Οι τέσσερεις πυλώνες μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων του «Ελλάδα 2.0»

Τη δημιουγία 180.000 – 200.000 θέσεων εργασίας προβλέπει το «Ελλάδα 2.0», το οποίο περιλαμβάνει 106 επενδύσεις και 68 μεταρρυθμίσεις κατανεμημένες σε 4 πυλώνες. Το σχέδιο χρησιμοποιεί ευρωπαϊκούς πόρους 31,16 δισ. ευρώ (18,43 δισ. ευρώ ενισχύσεις και 12,73 δισ. ευρώ δάνεια) για να κινητοποιήσει 60 δισ. ευρώ συνολικές επενδύσεις στη χώρα στα επόμενα πέντε χρόνια.

Σήμερα στις Βρυξέλλες υπογράφηκε η συμφωνία χρηματοδότησης της Ελλάδας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που αφορά στις ενισχύσεις ύψους 17,8 δισ. ευρώ που έχει αιτηθεί η Ελλάδα στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0». Η συμφωνία αφορά στα πρώτα 13.515.279.418 ευρώ, καθώς η διάθεση των υπολοίπων ενισχύσεων προβλέπεται στον σχετικό κανονισμό ότι μπορεί να πραγματοποιηθεί μετά την προβλεπόμενη αναθεώρηση του 2023. Με αφορμή την υπογραφή της συμφωνίας υπεθυμίζεται οτι το «Ελλάδα 2.0» αποτελείται από τέσσερις πυλώνες: (1) Πράσινο, (2) Ψηφιακό, (3) Απασχόληση, δεξιότητες και κοινωνική συνοχή (υγεία, παιδεία, κοινωνική προστασία), (4) Ιδιωτικές επενδύσεις και οικονομικός και θεσμικός μετασχηματισμός. Για την υλοποίησή του η Ελλάδα ζητά το σύνολο των πόρων που μπορεί να λάβει στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Δηλαδή 17,8 δισ. ευρώ επιδοτήσεις και 12,7 δισ. ευρώ δάνεια.

1. Ως προς την πράσινη μετάβαση, οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις του Σχεδίου περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:

• Διασύνδεση των ελληνικών νησιών, η οποία θα μειώσει σημαντικά το ενεργειακό κόστος νοικοκυριών και επιχειρήσεων και θα επιτρέψει την καλύτερη αξιοποίηση του δυναμικού της χώρας σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Υπογειοποίηση του δικτύου ηλεκτρικού ρεύματος σε αστικές και δασικές περιοχές για την προστασία του από ακραία καιρικά φαινόμενα και την αποτροπή πυρκαγιών. Εκτεταμένο πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών, κτιριακών υποδομών επιχειρήσεων και δημοσίων κτιρίων και υποδομών
• Μεταρρύθμιση για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας
• Ανάπτυξη σε όλη τη χώρα και πρόσβαση του κοινού σε σταθμούς φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα
• Μεταρρύθμιση του πολεοδομικού σχεδιασμού με την εκπόνηση πολεοδομικών σχεδίων που θα πληροφορούν έγκυρα και άμεσα για τις δυνατότητες χρήσης γης για σχεδόν τα 4/5 της χώρας
• Προώθηση στρατηγικών αστικών αναπλάσεων υψηλής αναπτυξιακής και περιβαλλοντικής αξίας
• Μεγάλες επενδύσεις σε αρδευτικά και αντιπλημμυρικά έργα που υλοποιούνται κυρίως μέσω ΣΔΙΤ, συνοδευόμενα από μέτρα για βιώσιμη διαχείριση νερού (δράσεις εξοικονόμησης νερού, εγκατάσταση ψηφιακών μετρητών και τηλεμετρίας, συστήματα τηλεχειρισμού κ.λπ.)
• Νέο Εθνικό Σχέδιο Αναδάσωσης σε συνδυασμό με αναμόρφωση των δασικών χαρτών
• Εμβληματικά έργα όπως η ανάπλαση των πρώην βασιλικών κτημάτων Τατοΐου
• Πρωτοβουλίες για προστασία της βιοποικιλότητας, οι οποίες περιλαμβάνουν μονοπάτια και διαδρομές πεζοπορίας σε ολόκληρη την Ελλάδα και την ίδρυση Εθνικού Συστήματος Μόνιμης Παρακολούθησης ειδών και βιοτόπων και επιτήρησης των προστατευόμενων περιοχών
• Μεγάλες επενδύσεις σε υποδομές και εξοπλισμό της Πολιτικής Προστασίας μέσω ΣΔΙΤ,κ.α.

