Τα χειρότερα διαστημικά δυστυχήματα στην ιστορία της ανθρωπότητας

Παρότι έγινε ο πρώτος άνθρωπος που πραγματοποίησε διαστημική «βόλτα», ο Alexei Leonov αντιμετώπισε τεράστιο πρόβλημα όταν η στολή του παρουσίασε μια δυσλειτουρία η οποία δεν του επέτρεψε να επανέλθει στο διαστημόπλοιό του. Αν και τελικά κατάφερε να ξεπεράσει το πρόβλημα, αυτό το πέτυχε ελευθερώνοντας πίεση και προκαλώντας στον εαυτό του τη λεγόμενη νόσο των δυτών. Αυτό το συμβάν άλλαξε τα δεδομένα της επαναφοράς του σκάφους στη Γη, χάνοντας το σημείο προσγείωσης κατά 300 χλμ μέσα σε ένα δάσος. Όχι μόνο έπρεπε, λοιπόν, οι κοσμοναύτες να επιζήσουν στο διάστημα, αλλά χρειάστηκε να περάσουν τη νύχτα μέσα στην διαστημική κάψουλα.

Σε αυτό το τραγικό συμβάν κατά τη διάρκεια εκπαιδευτικής πτήσης, τρεις αστροναύτες σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια δοκιμής προσγείωσης τον Ιανουάριο του 1967. Οι Gus Grissom, Roger Chaffee και Edward White έπαθαν ασφυξία και κάηκαν στο πιλοτήριο. Αναφορά μετά το δυστύχημα ήταν εξαιρετικά επικριτική για το γεγονός ότι στην κάψουλα χρησιμοποιήθηκε καθαρό οξυγόνο, σε συνδυασμό με εύφλεκτους ιμάντες βέλκρο.

Η πρώτη αποστολή Soyuz ξεκίνησε στη Σοβιετική Ένωση το 1967 και θεωρήθηκε τεράστια αποτυχία πριν καν εκκινήσει. Σε δοκιμαστικές πτήσεις το προηγούμενο έτος φάνηκε όχι μόνο η λανθασμένη κατασκευή του σκάφους αλλά και τα τεράστια προβλήματα με τα αλεξίπτωτα, τα πηδάλια, τις πόρτες και το σύστημα προσγείωσης. Σύμφωνα με αναφορές της εποχής, ο Vladimir Komarov, ο κοσμοναύτης που σκοτώθηκε σε συντριβή του Soyuz 1, γνώριζε ότι δεν πρόκειται να επιζήσει από αυτήν την αποστολή. Ο λόγος για τον οποίο τελικά σκοτώθηκε, ήταν διότι δεν λειτούργησαν τα αλεξίπτωτα προσγείωσης.

Ίσως το διασημότερο δυστύχημα εξαιτίας της ομώνυμης ταινίας του 1995. Το Apollo 13 υπέστη ανάφλεξη μιας δεξαμενής οξυγόνου στις 13 Απριλίου του 1970. Η αιτία ήταν η λανθασμένη καλωδίωση του διαστημόπλοιου η οποία προκάλεσε ανάφλεξη όταν τα μέλη του σκάφους δοκίμασαν να εκτελέσουν μια διαδικασία ρουτίνας. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να χάσουν ενέργεια, αναγκάζοντας τους αστροναύτες Jim Lovell, Jack Swigert και Fred Hayes να διανύσουν απόσταση 200.000 μιλίων πίσω στη Γη σε ένα σκάφος το οποίο είχε σχεδιαστεί να προσεληνωθεί. Ευτυχώς γύρισαν όλοι σώοι, προσθαλασσώνοντας το σκάφος στον Ειρηνικό Ωκεανό στις 17 Απριλίου.

Όταν μια από τις πιο επιτυχημένες σοβιετικές διαστημικές αποστολές επέστρεφε στις 30 Ιουνίου του 1970, κανείς δεν είχε φανταστεί τι θα ακολουθούσε. Τα τρία μέλη της αποστολής είχαν χάσει τη ζωή τους από ασφυξία κατά τη διάρκεια της εισόδου στην ατμόσφαιρα, έπειτα από παραμονή τους για 23 μέρες στο διάστημα. Αιτία ήταν μια δυσλειτουργία σε έναν αεραγωγό, η οποία προκάλεσε ταχεία απώλεια οξυγόνου. Διασώστες που βρήκαν τα σώματα των κοσμοναυτών παρατήρησαν ότι ένα από αυτά ήταν ακόμη ζεστό, όμως παρά τις προσπάθειες, δεν κατάφεραν να τον επαναφέρουν στη ζωή.

Η προγραμματισμένη πτήση για τον πρώτο διαστημικό σταθμό, Salyut 4, στις αρχές Απριλίου του 1975, απέτυχε να φτάσει στο διάστημα εξαιτίας ενός προβλήματος στις ρουκέτες εκτόξευσης που ενεργοποίησε το σύστημα αυτόματης πτήσης. Έτσι το σκάφος ξεκίνησε να επιστρέφει πίσω στη Γη. Εξαιτίας της βίαιης επιστροφής τα δύο μέλη του πληρώματος εκτέθηκαν σε τεράστιες βαρυτικές πιέσις, αλλά ευτυχώς επέζησαν. Προσγειώθηκαν στην ανατολική Ρωσία και τους περισυνέλλεξε ελικόπτερο.

