Η Άνγκελα Μέρκελ είναι εν τέλει «φεμινίστρια»

της Claire Zillman

Όταν η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ κάθισε δίπλα στην τότε επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ και την Ιβάνκα Τραμπ στη Σύνοδο Κορυφής Women20 στο Βερολίνο το 2017, ρωτήθηκε αν είναι φεμινίστρια. Και έδωσε μια αμήχανη απάντηση: «Για να είμαι ειλικρινής, η ιστορία του φεμινισμού είναι μια ιστορία με την οποία έχω κοινά σημεία αλλά και διαφορές και δεν θέλω να τιμήσω τον εαυτό μου με έναν τίτλο που δεν έχω».

Η απάντηση της καγκελαρίου – αναμφισβήτητα της πιο ισχυρής γυναίκας στον κόσμο – ήταν απογοητευτική για τους υποστηρικτές των δικαιωμάτων των γυναικών, αλλά ίσως δεν αποτέλεσε έκπληξη.

Κατά τη διάρκεια του μεγαλύτερου μέρους της 16χρονης θητείας της, η οποία θα λήξει μετά από τις εκλογές αυτόν τον μήνα, η καγκελάριος υποβάθμισε το φύλο της, αποφεύγοντας την ιδιότητά της ως «πρώτη» και προβάλλοντας την αποτελεσματικότητά της ως ηγέτιδα με ένα διακριτικό, αν όχι σκόπιμα άχαρο, ύφος. Η τακτική της έρχεται σε έντονη αντίθεση με τη στρατηγική που εφάρμοσαν υποψήφιες όπως η Χίλαρι Κλίντον, η οποία αγκάλιασε περισσότερο τον πρωτοποριακό χαρακτήρα της υποψηφιότητάς της. Η προσέγγιση της Μέρκελ τής χάρισε την καγκελαρία τέσσερις φορές.

Αλλά τώρα, καθώς ετοιμάζεται να εγκαταλείψει το αξίωμά της – και με την επανεκλογή της να είναι εκτός συζήτησης – η Μέρκελ «ζεσταίνεται» με την ετικέτα που κάποτε απέφευγε.

Σε μια εκδήλωση την περασμένη εβδομάδα με τη Νιγηριανή συγγραφέα Chimamanda Ngozi Adichie, η Μέρκελ αναφέρθηκε και πάλι στο αν θεωρεί τον εαυτό της φεμινίστρια. «Ουσιαστικά, πρόκειται για το γεγονός ότι οι άνδρες και οι γυναίκες είναι ίσοι/ίσες, με την έννοια της συμμετοχής στην κοινωνία και στη ζωή γενικότερα», δήλωσε. «Και υπό αυτή την έννοια μπορώ να πω: ‘Ναι, είμαι φεμινίστρια’».

Η καγκελάριος αναγνώρισε ότι ο τρόπος σκέψης της για το θέμα αυτό έχει εξελιχθεί, περιγράφοντας τον εαυτό της ως «λίγο πιο ντροπαλό» όταν απάντησε στην ερώτηση το 2017. «Αλλά τώρα το έχω μελετήσει περισσότερο», είπε. «Και υπό αυτή την έννοια, μπορώ να πω ότι πρέπει όλοι/όλες να είμαστε φεμινίστριες».

Μπορεί να κατατάξετε τη διακήρυξη της Μέρκελ στην κατηγορία «καλύτερα αργά παρά ποτέ», αλλά οι γυναίκες στη Γερμανία υποστηρίζουν ότι η θητεία της Μέρκελ ως καγκελάριος είναι αυτό που μετράει πραγματικά όταν εξετάζουμε την κληρονομιά της. «Έχει κάνει πολλά για να ανοίξει το δρόμο για άλλες», δήλωσε στο Reuters η Maria Luisa Schill, κάτοικος της γερμανικής πόλης Φράιμπουργκ. «Τώρα είναι απολύτως φυσιολογικό να βλέπουμε γυναίκες υποψήφιες καγκελάριους. Και αυτό δεν συνέβαινε πάντα».