2. Για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις του Σχεδίου περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:

• Προεγκατάσταση υποδομής οπτικών ινών στα κτίρια για τη διευκόλυνση της μετάβασης στη χρήση δικτύων οπτικών ινών από επιχειρήσεις και νοικοκυριά
• Σύνδεση της ηπειρωτικής χώρας με σύγχρονα υποθαλάσσια καλώδια οπτικών ινών με τα ελληνικά νησιά και την Κύπρο
• Ανάπτυξη διαδρόμων δικτύου 5G στους ελληνικούς αυτοκινητόδρομους
• Ψηφιακό μετασχηματισμό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με απόκτηση εξοπλισμού, υπηρεσιών cloud και διαδικτυακών υπηρεσιών, όπως οι νέες τεχνολογίες ηλεκτρονικών πληρωμών, η εργασία από απόσταση, το ψηφιακό γραφείο κ.λπ.
• Ψηφιοποίηση καίριων αρχείων σε διάφορους τομείς (δικαιοσύνη, πολεοδομίες, κτηματολόγιο, μετανάστευση, ΕΦΚΑ κα) και ενσωμάτωσή τους σε αντίστοιχα πληροφοριακά συστήματα
• Διασφάλιση της διασύνδεσης και διαλειτουργικότητας συστημάτων και επιμέρους μητρώων και μεμονωμένων εφαρμογών μεταξύ φορέων του Δημοσίου
• Αναβάθμιση της κεντρικής υποδομής και των υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους (Cloud Computing)
• Επέκταση του υπό υλοποίηση συστήματος διαχείρισης εγγράφων και του Εθνικού Δικτύου του Δημόσιου Τομέα (ΣΥΖΕΥΞΙΣ ΙΙ)
• Πληροφοριακό σύστημα για τη διαχείριση συναλλαγών της Δημόσιας Διοίκησης με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις (CRM)
• Εκσυγχρονισμό και ολοκλήρωση του ψηφιακού μετασχηματισμού των Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ)
• Μεταρρύθμιση για τη διαχείριση δεδομένων στο δημόσιο και τη διασφάλιση συμμόρφωσης με τον ΓΚΠΔ (GDPR)
• Πρόγραμμα επανακατάρτισης και κατάρτισης σε ψηφιακές δεξιότητες των στρατεύσιμων κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής θητείας
• Μεγάλες επενδύσεις σε ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της αναβάθμισης της ψηφιακής υποδομής της Ελληνικής Δημόσιας Διοίκησης, της ψηφιοποίησης των δήμων, του έργου «έξυπνες πόλεις» κ.λπ.

3. Ως προς τον πυλώνα απασχόλησης, δεξιοτήτων και κοινωνικής συνοχής, οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις του Σχεδίου περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:

• Μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας, που ενισχύει τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τη διατήρησή τους σε περιόδους κρίσης
• Προώθηση σύγχρονων Ενεργητικών και Παθητικών Πολιτικών για την Αγορά Εργασίας (Active and Passive Labour Market Policies), αποσκοπώντας στην ενεργοποίηση της αγοράς εργασίας, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και δικτύου προστασίας κατά της ανεργίας
• Νέα στρατηγική για την κατάρτιση και επανακατάρτιση που προβλέπει συστηματική και διαρκή αξιολόγηση των παρόχων, συνδέει την αμοιβή τους και την αμοιβή των καταρτιζομένων με πιστοποιημένη απόκτηση δεξιοτήτων.
• Επιπρόσθετα μεγάλα προγράμματα κατάρτισης με στόχο την αύξηση της απασχόλησης με ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη «πράσινων» και ψηφιακών δεξιοτήτων.
• Μεταρρύθμιση στα συστήματα επαγγελματικής εκπαίδευσης και μαθητείας.
• Μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που ενισχύουν την απόδοση των ελληνικών πανεπιστημίων στην έρευνα και την καινοτομία, προωθούν ερευνητικά προγράμματα συγχρηματοδοτούμενα από τον ιδιωτικό τομέα, και ενισχύουν την ποιότητα της εκπαίδευσης που προσφέρεται στους φοιτητές, όσον αφορά τις δεξιότητες και τη συνάφεια με την αγορά εργασίας
• Ψηφιακό μετασχηματισμό της εκπαίδευσης όσον αφορά το πρόγραμμα σπουδών, τις υποδομές και τις υπηρεσίες
• Ψηφιακό εξοπλισμό στα σχολεία που επιτρέπει διαδραστικές ψηφιακές τάξεις και προμήθεια αναβαθμισμένου εργαστηριακού εξοπλισμού
• Κουπόνια (voucher) για την αγορά του απαραίτητου εξοπλισμού για μαθητές που προέρχονται από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες
• Μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις προς ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της ανθεκτικότητας του συστήματος υγείας, προκειμένου να παρέχει υπηρεσίες υγείας υψηλής ποιότητας, όπως:

o Η ανακαίνιση των υποδομών, ο εκσυγχρονισμός του εξοπλισμού και η ψηφιοποίηση των νοσοκομείων και των κέντρων υγείας

o Το ολοκληρωμένο σύστημα πρόληψης «Σπύρος Δοξιάδης» (εθνικά προγράμματα για την σωματική άσκηση και τη διατροφή, τους εμβολιασμούς, τις προληπτικές εξετάσεις για καρκίνο του μαστού, τον προληπτικό έλεγχο νεογνών κ.α.)

o Η αναβάθμιση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.

o Η εισαγωγή θεραπευτικών πρωτοκόλλων στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, καθώς και η δημιουργία ατομικού ηλεκτρονικού φακέλου υγείας για κάθε ασθενή.

o Μεταρρύθμιση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας με έμφαση στους ασθενείς με άνοια και νόσο Alzheimer, στα άτομα με διαταραχή φάσματος αυτισμού, στους ασθενείς στην ηλικιακή ομάδα παιδιών, εφήβων και νεαρών ενηλίκων.

