Αναδυόμενοι κίνδυνοι από πληθωρισμό και αυξημένα κόστη για νοικοκυριά και επιχειρήσεις

Αυξάνεται ο πληθωρισμός και ακριβαίνει το καλάθι του καταναλωτή αφού εκεί …καταλήγουν οι ανατιμήσεις στα ενεργειακά κόστη των επιχειρήσεων, οι αυξήσεις των πρώτων υλών, αλλά και οι ελλείψεις που καταγράφονται στην αγορά από αγαθά που επλήγησαν από τους καύσωνες και τις πυρκαγιές.

Είναι ενδεικτικό ότι παρατηρούνται αυξήσεις ακόμη και στο ψωμί, που φτάνει να πωλείται έως 25% υψηλότερα, στα 1,20 ευρώ το καρβέλι, σε κάποιες περιοχές της χώρας. Σύμφωνα με επαγγελματίες του κλάδου, οι αυξήσεις στα σιτηρά και τις άλλες πρώτες ύλες, που φτάνουν το 30% από την αρχή του χρόνου και το κόστος της ενέργειας, με τις αυξήσεις στα τιμολόγια του ρεύματος να προβλέπεται να φτάσουν ακόμη και το 50%, εξαντλούν τα περιθώρια των αρτοποιών που απορροφούσαν μέχρι πρότινος τις ανατιμήσεις και πλέον αναγκάζονται να αυξήσουν τις τιμές των προϊόντων τους.

Το ίδιο ισχύει για μια σειρά άλλα προϊόντα. Οι καταστροφές που προκλήθηκαν σε σοδειές και καλλιέργειες από τους πρόσφατους καύσωνες αλλά και από τις πυρκαγιές έφεραν ελλείψεις στην αγορά και αυτές με τη σειρά τους ώθησαν τις τιμές στα ύψη. Όμως ενδεικτικά είναι και τα στοιχεία για τον πληθωρισμό του Ιουλίου (1,4%), που έδειξαν μια σταθερή επίπτωση από την αύξηση των τιμών στα είδη διατροφής και μη αλκοολούχων ποτών (1,7%), με ενδεικτικές τις ανατιμήσεις σε αρνί και κατσίκι (13,2%), νωπά ψάρια (6,6%), τυριά (3,5%), ελαιόλαδο (2,6%), άλλα βρώσιμα έλαια (16,3%), νωπά φρούτα (5,2%) και νωπά λαχανικά (8%). Στην κατηγορία στέγαση η αύξηση ανήλθε σε 4,2%, λόγω αύξησης των τιμών κυρίως σε ηλεκτρισμό (0,7%), φυσικό αέριο (72,3%) και πετρέλαιο θέρμανσης (28,9%) ενώ στις μεταφορές η αύξηση ανήλθε σε 5,8% λόγω κυρίως της αύξησης των τιμών σε καύσιμα και λιπαντικά (16,6%), καινούργια αυτοκίνητα (5,3%) και εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με αεροπλάνο (11,4%).

Τα στοιχεία προμηνύουν συνέχιση της ανοδικής πορείας του πληθωρισμού και τον Αύγουστο, κάτι που μένει να επιβεβαιωθεί από την Ελλ.Στατ. στις 10 Σεπτεμβρίου με την ανακοίνωση του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.

Επίσης πρόκειται για φαινόμενο που επηρεάζει όλη την Ευρώπη, με τον πληθωρισμό στη ζώνη του ευρώ να αυξάνεται τον Αύγουστο στα υψηλότερα επίπεδα της δεκαετίας.

Παρά τις καθησυχαστικές δηλώσεις αξιωματούχων της ΕΚΤ ότι ο πληθωρισμός θα είναι προσωρινός, οφειλόμενος στην αναταραχή που προκάλεσε στην εφοδιαστική αλυσίδα η πανδημία, ολοένα περισσότερες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις μετακυλίουν τα αυξημένα κόστη σε πρώτες ύλες και μεταφορές στις τιμές των προϊόντων, εγείροντας αβεβαιότητες για την ανάκαμψη της οικονομίας.

Ταυτόχρονα έχει ανοίξει μια συζήτηση για κίνδυνο νέου κύκλου αυξήσεων στις τιμές του πετρελαίου. Είναι ενδεικτικό ότι στο α’ εξάμηνο του έτους οι τιμές του πετρελαίου αυξήθηκαν πάνω από 45%, τροφοδοτώντας τα σενάρια για αύξηση του πληθωρισμού παγκοσμίως. Η αγορά τελεί εν αναμονή των συμπερασμάτων της συνόδου των κρατών μελών του ΟΠΕΚ+. Χθες παρουσιάστηκαν τα δεδομένα σε τεχνική επιτροπή και σήμερα αναμένεται η συνάντηση των αρμόδιων υπουργών. Οι αναλυτές θεωρούν πως οι πετρελαιοπαραγωγικές χώρες θα διατηρήσουν την στρατηγική των μετριοπαθών αυξήσεων στα επίπεδα της προσφοράς. Οι ΗΠΑ πιέζουν για αύξηση της παραγωγής, την ώρα που οι τιμές αναφοράς του πετρελαίου brent διαπραγματεύονται κοντά στα 73 δολάρια το βαρέλι – όχι πολύ μακριά από τα ιστορικά υψηλά τους.

Είχε προηγηθεί σταθεροποίηση τον Αύγουστο, λίγο κάτω από τα 70 δολάρια το βαρέλι αλλά σε σχέση με πέρυσι η αύξηση ξεπερνά το 80%. Ως αποτέλεσμα μέσα στο καλοκαίρι είδαμε τις τιμές των προϊόντων να συνεχίζουν την “ανηφόρα”, με διψήφια άνοδο της τιμή της αμόλυβδης και του πετρελαίου κίνησης στην εγχώρια αγορά. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις, όπως ήταν αναμενόμενο, παρατηρήθηκαν εν μέσω θέρους σε απομακρυσμένες περιοχές και νησιά. Έτσι, οι αυξήσεις στις τιμές των καυσίμων τροφοδοτούν τις ανατιμήσεις πολλών προϊόντων και υπηρεσιών συντηρώντας πληθωριστικές πιέσεις.