Παρά το γεγονός ότι η πρώτη κοινή διαστημική αποστολή ΗΠΑ-ΕΣΣΔ κρίθηκε επιτυχημένη, παράλίγο να συμβεί μια παρόμοια τραγωδία με αυτή του Apollo. Εξαιτίας της αποτυχίας να κλείσει ένα κύκλωμα, άκρως τοξικά αέρια ξεχύθηκαν στην κάψουλα. Ένα από τα μέλη του πληρώματος έχασε τις αισθήσεις του και τα πράγματα θα ήταν χειρότερα για τους άλλους δύο κοσμοναύτες εάν ένας εξ αυτών δεν κινούνταν ταχύτατα για να πάρει τις μάσκες οξυγόνου. Όλοι τελικά επέστρεψαν σώοι, αλλά πέρασαν πολλές εβδομάδες στο νοσοκομείο μέχρι να επανέλθουν.

Η σοκαριστική καταστροφή του Challenger στις 28 Ιανουαρίου 1986 αναμεταδόθηκε ζωντανά στην τηλεόραση. Μόλις 73 δευτερόλεπτα μετά την εκτόξευση το σκάφος εξερράγη. Και τα επτά μέλη σκοτώθηκαν, μεταξύ των οποίων ένας καθηγητής όπου επρόκειτο να γίνει ο πρώτος που θα παρέδιδε το μάθημά του από το διάστημα. Ο Αμερικανός πρόεδρος Ρίγκαν διέταξε άμεση έρευνα για τα αίτια της τραγωδίας και αποδείχθηκε ότι ένας λαστιχένιος δακτύλιος στις ρουκέτες εκτόξευσης είχε καταστραφεί, με αποτέλεσμα η φλόγα να φτάσει στις δεξαμενές καυσίμων. Το πρωί της εκτόξευσης η θερμοκρασία ήταν ιδιαίτερα χαμηλή και οι μηχανικοί είχαν προειδοποιήσει ότι αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει εξαρτήματα του σκάφους.

Ο επικεφαλής αποστολής Vladimir Lyakhov και ο συγκυβερνήτης του Abdul Ahad Mohmand επέστρεφαν στη Γη μετά την επιτυχημένη αποστολή του στον διαστημικό σταθμό Mir, όταν αντιμετώπισαν πρόβλημα με τους αισθητήρες τους και το λογισμικό του υπολογιστή. Δύο συνεχόμενες φορές ο υπολογιστής ακύρωσε την απόπειρα εισόδου στην ατμόσφαιρα, διότι θεωρούσε ότι το σκάφος δεν είχε πάρει την κατάλληλη κλίση. Αφότου ο Lyakhov ήταν βέβαιος ότι είχαν τη σωστή θέση, αναγκάστηκαν να μείνουν για μια μέρα σε τροχιά, ενώ την ίδια στιγμή προγραμματιστές στη Γη έγραφαν έγραφαν ξανά το πρόγραμμα ούτως ώστε να καταφέρουν να τους φέρουν πίσω με ασφάλεια.

Επτά αστροναύτες έχασαν τη ζωή τους τον Φεβρουάριο του 2003 κατά τη διάρκεια επανεισόδου του σκάφους στην ατμόσφαιρα. Η συντριβή έλαβε τεράστια δημοσιότητα καθώς η καταστροφική πορεία του διαστημόπλοιου καταγράφηκε από τηλεοπτικές κάμερες αμερικανικών δικτύων. Έρευνα της NASA έδειξε ότι ένα κομμάτι αφρού έπεσε από το σκάφος, σπάζοντας το αριστερό φτερό και προκαλώντας την τελική καταστροφή του διαστημόπλοιου. Η κριτική ήταν τεράστια, καθώς το πρόβλημα αυτό ήταν ήδη γνωστό και δεν έγινε τίποτα για να το διορθώσουν. Οι έρευνες προκάλεσαν τελικά την αποδέσμευση περισσότερων κονδυλίων τα οποία χρησιμοποιήθηκαν στις διαδικασίες ασφαλείας.

Ο πύραυλος που συνετρίβη στην έρημα Μοχάβε στις ΗΠΑ στις 31 Οκτωβρίου 2014 συμμετείχε σε μια δοκιμαστική πτήση της Virgin Atlantic, η οποία είχε σκοπό να μεταφέρει τουρίστες στο διάστημα. Αυτόπτες μάρτυρες είπαν ότι είδαν τον πύραυλο να εκρήγνυται λίγο μετά τη στιγμή που αποκολλήθηκε από το μητρικό σκάφος. Η συντριβή προκάλεσε τον θάνατο ενός μέλους του πληρώματος και τον σοβαρό τραυματισμό ενός άλλου. Αυτή ήταν η πρώτη επανδρωμένη αποστολή στην οποία χρησιμοποιήθηκαν ένα νέο είδος καυσίμων, τα οποία είχαν αντικαταστήσει μια παλαιότερη εκδοχή που είχε προκαλέσει δυστύχημα το 2007 σκοτώνοντας τρεις ανθρώπους.