Τέλος, μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που ενδυναμώνουν την κοινωνική δικαιοσύνη και το δίκτυο κοινωνικής προστασίας, μέσω προγραμμάτων ενίσχυσης της οικονομικής και κοινωνικής ένταξης ευάλωτων ομάδων, ενίσχυσης της παιδικής προστασίας, προώθησης των ίσων ευκαιριών και στήριξης της διαφορετικότητας, ένταξης προσφύγων στην αγορά εργασίας, με ταυτόχρονη θωράκιση του συστήματος των κοινωνικών παροχών από αθέμιτες πρακτικές.

4. Σε ό,τι αφορά τις ιδιωτικές επενδύσεις και τον θεσμικό μετασχηματισμό, το Σχέδιο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων:

• Σημαντικές μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, που περιλαμβάνουν περαιτέρω ψηφιοποίηση των φορολογικών υπηρεσιών, κωδικοποίηση και εκσυγχρονισμό της φορολογικής νομοθεσίας, κανόνων και διαδικασιών
• Δράσεις κατά του λαθρεμπορίου
• Χρήση τεχνητής νοημοσύνης για τη διευκόλυνση των φορολογικών ελέγχων
• Κίνητρα για την ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών
• Μεταρρύθμιση για τον εκσυγχρονισμό του Δημοσίου που προβλέπει, μεταξύ άλλων, ολοκληρωμένο πρόγραμμα ανάπτυξης δεξιοτήτων των εργαζομένων και θέσπιση συστήματος ανταμοιβών και κινήτρων απόδοσης.
• Ανάπτυξη ενός σύγχρονου Συστήματος Ενδοεπιχειρησιακού Σχεδιασμού (ERP) για την υποστήριξη της δημοσιονομικής και χρηματοοικονομικής διαχείρισης της Κεντρικής Κυβέρνησης και των λοιπών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης και εφαρμογή της ηλεκτρονικής τιμολόγησης και στο δημόσιο
• Μια φιλόδοξη ατζέντα για τη βελτίωση της ταχύτητας και αποτελεσματικότητας στην απονομή της δικαιοσύνης, με μεταρρυθμίσεις, επενδύσεις, ψηφιοποίηση και προγράμματα κατάρτισης τόσο των δικαστών όσο και των δικαστικών υπαλλήλων
• Στήριξη της ανάπτυξης της ελληνικής κεφαλαιαγοράς και νέες δράσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος του ιδιωτικού χρέους
• Αναβάθμιση των ερευνητικών υποδομών της χώρας, υποστήριξη της βασικής και της εφαρμοσμένης έρευνας και χρηματοδότηση της καινοτομίας.
• Επιλεγμένα έργα υποδομής για τη βελτίωση της συνδεσιμότητας όπως το βόρειο τμήμα του Ε65 και ο Βόρειος Οδικός ‘Αξονας Κρήτης (και τα δύο αποτελούν μέρος του Διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (ΔΕΔ-Μ)
• Ένα μεγάλο πρόγραμμα για την οδική ασφάλεια
• Εκσυγχρονισμό μέσω ΣΔΙΤ του δικτύου σιδηροδρόμων,
• Προαστιακό σιδηρόδρομο στη Δυτική Αττική
• Τα ηλεκτρονικά διόδια
• «Έξυπνες» υποδομές
• Πολιτικές για ενίσχυση του πολιτισμού όπως η μεταρρύθμιση της απασχόλησης στον πολιτιστικό τομέα, η αξιοποίηση του πολιτισμού ως μοχλού ανάπτυξης, υποδομές για την συνδρομή του πολιτισμού στην «ασημένια οικονομία»
• Δημιουργία του Μουσείου Ενάλιων Αρχαιοτήτων
• Ανάπτυξη πολιτιστικών και φυσικών διαδρομών, πρόγραμμα προστασίας εμβληματικών μνημείων από την κλιματική αλλαγή
• Επενδύσεις για την ανάπτυξη και διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος με παρεμβάσεις για τον ορεινό τουρισμό, τον τουρισμό υγείας και την αξιοποίηση ιαματικών πηγών, την γαστρονομία, την αναβάθμιση των τουριστικών λιμανιών, τον καταδυτικό τουρισμό, την προσβασιμότητα στις παραλίες, καθώς και ειδικά προγράμματα κατάρτισης για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού των τουριστικών επιχειρήσεων
• Επενδύσεις στην ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων και στην ενίσχυση της έξυπνης μεταποίησης
• Χρηματοδότηση έργων που προωθούν φιλικές προς το περιβάλλον διαδικασίες και καινοτόμες τεχνολογίες στη γεωργία και εκσυγχρονισμό της παραγωγής υδατοκαλλιέργειας.