Η ακτινογραφία του προϋπολογισμού: Από πού θα έρθουν τα έσοδα 

Σε περιβάλλον αβεβαιότητας, όχι τόσο λόγω της υγειονομικής κρίσης όσο των διεθνών εξελίξεων στις τιμές κατατέθηκε το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2022, με το κέντρο βάρους για την δημιουργία εσόδων να τοποθετείται στην κατανάλωση, που είναι ο πιο «ευαίσθητος» τομέας σε εποχή ανατιμήσεων.

Αν και το τελικό κείμενο αναμένεται περί τα τέλη Νοεμβρίου, δεν προβλέπεται να μετατοπιστούν αισθητά οι στόχοι που περιλαμβάνει, με τη μερίδα του λέοντος των φορολογικών εσόδων, πάνω από 1/2, να αφορούν ΦΠΑ και Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης. Ειδικότερα, οι φόροι επί αγαθών και υπηρεσιών (κυρίως ΦΠΑ, Ειδικοί Φόροι Κατανάλωσης, φόροι με μορφή χαρτοσήμου και φόροι επί χρηματοοικονομικών και κεφαλαιακών συναλλαγών) εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν σε 26,199 δισ. ευρώ, αυξημένοι κατά 279 εκατ. ευρώ ή 1,1% έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2022-2025.

Ειδικότερα, τα έσοδα από τον ΦΠΑ αναμένεται να ανέλθουν σε 17,175 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 177 εκατ. ευρώ από τον στόχο, ενώ τα έσοδα από τους ΕΦΚ εκτιμώνται σε 6,471 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 124 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. Επίσης οι τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας, που περιλαμβάνουν κυρίως τον ΕΝΦΙΑ, αναμένεται να διαμορφωθούν σε 2,562 δισ. ευρώ, μειωμένοι κατά 58 εκατ. ευρώ, έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2022-2025.

Το προσχέδιο, που περιλαμβάνει δέσμη μέτρων για την μετάβαση των επιχειρήσεων στη μετά-Covid εποχή, αλλά και για την δημιουργία εσόδων, προβλέπει συνολικές δαπάνες (σε δημοσιονομική βάση) 64,335 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 1,341 δισ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη πρόβλεψη για το ΜΠΔΣ 2022-2025, λόγω κυρίως της περαιτέρω οικονομικής ενίσχυσης των πολιτών και των επιχειρήσεων απέναντι στην πανδημία, καθώς και των εξοπλιστικών προγραμμάτων.

Από την άλλη μεριά τα έσοδα υπολογίζονται σε 54,675 δισ. ευρώ, σε δημοσιονομική βάση, μειωμένα κατά 147 εκατ. ευρώ ή 0,3% έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2022-2025.

Προτεραιότητες για το 2022 εκτός των μέτρων για την πανδημία

Τα δημοσιονομικά μεγέθη του 2022, έτος για τα οποίο δεν θα ισχύσει ο στόχος της ενισχυμένης εποπτείας για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ, αναμένεται να επηρεαστούν από την πανδημία Covid-19 σε μικρότερο βαθμό σε σχέση με τα δύο προηγούμενα έτη.

Το σενάριο σταδιακής επιστροφής στην κανονικότητα, σύμφωνα με την κυβέρνηση, δεν σημαίνει την πλήρη παύση της εφαρμογής μέτρων για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας, όμως η δημοσιονομική επίπτωση των μέτρων αυτών θα είναι πλέον πολύ μικρότερη. Τα κυριότερα από τα μέτρα αυτά, που θα ισχύουν και το 2022, είναι η μείωση κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών και η αναστολή καταβολής της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα, η επέκταση του προγράμματος για την επιδότηση νέων θέσεων εργασίας για άλλες 50.000 θέσεις και η επέκταση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στις μεταφορές, τον καφέ και μη αλκοολούχα ποτά και στα εισιτήρια κινηματογράφων, θεατρικών παραστάσεων και συναυλιών έως τον Ιούνιο του 2022.

Εκτός από την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης, βασικές προτεραιότητες για το 2022 αποτελούν:

– η ανάπτυξη της οικονομίας μέσω των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης,

– η ενίσχυση των ενόπλων δυνάμεων, με αύξηση δαπανών σε εξοπλιστικά συστήματα,

– η ενίσχυση των επιχειρήσεων με τη μείωση του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες, τη μείωση του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίου και τη μείωση του φόρου σε περίπτωση συγχώ- νευσης (για μεσαίες, μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις),

– η ενίσχυση των νέων

– η θέσπιση φορολογικών κινήτρων για τη χρήση των ηλεκτρονικών συναλλαγών για δαπά-νες σε συγκεκριμένους κλάδους και

– η ενίσχυση της πράσινης οικονομίας και των ψηφιακών επενδύσεων μέσω της θέσπισης εκπτώσεων φόρου για δαπάνες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Στα κυριότερα μέτρα για την στήριξη των επιχειρήσεων περιλαμβάνονται:

• Επέκταση μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ από 24% σε 13% στις μεταφορές, τον καφέ και μη αλκοολούχα ποτά, τους κινηματογράφους και το τουριστικό πακέτο έως τον Ιούνιο του 2022.
• Μείωση του συντελεστή ΦΠΑ στα γυμναστήρια και τις σχολές χορού από το 24% σε 13% από 1η Οκτωβρίου 2021 έως τον Ιούνιο του 2022.
• Μείωση του συντελεστή ΦΠΑ των ζωοτροφών που προορίζονται για ζωική παραγωγή από το 13% στο 6%.
• Μείωση 50% του φόρου στη συγκέντρωση κεφαλαίου από 1η Οκτωβρίου 2021.
• Διατήρηση και το 2022 του παγώματος της πληρωμής έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης για τους εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα (μισθωτούς και αυτοαπασχολούμενους).
• Μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες.
• Μείωση από το 24% στο 22% του συντελεστή φορολογίας για τις επιχειρήσεις.
• Μείωση του ποσοστού επιστροφής όλων των Επιστρεπτέων Προκαταβολών, ανάλογα με την πτώση των ακαθάριστων εσόδων της επιχείρησης.