Τι είναι το ψηφιακό ευρώ και πώς θα χρησιμοποιείται

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να δώσει την Τετάρτη το πράσινο φως για τη δημιουργία μιας ψηφιακής μορφής του ευρώ τα επόμενα χρόνια.

Ηλεκτρονικό ισοδύναμο των χαρτονομισμάτων και κερμάτων, το ψηφιακό ευρώ θα αποθηκεύονται σε ηλεκτρονικά πορτοφόλια που πιθανότατα θα φυλάσσονται από την ίδια την ΕΚΤ. Θα είναι η πρώτη φορά που οι πολίτες της ΕΕ αποκτούν άμεση πρόσβαση σε πόρους της ΕΚΤ αντί των εμπορικών τραπεζών.

Ας δούμε τι γνωρίζουμε μέχρι τώρα σύμφωνα με το Reuters.

Τι είναι το ψηφιακό ευρώ;

Θα αποτελεί μέσο πληρωμών όπως τα χαρτονομίσματα ή τα νομίσματα, σε ψηφιακή όμως μορφή.

Πιθανότατα θα λειτουργεί μέσω λογαριασμού e-banking ή μέσω ψηφιακού πορτοφολιού που θα παραμένει στην ΕΚΤ, αντί σε εμπορικές τράπεζες όπως οι συμβατικοί λογαριασμοί.

Η διαφορά αυτή είναι ουσιώδης, δεδομένου ότι η ΕΚΤ δεν μπορεί να ξεμείνει από ευρώ, όπως μπορεί δυνητικά να συμβεί στις εμπορικές τράπεζες. Αυτό σημαίνει ότι το ψηφιακό νόμισμα θα είναι εγγενώς ασφαλέστερο.

Μπορώ λοιπόν να μετατρέψω όλες τις οικονομίες μου σε ψηφιακά ευρώ;

Πιθανότατα όχι. Η ΕΚΤ γνωρίζει ότι η ασφάλεια του ψηφιακού πορτοφολιού μπορεί να αυξήσει τη δημοφιλία του σε βαθμό που πλήττονται οι εμπορικές τράπεζες. Για το λόγο αυτό είτε θα θέσει πλαφόν στο ποσό που μπορεί να διακρατούν οι κάτοχοι, ίσως γύρω στα 3.000 ευρώ, είτε θα επιβάλει ποινές στα μεγάλα ποσά.

Και τότε ποιο είναι το νόημα του ψηφιακού ευρώ;

Η ΕΚΤ δεν θέλει να αφήσει τις ψηφιακές πληρωμές στον ιδιωτικό τομέα, ειδικά αν η χρήση των φυσικών νομισμάτων μειωθεί, όπως συμβαίνει ήδη στη Σουηδία.

Η ΕΚΤ έχει εκφράσει επίσης την ανησυχία το για το γεγονός ότι οι μεγαλύτερες υπηρεσίες πληρωμών στην Ευρωζώνη, όπως η Visa και η Mastercard, δεν είναι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Ανησυχεί επίσης για την εμπορική αξιοποίηση των δεδομένων συναλαγών.

Η προσπάθεια για τη δημιουργία ψηφιακού ευρώ επιταχύνθηκε όταν η Facebook ανακοίνωσε σχέδιο δικού της νομίσματος, μια δυνητική απειλή για τη βασική δραστηριότητα των τραπεζών.

Και πώς ανοίγει κανείς λογαριασμό στην ΕΚΤ;

Η ΕΚΤ έχει αφήσει να εννοηθεί ότι οι εμπορικές τράπεζες και ορισμένες οικονομικές υπηρεσίες θα μπορούν να εκδίδουν ψηφιακά πορτοφόλια για λογαριασμό της.

Μπορούν να ψηφιακά ευρώ να δαπανηθούν ανώνυμα, όπως το φυσικό χρήμα;

Μόνο αν πρόκειται για μικρές πληρωμές, πιθανότατα κάτω από περίπου 100 ευρώ. Η ΕΚΤ θέλει να πετύχει μια ισορροπία ανάμεσα στην ιδιωτικότητα και τη μάχη κατά της φοροδιαφυγής και του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος.

Πότε μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα ξοδέψουμε τα πρώτα ψηφιακά ευρώ;

Πιθανότατα σε περίπου πέντε χρόνια. Η ΕΚΤ θα οριστικοποιήσει το σχέδιο εντός δύο ετών. Στη συνέχεια, το σχέδιο θα πρέπει να εγκριθεί από το διοικητικό συμβούλιό της.

Εφόσον δοθεί το πράσινο φως, η ΕΚΤ θα χρειαστεί να προχωρήσει σε δοκιμές που αναμένεται να διαρκέσουν μια τριετία. Θα χρειαστούν εξάλλου νομοθετικές αλλαγές, δεδομένου ότι οι συνθήκες της ΕΕ δεν είχαν προβλέψει τα ψηφιακά νομίσματα.

Θα σταματήσει να υπάρχει το φυσικό χρήμα;

Η ΕΚΤ επιμένει ότι το ψηφιακό ευρώ είναι μια συμπληρωματική λύση και όχι εναλλακτική. Τα μετρητά αντιστοιχούσαν στο 79% όλων των πληρωμών στο σημείο αγοράς στην ευρωζώνη το 2016.

Ορισμένοι επικριτές του σχεδίου ανησυχούν πάντως ότι η ΕΚΤ μπορεί μια μέρα να αποσύρει τα μετρητά και να χρησιμοποιήσει το ψηφιακό ευρώ για να επιβάλλει επιθετικές νομισματικές πολιτικές, όπως η επιβολή αρνητικών επιτοκίων στις καταθέσεις.