός της Τράπεζας. Η άσκηση θα ενθαρρύνει επίσης τους συμμετέχοντες να εμπλέξουν τους μεγαλύτερους αντισυμβαλλομένους τους για να κατανοήσουν την ευπάθειά τους στην κλιματική αλλαγή.
Το CBES είναι μια διερευνητική άσκηση. Δεν θα χρησιμοποιηθεί από την Τράπεζα για τον καθορισμό κεφαλαιακών απαιτήσεων. Αντίθετα, οι παρατηρήσεις των συμμετεχόντων μπορεί να τροφοδοτήσουν τη μελλοντική προσέγγιση της Επιτροπής Χρηματοπιστωτικής Πολιτικής σε θέματα συστημικής πολιτικής και τη μελλοντική εποπτική προσέγγιση της Αρχής Προληπτικής Ρύθμισης (PRA).
Τα βασικά χαρακτηριστικά του CBES είναι τα εξής:
- Τρία σενάρια πρώιμης, καθυστερημένης και μη λήψης μέτρων πολιτικής που βασίζονται σε ένα υποσύνολο των σεναρίων του Δικτύου για την Οικολογικοποίηση του Χρηματοπιστωτικού Συστήματος (NGFS): Αυτά εφαρμόζονται σε διάστημα τριάντα ετών, αντανακλώντας τη μακροπρόθεσμη φύση των κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα.
- Εκτίμηση των κινδύνων που αντιμετωπίζουν οι συμμετέχοντες με βάση τους τρέχοντες σταθερούς ισολογισμούς τους: Για τις τράπεζες, η άσκηση θα επικεντρωθεί στα πιστωτικά τους βιβλία, ενώ για τις ασφαλιστικές εταιρείες, η άσκηση θα αξιολογήσει τους κινδύνους τόσο για τα στοιχεία ενεργητικού όσο και για τις υποχρεώσεις τους.
- Ποιοτικό ερωτηματολόγιο: Το οποίο θα καταγράφει τις απόψεις των συμμετεχόντων σχετικά με τους κινδύνους τους, την προσέγγισή τους στη διαχείριση του κλιματικού κινδύνου και τις πιθανές διαχειριστικές τους ενέργειες.
- Λεπτομερής ανάλυση σε επίπεδο αντισυμβαλλομένου για τους μεγαλύτερους αντισυμβαλλομένους: Το CBES ζητά από τις επιχειρήσεις να χρησιμοποιήσουν νέες προσεγγίσεις μοντελοποίησης για να πραγματοποιήσουν λεπτομερή, από κάτω προς τα πάνω, ανάλυση των μεγαλύτερων αντισυμβαλλομένων τους. Για τους υπόλοιπους αντισυμβαλλομένους, οι επιχειρήσεις αναμένεται να διαφοροποιήσουν τα ανοίγματα ανά γεωγραφική περιοχή και τομέα.
Η Τράπεζα σκοπεύει το CBES να αποτελέσει μια άσκηση μάθησης. Η εμπειρία και η τεχνογνωσία στη μοντελοποίηση κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα είναι ακόμα σχετικά ανώριμες, οπότε η άσκηση αυτή θα αναπτύξει τις ικανότητες τόσο της Τράπεζας όσο και των συμμετεχόντων στο CBES.
Όπως δήλωσε σήμερα ο Andrew Bailey, διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, «Η σημερινή άσκηση θα μας βοηθήσει να υπολογίσουμε τους κινδύνους από την κλιματική αλλαγή τόσο για τις μεγαλύτερες τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρείες όσο και για το χρηματοπιστωτικό σύστημα στο σύνολό του. Πρόκειται για μια πρωτότυπη άσκηση, καθώς οι επιχειρήσεις θα πρέπει να συνεργαστούν στενά με τους αντισυμβαλλομένους τους προκειμένου να λάβουν λεπτομερή στοιχεία για την έκθεση των εν λόγω αντισυμβαλλομένων στους κινδύνους αυτούς. Θα επιμηκύνει τον χρονικό ορίζοντα κατά τον οποίο οι τράπεζες και οι ασφαλιστές αξιολογούν αυτούς τους κινδύνους και θα απαιτήσει απ’ αυτούς να αναπτύξουν τις δικές τους δυνατότητες ανάλυσης σεναρίων, βοηθώντας τους να κατανοήσουν καλύτερα πώς εκτίθενται υπό διαφορετικές πιθανές πορείες του κλίματος. Το τελικό αποτέλεσμα θα είναι μια πιο στιβαρή διαχείριση των χρηματοοικονομικών κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα σε ολόκληρο τον τομέα».
Η Sarah Breeden, εκτελεστική χορηγός της Τράπεζας της Αγγλίας για την κλιματική αλλαγή, δήλωσε: «Είμαστε ενθουσιασμένοι που εγκαινιάζουμε τα σημερινά κλιματικά σενάρια, τα οποία βασίζονται στη δεύτερη επανάληψη των σεναρίων NGFS που δημοσιεύθηκαν χθες. Παρέχουν στις κεντρικές τράπεζες και τις εποπτικές αρχές σε όλο τον κόσμο ένα κοινό σημείο εκκίνησης για την ανάλυση των κλιματικών κινδύνων υπό διαφορετικές μελλοντικές πορείες. Αν και εξαιρετικά περίπλοκη, η ανάλυση κλιματικών σεναρίων αποτελεί κρίσιμο μέρος της εργαλειοθήκης μας για την αντιμετώπιση της μελλοντικής αβεβαιότητας σχετικά με το τι μπορεί να συμβεί στον πλανήτη μας, την οικονομία μας και το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα. Ορισμένα σενάρια δείχνουν την πιο αποτελεσματική πορεία προς τις καθαρές μηδενικές εκπομπές, ενώ άλλα αναδεικνύουν τους κινδύνους από την καθυστερημένη ή ανεπαρκή δράση. Επισημαίνοντας τους κινδύνους του αύριο, μπορούν να βοηθήσουν στην καθοδήγηση των δράσεων σήμερα. Ενθαρρύνω όλες τις επιχειρήσεις, όχι μόνο αυτές που συμμετέχουν, να εμπλακούν στην άσκηση και να μάθουν από αυτήν».
Τα αποτελέσματα του CBES αναμένεται να ανακοινωθούν από την Τράπεζα της Αγγλίας τον Μάιο του 2022.
* Ο Γιωργής Χατζηλάκος, MSc MICE, είναι Senior Technical Specialist – Catastrophe & Climate Risk στην Τράπεζα της Αγγλίας
